Przyczyny nieprawidłowego przyrostu wagi niemowlaka karmionego piersią

Pokarm kobiecy – w przeciwieństwie do sztucznych mieszanek – jest lekkostrawny, co powoduje, że niemowlęta karmione piersią przybierają na wadze wolniej niż dzieci żywione mlekiem modyfikowanym. W większości przypadków nie jest to powód do niepokoju – to, że przyrost wagi niemowlaka jest mniejszy niż u jego rówieśników, nie oznacza, że dziecko rozwija się nieprawidłowo.

Jeśli jednak pediatra stwierdzi, że niemowlę przybiera na wadze zbyt wolno, należy znaleźć źródło problemu i skorygować ewentualne błędy w karmieniu.

Wybierz odpowiednią siatkę centylową

W ocenie przyrostu wagi niemowlaka karmionego piersią sprawą kluczową jest wybór odpowiedniej siatki centylowej. W zależności od tego, którą z nich wykorzystamy, wnioski dotyczące rozwoju niemowlęcia mogą być zupełnie różne - według jednej tempo wzrastania dziecka będzie prawidłowe, natomiast według innej zbyt wolne. - Aby zaoszczędzić sobie niepotrzebnego stresu, do oceny przyrostu wagi niemowlęcia należy wykorzystywać siatki centylowe opracowane w 2006 roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Powstały w oparciu o dane zebrane wśród dzieci karmionych piersią, a więc za wzór prawidłowego rozwoju zostały uznane niemowlęcia karmione mlekiem matki – podkreśla Dorota Szatkowska, konsultant laktacyjny.

Nie wierz w mity

Co zrobić, gdy okaże się, że przyrost wagi niemowlaka jest rzeczywiście zbyt mały? Gdzie szukać źródła problemu? Na pewno nie w jakości pokarmu. Jeśli kobieta słyszy, że jej pokarm jest zbyt chudy lub mało wartościowy, nie powinna w to wierzyć. Mleko matki nie jest ani zbyt chude, ani zbyt tłuste – jest idealnym pożywieniem dla niemowląt. Ponadto każda ilość pokarmu – bez względu na to, czy karmimy miesiąc czy rok - jest bardzo wartościowa dla dziecka. Przyczyn nieprawidłowego przyrostu wagi niemowlęcia może być wiele – najczęściej problem tkwi w zaburzonym odruchu ssania u dziecka, nieodpowiedniej pozycji do karmienia i sposobie przystawiania do piersi czy utrudnionym wypływie pokarmu.

Obserwuj, w jaki sposób dziecko ssie pierś

Jeśli dziecko jest nieprawidłowo przystawiane do piersi albo samo nieprawidłowo ją chwyta, wtedy karmienie nie będzie efektywne, a co za tym idzie – przyrost wagi niemowlaka może być zbyt mały. W związku z tym młoda mama powinna zwrócić uwagę na:

• kąt rozwarcia ust dziecka podczas ssania piersi – nie może być zbyt wąski,
• sposób, w jaki dziecko chwyta pierś - nie powinno obejmować ustami samej brodawki, bez otoczki.

Jak zatem wygląda prawidłowy sposób przystawienia do piersi i ssania przez niemowlę? Dziecko szeroko otwiera usta i obejmuje nimi nie tylko brodawkę, ale również fragment piersi z otoczką. Nos i broda dotykają piersi, a policzki podczas ssania są zaokrąglone, nie zapadnięte. Na początku  karmienia ssanie jest szybkie i płytkie, później – powolne i głębokie.

Skoryguj pozycję do karmienia

Przyczyną zbyt małego przyrostu wagi niemowlaka może być również nieodpowiednia pozycja do karmienia, ponieważ wtedy dziecko nie może prawidłowo uchwycić piersi. Jeśli mamie jest niewygodnie, może nawet nieświadomie skracać czas karmienia, co prowadzi do zbyt małych przyrostów masy ciała i obniżenia ilości produkowanego pokarmu. - Kobieta nie powinna siedzieć na zbyt miękkiej sofie, ponieważ jeśli będzie się w niej zapadać, nie będzie w stanie zachować odpowiedniej pozycji ciała do karmienia – mówi Dorota Szatkowska.

Podczas przystawiania do piersi młoda mama powinna mieć wyprostowane, dobrze podparte plecy, luźne ramiona i uniesione kolana, dlatego warto, aby miała do dyspozycji podnóżek (wystarczą 2-3 tomy encyklopedii). Istnieje co najmniej kilka pozycji do karmienia, dlatego kobieta może wypróbować każdą z nich i wybrać najwygodniejszą zarówno dla siebie, jak i dziecka. Spośród pozycji siedzących najbardziej znane to pozycja klasyczna, cross (krzyżowa) i spod pachy (futbolowa). Warto, szczególnie w pierwszych miesiącach życia dziecka, używać do karmienia specjalnych poduszek w kształcie rogala. Natomiast, jeśli mama karmi na leżąco, najlepiej robić to, leżąc na boku lub na wznak. Ważne, aby ciało dziecka – od noska, poprzez ramię aż do biodra – tworzyły linię prostą.

Obserwuj odruch ssania niemowlęcia

Większość noworodków rodzi się z prawidłowym odruchem ssania, jednak czasami mogą pojawić się problemy. Dziecko może kąsać, nieprawidłowo układać język, ssać zbyt słabo lub chwytać pierś nieszczelnie, co uniemożliwia efektywne pobieranie pokarmu. Może też prowadzić do znacznej bolesności, a nawet ran brodawek i szybko zniechęcić nawet największą zwolenniczkę karmienia naturalnego. Przyczyn takich zaburzeń może być bardzo wiele. Czasem do skorygowania odruchu ssania wystarczą proste ćwiczenia, czasem potrzebna jest opieka specjalisty neurologopedy.

Obserwuj stan piersi i wypływ pokarmu

Zastój pokarmu, zatkanie przewodu mlecznego, a także zapalenie lub ropień piersi to dolegliwości, które wpływają naobniżenie efektywności karmienia, co może przyczynić się do zmniejszenia przyrostu wagi niemowlęcia. Większość z nich objawia się zaczerwienieniem i obrzękiem piersi oraz osłabieniem lub brakiem wypływu pokarmu.

Wyżej wymienione przyczyny nieprawidłowego przyrostu wagi niemowlaka karmionego piersią to tylko niektóre z możliwych. Zazwyczaj jest to problem bardziej złożony, który można rozwiązać pod kontrolą konsultanta laktacyjnego lub położnej. Młoda mama nie powinna samodzielnie podejmować decyzji o dokarmianiu dziecka, ponieważ zazwyczaj nie jest to konieczne.