Potrójnie negatywny - najmniej znany rodzaj raka piersi

Rak piersi jest jednym z najczęstszych powodów umieralności kobiet w Polsce. Każdego roku notuje się około 15 tysięcy nowych zachorowań. U około 10 do 15% chorych na raka piersi rozpoznawany jest tzw. potrójnie negatywny rodzaj raka. Ten typ nowotworu charakteryzuje się brakiem receptorów estrogenowych, progestagenowych i fizjologiczną zawartością receptora HER2 na swej powierzchni, a wśród pacjentek budzi brak zrozumienia, poczucie lęku i bezradność.

Wiele osób, nawet kobiety, które chorowały na raka piersi, nie rozumie różnicy pomiędzy potrójnie negatywnym rakiem piersi (ang. Triple Negative Breast Cancer, skrót TNBC), a rakiem piersi z obecnością receptorów hormonalnych lub rakiem z nadekspresją receptora HER2. Tymczasem różnica jest istotna.

Rak piersi jest schorzeniem niejednorodnym. Podobnie jak w przypadku innych nowotworów cechuje się dużym zróżnicowaniem w zakresie stopnia złośliwości, jak i charakterystyki biologicznej. 40 lat badań dotyczących tego schorzenia doprowadziło do określenia swoistych czynników, istotnych w procesie diagnozowania rodzaju raka piersi, szybkości jego wzrostu, jak i wyboru najlepszej metody leczenia. Wspomniane czynniki biologiczne to obecność lub brak receptorów hormonalnych w komórkach guza oraz nadekspresja receptora HER2 lub jej brak. Guzy, w których nie stwierdza się ekspresji receptorów hormonalnych (ER, PGR), a także nadekspresji receptora HER2, stanowią szczególną odmianę raka piersi, nazywaną potrójnie negatywną lub potrójnie ujemną.

Rozwój guza o typie TNBC może postępować znacznie szybciej niż w przypadku nowotworu o innym fenotypie. Dlatego niezwykle ważne jest natychmiastowe zdiagnozowanie choroby i wprowadzenie odpowiedniego dla danej pacjentki leczenia, ponieważ leki celowane oddziałujące na receptor estrogenowy, progesteronowy oraz HER2, nie są w tym przypadku skuteczne. Brak wiedzy na temat stanu receptorów może spowodować wybór terapii o gorszej skuteczności lub dalszy rozwój nowotworu.

Zobacz również:

TNBC dotyka w Polsce ok. 2000 pacjentek rocznie, co kładzie coraz większy nacisk na konieczność edukacji w zakresie różnych rodzajów raka i sposobów leczenia w zależności od specyfiki guza.

Leczenie potrójnie negatywnego raka piersi zależy od stopnia zaawansowania choroby. Na wybór terapii ma wpływ obecność przerzutów, wielkość nowotworu pierwotnego oraz wynik szczegółowych badań patologicznych, takich jak stopień złośliwości nowotworu, określający szybkość podziału komórek nowotworowych. W leczeniu potrójnie negatywnego raka piersi wykorzystywane są metody chirurgiczne, radioterapia i chemioterapia. W terapii chorych na TNBC ważne jest zahamowanie procesu powstawania sieci naczyń krwionośnych dostarczających pokarm do tkanek guza, tzw. angiogenezy.

Terapia pacjentek z potrójnie negatywnym rakiem piersi jest trudna nie tylko ze względu na nietypową charakterystykę biologiczną komórek guza, ale na brak standardów leczenia systemowego tej grupy chorych. Niekiedy podanie pacjentce nowoczesnych leków wiąże się z koniecznością złożenia indywidualnego wniosku do płatnika z prośbą o zgodę na leczenie wskazanym przez lekarza preparatem. Cała procedura ubiegania się o leczenie odbywa się w ramach chemioterapii niestandardowej, do której dostęp jest nadal znacznie utrudniony. Często zdarza się, że pacjentki w jednej części kraju otrzymują zgodę na leczenie, w innej części nie, jak w przypadku województw pomorskiego czy śląskiego, w których dostęp do nowoczesnego leczenia jest znacznie gorszy niż w pozostałych regionach. Nawet jeśli płatnik wyrazi zgodę na terapię, pacjentki narażone są na wydłużające się procedury, co w przypadku agresywnego, szybko postępującego nowotworu może przekreślić szanse w walce z chorobą.

Tak jak inni pacjenci onkologiczni, kobiety chorujące na potrójnie negatywnego raka piersi oraz ich rodziny wymagają wsparcia w zmierzeniu się z nową sytuacją. Świadomość przebiegu choroby jest niezwykle ważna dla pacjentki, ponieważ pomaga jej zrozumieć i uczestniczyć w procesie leczenia. Badacze podejmują nieustające działania na rzecz poszerzenia wiedzy na temat biologii potrójnie negatywnego raka piersi, jego zachowań i czynników ryzyka. Ich celem jest odkrycie najlepszej metody leczenia tego nowotworu. Moment, w którym możliwe będzie skuteczne powstrzymanie rozwoju nowotworu i przekształcenie go w przewlekłe, dające się kontrolować schorzenie, jest coraz bliższy.