Opieka nad dzieckiem z autyzmem

Autyzm to zaburzenie procesów poznawczych i ogólnego rozwoju dziecka. Pierwsze objawy mogą się pojawić już u kilkumiesięcznego niemowlęcia.

Osoba autystyczna ma trudności w porozumiewaniu się z innymi ludźmi i unika kontaktu wzrokowego. Wszystko rozumie dosłownie; nie zna pojęć przenośnia czy ironia. Jest osobą wycofaną i rzadko podejmuje inicjatywę. Podczas zabawy dzieci mają problem z wyobrażeniem sobie innej funkcji przedmiotu niż rzeczywista. Wszystko to przekłada się na nieprawidłowe kontakty z ludźmi.  Przyczyną takich zachowań jest zaburzenie centralnego układu nerwowego, które nie pozwala na rozwój tych reakcji. U osób autystycznych pojawiają się także napady lęku, zaburzenia koncentracji czy percepcji wzrokowej i słuchowej.

Najważniejsza jest diagnoza. Niepokojące zachowania lub nieprawidłowy rozwój powinny być przyczyną wizyty u specjalisty. Na sukces składają się dwa czynniki: odpowiednia terapia i zaangażowanie rodziny. Brak któregoś z nich nie przynosi oczekiwanych efektów.

Socjologia poprzez zabawę

Dziecko już od okresu niemowlęcego uczy się funkcjonowania w społeczeństwie. Poprzez kontakt wzrokowy, mimikę czy ruchy ciała uczy się komunikacji z dorosłymi. Kontakt z otoczeniem to także reakcja na hałasy i ból. U dzieci autystycznych może zabraknąć tej komunikacji.

W walce z tymi problemami bardzo ważna jest zabawa. Podczas niej dziecko uczy się różnych zachowań,  poznaje świat i sposoby komunikacji . Dzięki zabawie dziecko może przezwyciężyć trudności z nawiązaniem kontaktu wzrokowego, a z czasem językowego. Niestety wymaga to ogromnej cierpliwości i czasu. Zabawa powinna dostarczać dziecku wielu bodźców i angażować zmysły (dotyku, wzroku, słuchu, smaku i powonienia).  Dzięki temu mózg dziecka rozwija się i uczy się nowych zachowań komunikacyjnych. Dziecko powinno być zaangażowane także w wybór zabawy. Narzucanie danej zabawy nie przynosi efektów. Przykładem może być wykorzystywana przez terapeutów świecąca i grająca karuzela.

Bardzo ważna jest reakcja dorosłego na sukcesy dziecka. Nagradzanie oklaskami, przytuleniem czy pocałunkiem jest niezbędne.

Gdy zabraknie bodźców z zewnątrz lub są one zbyt słabe, dziecko traci potrzebę poznawania i przyjmuje bierną postawę. Różnorodność zabaw jest ustalana przez terapeutę w zależności od umiejętności dziecka i jego postępów.

Albumy aktywności

Jest to metoda prowadząca do usamodzielniania osób autystycznych. Tworzą go zdjęcia codziennych czynności, które pełnią rolę instrukcji. Dzięki temu dziecko nie potrzebuje ciągłych podpowiedzi dorosłych. Na początku utrwala się wszystkie etapy danej czynności; z czasem ilość zdjęć się zmniejsza.

Trudne zachowania

Rodzice dzieci autystycznych borykają się z wieloma problemami. Jednym z nich są problemy wychowawcze. Najczęstsze niepożądane zachowania autystów to: agresja, nieposłuszeństwo- nierespektowanie poleceń, problemy z samoobsługą- samodzielnym ubieraniem się i jedzeniem czy spaniem.

Problemów przysparza nieprawidłowa reakcja na zachowania dziecka. Często rodzice pozwalają na to, czego dziecku zdrowemu nie wolno robić lub wykonują za nie najprostsze czynności. Nie określają jakie zachowania są dopuszczalne, a jakie przekraczają granice.

W trudnych sytuacjach bardzo pomocni są terapeuci. Specjaliści mówią o metodzie Sutton. Jest to program edukacyjny dla rodziców, którego celem jest niwelowanie trudnych zachowań dziecka i odpowiednia reakcja rodziców na jego nieposłuszeństwo. Program zakłada osiem tygodni spotkań i zdaniem rodziców jest bardzo skuteczny. Jego owocem była lepsza komunikacja z dzieckiem.

Pomimo wieloletnich badań, autyzm wciąż jest tajemnicą. W jego leczeniu najważniejsza jest szybka diagnoza i terapia. Terapeuci dostosowują odpowiednie metody do stanu i potrzeb dziecka. Niezbędna jest również terapia z udziałem rodziców, którzy muszą mieć w sobie ogromne pokłady cierpliwości. Spotkania ze specjalistą pozwolą im na lepsze zrozumienie zachowań dziecka i przewidywanie trudnych sytuacji.