Jak samodzielnie badać piersi?

Rocznie rak piersi zabija tysiące kobiet. Regularna kontrola i szybka diagnoza to jedyna skuteczna broń do walki z tą chorobą. Nie tylko badania w gabinecie lekarskim są obowiązkowe. Te wykonywane w domu, samodzielnie są równie niezbędne; każda niepokojąca zmiana powinna inicjować wizytę u lekarza.

Badania piersi

Każda kobieta, niezależnie od wieku, powinna sama co miesiąc badać swoje piersi. Nawet jeśli jest bardzo młoda lub corocznie poddaje się badaniu mammograficznemu.  Przez rok komórki nowotworowe mogą się bardzo rozwinąć dlatego trzeba się upewnić, czy nie zaszły jakieś zmiany od ostatniego badania.  Do 40. roku życia wystarczy samodzielne badanie i coroczna wizyta u lekarza. Później  obowiązkowa jest mammografia (co roku lub raz na dwa lata). Po ukończeniu 50 lat badanie to należy wykonywać raz na rok. Badaniem uzupełniającym jest USG piersi, które pozwala  wykryć guzy niewidoczne w czasie mammografii.

Grupa ryzyka raka piersi

W grupie ryzyka znajdują się kobiety, których krewne pierwszego stopnia (np. mama) przechodziły tę chorobę. Czynnikami sprzyjającymi jej rozwój jest długotrwałe stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, późna ciąża czy skrócony okres karmienia piersią. Ryzyko zachorowania na raka piersi rośnie z wiekiem. Częstszym badaniom powinny poddawać się kobiety po menopauzie.

Samodzielne badanie piersi

Samodzielne badanie piersi należy przeprowadzać co miesiąc i w tym samym dniu cyklu miesiączkowego (najlepiej w  pierwszym tygodniu po zakończeniu krwawienia). Kobiety, które przeszły menopauzę powinny wyznaczyć na nie konkretny dzień w miesiącu.

Badanie należy przeprowadzać w dwóch etapach.

Pierwszy etap rozpoczynamy od zewnętrznego oglądu piersi. Sprawdzamy, czy nie ma na nich wypukleń i przebarwień. Do tego celu trzeba użyć lustra i dobrego oświetlenia. Możemy również lekko pochylić się do przodu. Zwracamy  uwagę na ewentualne zmiany kształtu i wielkości piersi. Przyglądamy się wszelkim zmianom skóry. Niepokojące są rozstępy, wypustki czy zagłębienia. Oceniamy także wygląd (czy nie są wciągnięte) i kolor brodawek. Lekko je pociskając, sprawdzamy, czy nie wycieka z nich mleczna lub krwawa wydzielina. Potem powoli unosimy obie ręce i opuszczamy. Powtarzamy tę czynność kilka razy, zwracając uwagę na ruch naszych piersi; czy jest jednakowy w obu piersiach i czy któraś z brodawek nie odchyla się w bok. Ważne są również dołki pachowe. Wszelkie obrzęki tego miejsca mogą sygnalizować chorobę.

Drugi etap to  palpacja - badanie dotykiem. Zostajemy w pozycji stojącej lub układamy się na podłodze i podkładamy poduszkę pod lewy bark. Kładziemy prawą rękę za głowę (tak, aby łokieć był równo z linią głowy) i jej dłonią będziemy badać lewą pierś, a później na odwrót. Przed rozpoczęciem wybieramy jedną z trzech technik palpacji.

• Pierwsza z nich: na piersi umieszczamy trzy palce  i dociskając je wykonujemy koliste ruchy na obwodzie piersi zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Następnie przesuwamy palce bliżej brodawek (ok. 2 cm) i wykonujemy tę samą czynność.
  
• Druga technika to koliste ruchy dłoni w układzie promienistym. Rozpoczynają się przy brodawce i wiodą ku obwodowi.
  
• Trzecia to palpacja z góry na dół,  idąca od zewnętrznej strony ku środkowi. W każdej z tych technik ucisk powinien być mocny i głęboki, ponieważ celem wszystkich tych czynności jest znalezienie ewentualnych zgrubień i guzków podskórnych.

Gdy zauważymy jakąkolwiek zmianę, powinnyśmy udać się jak najszybciej do lekarza. Pamiętajmy także, że samobadanie, nawet opanowane do perfekcji, nie może zastąpić mammografii i USG. Liczy się każdy dzień, a im szybciej choroba zostanie wykryta, tym większa szansa na wyleczenie i uniknięcie mastektomii. Rak piersi to wciąż najczęściej występujący nowotwór wśród kobiet.