Niepłodność u kobiet

Na początku należy zwrócić uwagę na znaczącą różnicę między niepłodnością, a bezpłodnością. Pierwsza przypadłość jest problemem przejściowym, z kolei druga wynika z braku prawidłowo rozwiniętych narządów płciowych i niestety nie zmieni tego żaden rodzaj leczenia.

Przyczyny niepłodności u kobiet

Szacuje się, że aż w 35% niemożność posiadania dzieci przez pary, będące w okresie reprodukcyjnym, leży po stronie kobiet. Najczęstszą przyczyną żeńskiej niepłodności są choroby układu rozrodczego. Pierwszym z możliwych schorzeń jest policystyczność jajników. Pojawia się ono, gdy organy te stymulowane są przez nadmierne ilości męskich hormonów (androgenów), w szczególności testosteronu oraz hormonu luteinizującego. Uważa się także, że jednym z czynników wywołujących policystyczność jest zbyt wysoki poziom insuliny we krwi. Przy okazji warto wspomnieć, że cukrzyca także może zmniejszyć szanse na powicie potomstwa. Dotyczy to jednak głównie mężczyzn. Do innych zaburzeń w obrębie żeńskiego układu rozrodczego należy m.in. rak jajników lub ich nieprawidłowa budowa wynikająca np. z zespołu Turnera.

Zespół Turnera przyczyną niepłodności u kobiet

Podstawą do rozwoju choroby Turnera jest mutacja genetyczna w obrębie chromosomów płci. Dotyczy ona wyłącznie kobiet i objawia się występowaniem tylko jednego chromosomu X lub poważnym uszkodzeniem drugiego. Świat medyczny próbuje z tą chorobą walczyć przy udziale terapii hormonalnej, jednak prawdopodobieństwo donoszenia ciąży do porodu jest znikome. Dzieje się tak z powodu niedostatecznego rozmiaru macicy, a także zbyt wąskiej budowy miednicy.

Niepłodność u kobiet a choroby przysadki mózgowej

Istnieje silny związek między zaburzeniami płodności, a schorzeniami w obrębie przysadki mózgowej. Zalicza się tutaj zespół Kallmanna, zwany także wrodzoną dysplazją węchu. Choroba ta objawia się hipogonadyzmem hipogonadotropowym, czyli niedoborem gonadotropin, przy jednoczesnym braku powonienia. Innym schorzeniem związanym z przysadką jest hiperprolaktynemia, co skutkuje podwyższonym stężenieniem prolaktyny we krwi, a to z kolei prowadzi do wtórnego braku miesiączki, a zatem i niepłodności.

Problemy psychologiczne – blokadą płodności

Silny stres, obniżony nastrój, a także niskie poczucie własnej wartości mogą silnie oddziaływać na procesy fizjologiczne. W konsekwencji może to prowadzać do zaburzenia czynności w obrębie podwzgórza, przysadki mózgowej i nadnercza, co prowadzi do hiperprolaktynemii i w efekcie hamuje owulację.

Farmakologiczne sposoby leczenia niepłodności u kobiet

Przede wszystkim, kobieta borykająca się z niepłodnością, powinna być otoczona szczególnym wsparciem ze strony najbliższych. Często niemożność zajścia w ciążę obniża poczucie własnej wartości i kobiecości. Powstałe z tej przyczyny stany depresyjne jedynie pogłębiają problem niepłodności. W wielu przypadkach konieczne jest rozpoczęcie leczenia farmakologicznego. Przede wszystkim należy wzbudzić owulację. Do tego celu wykorzystuje się głównie leki o nazwie klomifen. Działanie tego preparatu polega na blokowaniu efektów żeńskich hormonów płciowych – estrogenów. Powstrzymywanie hamującego efektu estrogenów na wydzielanie gonadotropin, powoduje zwiększenie ich poziomu we krwi. Gonadotropiny z kolei stymulują produkcję hormonów w jajnikach i pobudzają wzrost oraz rozwój pęcherzyka jajnikowego, który pęka i uwalnia komórkę jajową. W wyniku tego procesu możliwe jest zapłodnienie.

Chirurgiczne leczenie niepłodności u kobiet

Bardzo często dzieje się tak, że samo leczenie farmakologiczne nie wystarcza i wówczas konieczna jest interwencja chirurgiczna. Polega ona na usunięciu niedrożności układu rozrodczego. Do tych metod należy m.in. tak zwany drilling jajników. Zabieg ten polega na laparoskopowym nakłuciu jajników. Metodą laparoskopową można usuwać zrosty oraz ogniska endometriozy. Pomocne w leczeniu niepłodności jest tez chirurgiczne usunięcie z macicy mięśniaków czy polipów. Jednak jeśli i to nie przyniesie spodziewanych rezultatów pozostaje metoda pozaustrojowego zapłodnienia, czyli in vitro.

In vitro – szansą dla kobiet niepłodnych

Metoda ta wciąż pozostaje tematem kontrowersyjnym, jednak dla wielu kobiet jest jedyną nadzieją na potomstwo. Polega ona na doprowadzeniu do połączenia komórki jajowej i plemnika w warunkach laboratoryjnych, czyli poza żeńskim układem rozrodczym. Składa się z 4 faz: stymulacji hormonalnej, która ma za zadanie wprawić komórki jajowe w stan dojrzałości; pobrania dojrzałych komórek jajowych za pomocą punkcji; przeprowadzenia zapłodnienia, czyli połączenia komórki jajowej z plemnikiem w warunkach laboratoryjnych oraz umieszczenia zapłodnionych komórek jajowych (zarodków) w macicy, czyli tzw. embriotransfer. Dzieci poczęte metodą in vitro zwykle rozwijają się tak samo jak potomstwo z zapłodnienia naturalnego.

Dziecko jest najpiękniejszym darem od Boga, nie dziwi więc fakt cierpienia związanego z niemożnością posiadania potomstwa. Na szczęście medycyna w wielu przypadkach jest w stanie przywrócić kobiecie nadzieje na zajście w ciążę. Proces ten nie jest łatwy i wymaga cierpliwości, ale młode pary, pragnące zostać rodzicami są w stanie zapłacić za to każdą cenę.

Autor:

Marlena Podsiedlik