Żywe srebro czy ADHD? Jakie zachowania przedszkolaka powinny zaniepokoić rodziców?

ADHD to zespół nadpobudliwości psychoruchowej, który jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych w okresie dzieciństwa. Objawia się przede wszystkim zaburzeniami koncentracji, nadmierną impulsywnością oraz nadruchliwością.

Czy to na pewno ADHD?

Zanim jednak zaczniemy bacznie obserwować swoją pociechę pod kątem występowania w jej zachowaniu pewnych wspólnych symptomów, należy wiedzieć, iż owe niepokojące zachowania powinny występować nagminnie i w każdych okolicznościach, a nie jedynie w wyjątkowych, trudnych dla dziecka sytuacjach.

Czasem bowiem zdarza się też tak, iż objawy ADHD występują u dzieci cierpiących na różnego rodzaju alergie bądź inne zaburzenia zdrowotne, pomimo że ma to niewiele wspólnego z samym zespołem nadpobudliwości psychoruchowej. Dlatego właśnie nie warto od razu wpadać w panikę, ale przede wszystkim należy wykonać badania, które wykluczą wszelkie inne ewentualności.

Częstotliwość występowania zaburzenia

Zespół ADHD badany jest już od kilkudziesięciu lat, jednakże dopiero od niedawna zaczęto leczyć oraz diagnozować to zaburzenie. Częstość występowania tej choroby na świecie wynosi od 3-5%, a co ważne aż u 60% chorych objawy utrzymują się w okresie dorosłości. Niestety w Polsce ze względu na niski stopień świadomości oraz odpowiedniej wiedzy na temat tego zaburzenia, tylko 20% dzieci objętych jest specjalistycznym leczeniem.

Życie dzieci chorych na owe zaburzenie jest niezwykle ciężkie, jednakże to nie symptomy są dla nich tak uciążliwe, ale przede wszystkim sposób w jaki są traktowane przez społeczeństwo. Brak tolerancji i zrozumienia przez nauczycieli i opiekunów, błędne diagnozowanie oraz brak wiedzy i bezradność rodziców przyczyniają się do dodatkowych powikłań - depresji, niskiej samooceny, problemów i trudności w nauce oraz niemożności odnalezienia się w grupie rówieśniczej.

Rodzice i opiekunowie powinni być świadomi, iż nieleczone ADHD prowadzi do poważnych konsekwencji w życiu dorosłego, niezdiagnozowanego człowieka. Co istotne ludzie chorujący na owe zaburzenie nie radzą sobie dorosłym w życiu, często popadają w konflikty z prawem, są bardziej podatni na uzależnienia, częściej powodują wypadki drogowe, są bezrobotni - tak naprawdę skazani na opiekę rodziny i państwa.

Co powinno zaniepokoić?

Poniższy test ukazuje 14 symptomów, których ciągłe występowanie niezależnie od sytuacji w jakiej dziecko się znajduje, powinno zwrócić uwagę rodziców, co ważne – zaniepokoić oraz stać się przyczyną wizyty w poradni psychologicznej, w celu zdiagnozowania zaburzenia.

Zobacz również:

1. Nawet siedząc, dziecko wykonuje ruchy rękami i nogami, ciągle się wierci.

2. Siedzenie jest dla dziecka ogromną męczarnią. Siedzenie w autobusie, poczekalni czy pociągu jest dla malca nie do zniesienia. Dziecko mając świadomość, że naraża się na karę i nerwy, wstaje, chodzi, biega, schyla się.

3. Różne bodźce łatwo rozpraszają uwagę dziecka ( np. dziecko nie może skupić uwagi na rozmowie z rodzicami, bo rozprasza je to, co się dzieje za oknem)

4. Dziecko często popada w konflikty z rówieśnikami, kłóci się z dziećmi, nie potrafi uszanować panujących zasad w czasie zabawy (np. wpycha się poza kolejką)

5. Dziecko bardzo szybko odpowiada na zadane pytania, w zasadzie to pragnienie udzielenia odpowiedzi jest tak duże, że maluch robi to bez zastanowienia.

6. Dziecku trudno skupić uwagę na jednej zabawie.

7. Maluch zdaje się nie rozumieć do końca wydawanych mu poleceń, szczególnie jeżeli wydawane są one w większej grupie.

8. Przedszkolaka cechuje tzw. słomiany zapał – wciąż zabiera się za kolejne czynności nie kończąc pozostałych.

9. Dziecko nie potrafi się grzecznie bawić bez względu na to czy bawi się samo czy w grupie rówieśniczej.

10. Kolejną istotną cechą jest nadmierne gadulstwo malca, kiedy to uporczywie dąży do ukończenia swojej opowieści bez względu na głosy innych oraz próby przerwania mu wywodu.

11. Dziecko przeszkadza w pracach grupowych – poprawia wypowiedzi innych, wyśmiewa, przekręca wypowiedzi, przerywa.

12. Malec zdaje się nie słyszeć kierowanych w jego stronę uwag.

13. Gubi swoje rzeczy.

14. Dziecko nie potrafi przewidzieć konsekwencji swoich zachowań oraz pomysłów jakie wciela w życie, narażając na niebezpieczeństwo siebie oraz innych.

Jak pomóc dziecku choremu na ADHD?

ADHD powinno się leczyć kompleksowo, stosując jednocześnie psychoterapię, oddziaływanie psychospołeczne, jak również leczenie farmakologiczne. Jednakże jest kilka cennych rad, dzięki którym rodzice również będą mogli przyczynić się do lepszego funkcjonowania swojej pociechy. Prócz posiadania niezbędnej wiedzy na temat zaburzenia warto także:

uporządkować życie przedszkolaka – a w szczególności zadbać o to, by czynnościom codziennym przypisać konkretne pory dnia w jakich będą się one odbywać (np. ustalić pory podawania posiłków, oglądania telewizji, spacerów, zabawy)

przypominać dziecku reguły i zasady, jakie się od niego wymaga, używając w tym celu jedynie krótkich poleceń. Pamiętajmy, iż raz wydane polecenie nie oznacza, że dziecko będzie go przestrzegało przez cały dzień, ale nastąpi to jednorazowo „tu i teraz”

starać się przykuwać uwagę dziecka różnymi sposobami, np. dźwiękiem – poprzez wykorzystywanie instrumentów, klaskanie czy gwizdanie

należy ograniczyć dziecku czas spędzany przed telewizorem i komputerem, gdyż zbyt duża ilość bodźców docierających jednocześnie, powoduje rozstrojenie układu nerwowego

zorganizować dziecku aktywnie czas, aby miało możliwość rozładowania nadmiaru energii na powietrzu bądź poprzez sporty i zajęcia ruchowe

kierować polecenia bezpośrednio do dziecka; rodzice powinni starać się unikać sformułowań w liczbie mnogiej, ale zwracać się do dziecka po imieniu prosząc by zrobiło coś o co je prosimy

bardzo istotne jest, aby nie karać dziecka za to, że nie potrafi zapanować nad swoim ciałem i umysłem, ale aby w odpowiedni sposób stymulować jego rozwój oraz dawać wsparcie, akceptację oraz jak najwięcej miłości

Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej to zaburzenie, które nie tylko bardzo trudno zdiagnozować, ale które przede wszystkim utrudnia choremu dziecku funkcjonowanie w codziennym życiu. Dlatego tak ważna jest odpowiednia postawa rodziców wobec swojej pociechy – postawa pełna miłości, zaangażowania oraz zrozumienia. Zarówno rodzice, jak i opiekunowie powinni zwracać baczną uwagę na komunikaty, jakie wypowiadają do dziecka, by nie były zbyt rozbudowane, ale krótkie i bezpośrednie. Co ważne nie wolno się wyśmiewać z dziecka oraz karać za to, że nie potrafi zapanować nad własnym zachowaniem. Pamiętajmy, iż dziecko chore na ADHD przy każdej czynności doświadcza szeregu dodatkowych bodźców, które skutecznie utrudniają mu skoncentrowanie uwagi na wykonaniu danego zadania.

Autor:

Sabina Maćkowicz