Świat w oczach trzylatka – rozwój emocjonalny

Wiek trzech lat jest niebywale najlepszym i najsłodszym okresem w życiu dziecka. Mimo, że dziecko jak każdy – miewa swoje lepsze i gorsze dni, to jednak ten etap rozwoju należy do najbardziej pogodnych i spokojnych w życiu malucha.

Walka o autonomię

Początek tego okresu z pewnością do łatwych nie należy, gdyż dziecko w tym wieku stara się zaznaczyć swoją pozycję, próbuje uzyskać pewną autonomię. Pierwszą oznaką takiego stanu rzeczy jest podkreślanie swojej osoby, poprzez używanie słów „ja”, „moje”, „mnie”. Z jednej strony maluch walczy o niezależność, a z drugiej niejednokrotnie spotyka się z rozczarowaniem, że nie wszystko i wszystkich będzie w stanie sobie podporządkować.

Dziecko często stara się wybadać granice, szczególnie w relacjach z rodzicami bądź najbliższą rodziną, kiedy to robi wszystko, aby pozwalano mu na coraz więcej. Dlatego też, kiedy jego oczekiwania nie zostaną spełnione, mały buntownik podejmuje walkę przy pomocy takich "wspomagaczy" jak płacz, histeria i wymuszanie. Jednakże nie należy się takim zachowaniem dziecka martwić, gdyż pod czujnym okiem rodziców oraz poprzez odpowiednie metody wychowawcze, owe zachowania powinny szybko przeminąć.

Ważne, aby starać się rozumieć dziecko, gdyż opisane wyżej zachowania spowodowane są pewnego rodzaju rozchwianiem emocjonalnym, dlatego też dziecko prócz konkretnie wytyczonych granic i zasad, potrzebuje w szczególności czułości, miłości i akceptacji ze strony rodziców. Zapewnienie bezpieczeństwa oraz podstawowych potrzeb emocjonalnych pomoże dziecku szybciej uporać się z trudnościami.

Ciekawość świata

Dziecko w tym wieku poznaje świat za pomocą zmysłów. Ciekawość świata i chęć podejmowania nowych wyzwań powoduje, że dziecko robi co może, aby doświadczać otaczającej rzeczywistości za pomocą słuchu, wzroku, smaku, węchu oraz dotyku. Nie zawsze poznawanie świata odbywa się w granicach bezpieczeństwa, dlatego to obowiązek rodziców, aby pilnować malca i chronić przed różnymi zagrożeniami, by maluch poprzez eksperymentowanie nie zrobił sobie krzywdy.

Pamiętajmy, że dziecko żyje chwilą, nie zastanawia się, gdyż w tym wieku nie jest jeszcze rozwinięta umiejętność myślenia przyczynowo -skutkowego, dlatego nie oczekujmy, że dziecko będzie myślało o konsekwencjach swoich działań. W tym okresie maluch uczy się poprzez doświadczenie, mimo to jednak przed pewnymi zagrożeniami należy go ochraniać, gdyż skutki mogą być tragiczne i co najgorsze nieodwracalne.

Zobacz również:

Trzylatki cechuje fantazjowanie na różne tematy, a zabawy tematyczne oraz skojarzeniowe pomagają budować wyobraźnię i słownictwo, jak też w znaczący sposób kształtują sposób postrzegania świata.

Wiek trzech lat to okres wspomnianego egoizmu dziecięcego, gdzie wszystko jest „moje”, dlatego dość trudno jest maluchowi podejmować zabawę z rówieśnikami, która opiera się na dzieleniu zabawkami i współpracy. Jednakże, jeżeli dziecko zostanie w odpowiedni sposób przygotowane przez rodziców i uprzedzone odnośnie sytuacji, których powinno się spodziewać, zabawa z innymi dziećmi powinna zainteresować malca i zachęcić go do podejmowania dalszych relacji z rówieśnikami.

Ważne jest, aby nie zakładać z góry, że dziecko nie poradzi sobie w kontaktach z innymi dziećmi, bowiem trzylatek pozytywnie nastawiony i dobrze przygotowany do współpracy z rówieśnikami będzie potrafił podjąć się wykonania wspólnego zadania. Dlatego zachęcajmy trzylatki do podejmowania kolejnych prób zabaw z rówieśnikami oraz do nawiązywania relacji koleżeńskich oraz przyjacielskich.

Pierwsze przyjaźnie

Skoro już mowa o pierwszych przyjaźniach, warto zaznaczyć, iż na tym etapie rozwojowym przebiegają one w sposób dość burzliwy, jednakże to jedne z najważniejszych relacji interpersonalnych, jakie podejmuje dziecko, gdyż w dużej mierze od nich właśnie zależy, jakie nastawienie będzie miało dziecko do zawierania nowych znajomości. Ważną rolą rodziców jest pomoc swojej pociesze, w rozwiązywaniu problemów oraz konfliktów, które z pewnością będą się pojawiać w czasie przebywania z przyjacielem.

Dziecko w wieku trzech lat bardzo lubi słuchać opowieści o sobie, wracać do tego co było, kiedy było małe. To etap, w którym jednym z najbardziej ulubionych zajęć jest oglądanie razem z rodzicami fotografii z tamtego okresu. W tym czasie uwielbia, kiedy rodzice opowiadają o tym, kto jest na danym zdjęciu, wskazywaniu osoby malucha oraz opowiadaniu co się wówczas działo.

Lęki...

Trzylatkom często zaczynają towarzyszyć różnego rodzaju lęki. Do najbardziej powszechnych należy strach przed ciemnością, jednakże nawet obejrzenie ulubionej bajki, może spowodować u dziecka powstanie nowych lęków. W tego typu sytuacjach warto czasami zrezygnować z bajek, które zaczynają u naszej pociechy wywoływać strach, jak też nie zapominać o rozmowie z dzieckiem, na temat tego czego się boi.

Ważne jest także poczucie dziecka, że jest rozumiane przez swoich rodziców, dlatego nigdy nie wolno się wyśmiewać z dziecka. Poczucie lęku jest sytuacją traumatyczną, mimo że dla nas rodziców wydaje się być czymś zupełnie błahym, to dla dziecka jest to obecnie najważniejszy problem jaki go dotyka, a wyśmiewanie tylko pogłębi traumatyczne przeżycia. Doprowadzi to także do tego, że dziecko przestanie ufać rodzicom, zacznie zamykać się w sobie i tracić kontakt z najbliższymi.

Pomimo początkowego etapu buntu oraz wzmożonej płaczliwości związanych ze zdobywaniem autonomii, okres ten w życiu dziecka jest radosnym czasem. Dziecko poznaje świat za pomocą zmysłów, ciesząc się z każdego nowego doświadczenia, a dodatkowa chęć do wygłupów i psot daje zarówno maluchowi, jak i jego najbliższym wiele radości. Dziecko staje się coraz bardziej samodzielne, ale nadal potrzebuje jak najwięcej czułości ze strony najbliższych.

Autor:

Sabina Maćkowicz