Skan mózgu dostrzega wczesne oznaki dysleksji

Zamiast czekać, aż dane dziecko doświadczy opóźnienia w nauce czytania, naukowcy potrafią teraz zidentyfikować problemy z czytaniem zanim jeszcze dziecko zacznie szkołę. Długo przed tym, zanim dostanie etykietkę kiepskiego ucznia i straci zaufanie do siebie samego. Mimo że typowo dysleksję diagnozuje się około 7 – 8 roku życia, zespół badaczy ze szpitala dziecięcego Children's Hospital Boston w Bostonie, w Stanach Zjednoczonych stwierdza, iż potrafią oni zobaczyć oznaki choroby w skanach mózgów dzieci 4- i 5-letnich.

A jest to wiek, w którym, jak pokazały badania, dzieci najlepiej odpowiadają na leczenie. Możemy to nazwać paradoksem dysleksji, mówi Nadine Gaab z laboratoriów Laboratories of Cognitive Neuroscience przy szpitalu Children's Hospital Boston. Jest ona odpowiedzialna za to badanie, które ukazało się w Proceedings of the National Academy of Sciences.

Nadine Gaab wyjaśnia, że wiele dzieci nie zostaje zdiagnozowanych przed 8 rokiem życia, ale interwencje działają najlepiej u młodszych dzieci, zanim jeszcze zaczną one uczyć się czytać.

Często, zanim uczniowie ci zostaną zdiagnozowani, zazwyczaj doświadczają trzyletniego okresu upokarzania, prześladowań ze strony rówieśników, którzy mówią im, że są głupi, a także ze strony rodziców, którzy mówią im, że są leniwi. Wiemy, że tacy uczniowie mają niską samoocenę. Naprawdę się z tym zmagają, mówi Nadine Gaab.

Jej badanie wyłoniło się z coraz większego zrozumienia dysleksji oraz postrzegania jej jako problemu z rozpoznawaniem i manipulowaniem pojedynczymi dźwiękami, które składają się na język i które są znane jako przetwarzanie fonologiczne. Aby czytać, dzieci muszą przetworzyć dźwięki z języka mówionego na konkretne litery, które składają się na słowa. A dzieci z dysleksją mają problem z tym przetwarzaniem.

Ludzie mogą się posługiwać językiem mówionym przed językiem pisanym, a to daje nam okazję na znalezienie objawów, mówi doktor Sally Shaywitz, dyrektor centrum Center for Dyslexia and Creativity na uniwersytecie Yale University. Oznaki wczesnej dysleksji mogą obejmować trudności z rymowaniem, złe wymawianie słów, mylenie podobnie brzmiących wyrazów. To wszystko to są wczesne objawy dysleksji.

Dysleksja dotyka około 5 – 17% wszystkich dzieci, a także od 1 do 2 dzieci z rodzinną historią problemów z czytaniem, literowaniem oraz rozszyfrowaniem słów. W swoim badaniu, pani Nadine Gaab wraz ze swoimi kolegami przeskanowała mózgi 36 dzieci w wieku przedszkolnym, w momencie kiedy wykonywały one pewną liczbę zadań, na przykład: decydowały, czy dwa różne słowa zaczynały się tym samym dźwiękiem.

Badacze odkryli dzięki temu, czasie tych ćwiczeń, że dzieci, które miały rodzinną historię dysleksji, miały mniejszą aktywność mózgu w niektórych regionach, w porównaniu do dzieci w tym samym wieku, o tej samej inteligencji i tym samym statusie społeczno-ekonomicznym.

Starsze dzieci i dorośli z dysleksją mają dysfunkcje w tych samych regionach mózgu, które obejmują połączenia między płatami potylicznym i skroniowym, a także płatami skroniowym i ciemieniowym w tyle mózgu. Nadine Gaab mówi, iż badanie to pokazuje, że kiedy dzieci z predyspozycją do dysleksji wykonywały te zadania, ich mózgi nie używały regionów typowo używanych do przetwarzania tych informacji. A ten problem pojawiał się zanim jeszcze dzieci zaczęły naukę czytania.

Najważniejszym punktem naszego badania jest to, że musimy szukać oznak dysleksji wcześniej, mówi April Benasich, dyrektorka centrum Carter Center for Neurocognitive Research w Rutgers, na uniwersytecie stanowym State University of New Jersey, która nie uczestniczyła w tym badaniu.

April Benasich przeprowadziła badania nad przetwarzaniem mowy u jeszcze młodyszych dzieci, u niemowląt, które miały rodzinną historię zaburzeń czytania.

Istnieje dowód, który sugeruje, że to, o czym myślimy, iż jest niepowodzeniem w czytaniu, istnieje zanim jeszcze dzieciom się nie powiedzie nauka czytania, mówi April Benasich.

Nadine Gaab mówi, że jej badanie jest zbyt małe, aby tworzyć jakiekolwiek bazy pod testy na dysleksję, ale jej zespół właśnie wygrał grant z narodowego instytutu zdrowia National Institutes of Health w Stanach Zjednoczonych, aby przeprowadzić szersze badanie.

W ostatecznym rozrachunku, badaczka ma nadzieję, iż rodzice będą mieli szanse, aby iść do pediatry i poprosić o przeprowadzenie testu na dysleksję. Rodziny często wiedzą, że ich dziecko ma dysleksję, jeszcze wtedy, kiedy jest w przedszkolu, ale nie mogą zacząć leczenia, dopóki dziecko nie pójdzie do szkoły. Jeżeli wykażemy, że potrafimy diagnozować te dzieci wcześniej, może zachęci to szkoły do tworzenia odpowiednich programów, podsumowuje w oświadczeniu Nadine Gaab.