Otyłość u dzieci - zalecenia dietetyczne dla dziecka

Problem otyłości u dzieci może mieć swój początek już w okresie prenatalnym lub niemowlęcym. Na otyłość dziecka mogą mieć wpływ: sposób odżywiania się matki w czasie ciąży, a więc nadmierne odżywienie, jak również karmienie sztuczne zastępujące naturalne. Wiele karmiących mam nie zdaje sobie sprawy, że etap karmienia piersią może mieć wpływ na predyspozycje do otyłości.

Karmienie niemowlęcia niejednokrotnie polega na dostarczaniu pokarmu nie tylko w czasie rzeczywistego zapotrzebowania ale również poza nim np. w celu uspokojenia dziecka. W tym momencie dochodzi do zbędnego poszerzania objętości żołądka. Dziecko rośnie a jego żołądek konsekwentnie się powiększa, co wyraża się potrzebie jedzenia posiłków o większej objętości.

Kolejną przyczyną nieprawidłowej masy ciała u dzieci jest zbyt duża kaloryczność posiłków w stosunku do zapotrzebowania energetycznego organizmu. Dziecko zaczyna tyć, gdy dużo je, a mało się rusza. Niewątpliwie bardzo istotny wpływ na przyrastanie masy ciała jest styl fastfoodowego jedzenia oraz przesiadywania przed telewizorem lub komputerem, kiedy to dzieci sięgają po przekąski - chipsy, słodycze, napoje gazowane itp. Taki styl odżywiania niestety bardzo często jest przejmowany od rodziców lub otoczenia dorosłych.

Nie można w tym momencie nie wspomnieć o negatywnej roli zakwaszającej słodyczy, fastfoodów, przekąsek oraz napojów słodzonych. Konsekwentnie w organizmie dzieci dochodzi do zakwaszenia, co objawia się przez m.in. problemy trawienne (np. zaparcia), wypadanie włosów, problemy ze skórą (cellulitis), apatię a nawet nadciśnienie.

Należy podkreślić, iż istnieją także genetyczne predyspozycje do otyłości. Zaobserwowano, że w 70 % dziecko otyłych rodziców (gdy przynajmniej jedno z rodziców borykało się z tym problemem) podobnie ma nadwagę. Przyjmuje się jednak, że czynniki genetyczne mają tu mniejsze znaczenie niż rodzinne nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz związane z aktywnością fizyczną.

Jeśli chcemy się dowiedzieć czy waga dziecka jest prawidłowa czy też masa ciała jest zbyt wysoka obliczyć tzw. wskaźnik masy ciała (BMI od ang. body mass index). W tym celu należy masę ciała wyrażoną w kilogramach podzielić przez podniesiony do kwadratu wzrost w metrach.BMI = masa (kg)/wzrost (m2). W celu zinterpretowania wartość BMI u dzieci, należy odwołać się do siatki centylowej opracowanej specjalnie dla nich (BMI powyżej 85. centyla oznacza nadwagę, a powyżej 95. otyłość).

Zobacz również:

Jakie są najczęstsze błędy diety? Ogólnie zawiera ona zbyt dużo tłuszczów i cukrów. Jak wynika z badań chodzi nie tyle o ogólną ilość tłuszczy, ale o dużą zawartość specyficznych ich rodzajów: tłuszczów nasyconych i izomerów trans. Źródłem tłuszczów nasyconych są m.in. pizza, hamburgery, smażone mięso, lody, ciast z kremami, chipsy, fastfoody. Spożywanie tłuszczów nasyconych powinno być ograniczone poprzez obecność w diecie produktów takich jak:. chude ryby, mięsa grillowane, mleka lub jogurtów zamiast śmietany,

Nieprawidłowa dieta jest uboga w błonnik, antyutleniacze i pierwiastki śladowe. Należy zaznaczyć także brak odpowiednich zwyczajów żywieniowych w środowisku domowym tzn. posiłki nie są spożywane wspólnie, jedzenie odbywa się w przelocie, w lodówce często zamiast warzyw i owoców są sosy majonezowe, ketchup itd. Stąd też może wynikać fakt, iż rodzice często nie zauważają nadwagi lub otyłości dziecka. Przyczynami tego zjawiska są zaprzeczanie oraz stopniowa utrata wrażliwości na nadmierną wagę potomstwa, ponieważ staje się ona powoli normą. W chwili kiedy rodzice nie zauważają, że coś nie do końca jest w porządku, dzieciom trudniej jest udzielić jakiejkolwiek pomocy.

Niezwykle istotną rolę w kształtowaniu sylwetki, pobudzaniu przemian metabolicznych, utracie energii odgrywa ruch. Aktywność fizyczna zapobiega obniżeniu podstawowej przemiany materii. Wśród wielu dzieci jednak panuje niechęć do aktywności ruchowej i uprawiania sportu, dlatego ważne jest aby rodzaj ćwiczeń był akceptowany przez dziecko. Bardzo motywujące są ćwiczenia w grupach koedukacyjnych. Intensywność ćwiczeń powinna uwzględniać wydolność krążeniowo-oddechową i sprawność ruchową. Początkowo ćwiczenia powinny być prowadzone bez nadmiernego obciążania kolan, bioder i kręgosłupa (basen). Intensywność ćwiczeń powinna być stopniowo zwiększana.

Istnieje grupa dzieci, u których otyłość wiąże się z innymi schorzeniami, np. zaburzenia tarczycy albo układu nerwowego. Podstawowym objawem wskazującym na problemy w gospodarce hormonalnej jest nagły, bezprzyczynowy (tzn. jest odpowiednia dieta, zapewniony ruch) przyrost masy ciała. Nagłe przybieranie na wadze związane jest przede wszystkim z gromadzeniem dużych ilości płynów metabolicznych, można określić to mianem „puchnięcia". W takim przypadku niezbędna jest konsultacja z lekarzem.

Podsumowując, aby dziecko mogło utrzymać prawidłową masę ciała w odpowiednim okresie wzrostu należy od najmłodszych lat wypracowywać odpowiednie zwyczaje żywieniowe. Powinno się wyeliminować z codzienności metodę wynagradzania poprzez kupno dziecku słodyczy, lodów, fastfoodów, napojów gazowanych. Należy wprowadzać do diety więcej owoców i warzyw w formie preferowanej przez dzieci np. owoce w formie koktajli, sorbetów, musów. Od wczesnych lat dzieci powinny wiedzieć, że posiłki są spożywane wspólnie, bez pośpiechu, co wskazuje na bardzo istotną rolę w edukacyjną osób dorosłych.

Dietetyk Naturhouse Monika Roman
Naturhouse Gdynia
Ul. Świętojańska 89
(058) 6611116