Jedna dawka szczepionki przeciw HPV zamiast trzech

Efekty ostatnich badań amerykańskich naukowców dają nadzieję, że główna bariera w skuteczności szczepień przeciw HPV (wirusowi brodawczaka ludzkiego) może zostać przezwyciężona. Pojedyncza dawka dwuwalentnej szczepionki HPV okazuje się być tak samo skuteczna jak zastosowanie rekomendowanych obecnie trzech dawek.

Wyniki raportu stworzonego po przeprowadzeniu dwóch różnych prób klinicznych mogą przyczynić się do zwiększenia skali szczepień - twierdzi dr Aimee Kreimer, z Narodowego Instytutu Raka w Bethesda, w stanie Maryland w Stanach Zjednoczonych.

Blisko połowa przypadków zachorowania na raka szyjki macicy spowodowana jest wirusem HPV 16, a w 20% przypadków przyczyną jest HPV typu 18. Skuteczna profilaktyka w postaci stosowania szczepionki, która skierowana jest przeciw tym dwóm najbardziej onkogennym typom wirusa może w znaczący sposób ograniczyć liczbę zachorowań, a tym samym zmniejszyć umieralność z powodu raka szyjki macicy. Wystarczy przy tym wspomnieć, że w Polsce liczba przypadków śmiertelnych kobiet chorujących na ten nowotwor jest o 70% wyższa niż średnia Unii Europejskiej.

Powszechnie dostępne szczepionki zawierają antygeny HPV-16 i HPV-18 (szczepionka dwuwalentna) lub kombinację antygenów typów 6, 11, 16 i 18 (szczepionka czterowalentna). Obie posiadają także adiuwant AS04, który powoduje mocniejszą i trwalszą reakcję układu odpornościowego. Wysoka skuteczność tych szczepionek została potwierdzona, jednak, jak stwierdził dr Kreimer, w wielu przypadkach istotną barierą okazują się być koszty i konieczność powtarzania iniekcji w określonych odstępach czasu.

Skuteczność dwuwalentnej szczepionki (użyto produktu o nazwie Cervarix) zbadano wykonując dwie niezależne próby kliniczne: Costa Rica Vaccine Trial z udziałem 7 466 pacjentów i PATRICIA w której uczestniczyło 18 644 osób. W obu przypadkach losowo wybranym kobietom zaaplikowano dwuwalentną szczepionkę przeciw HPV lub szczepionkę przeciw zapaleniu wątroby typu A.

Po przeanalizowaniu wyników z Costa Rica Vaccine Trial okazało się, że poziom ochrony był podobny, niezależnie od tego czy obserwowane kobiety dostały jedną, dwie lub trzy dawki szczepionki. Naukowcy stwierdzili jednak, że obserwację przeprowadzono na zbyt małej próbie pacjentek i uzyskane wyniki połączyli z danymi z badania PATRICIA. W połączonej grupie zaszczepionych przeciw wirusowi HPV lub HAV kobiet 22 327 z nich dostało trzy dawki, 1 185 dwie dawki i 543 jedną dawkę, przy czym odsetek szczepionek aktywnych i kontrolnych był takie sam dla każdej z tych grup.

Głównym celem analizy wyników było sprawdzenie ile zarażeń wirusem HPV nastąpiło po podaniu szczepionki.

Cztery lata po przeprowadzeniu prób okazało się, że skuteczność szczepionki kształtowała się na poziomie: 77.0% przy trzech dawkach, 76.0% przy dwóch dawkach i 85.7% przy jednej dawce. Naukowcy zbadali dodatkowo wytworzenie się odporności krzyżowej przeciwko innym powodującym raka typom HPV (31, 33 i 45). W tym przypadku efektywność szczepionki kształtowała się na poziomie odpowiednio 59.7% (trzy dawki) 37.7% (dwie dawki) i 36.6% (jedna dawka).