Profilaktyczne zabiegi chirurgiczne mogą ratować życie kobiet z grupy ryzyka

Jak dowodzą nowe badania, kobiety, u których mutacje genetyczne zwiększają prawdopodobieństwo występowania raka piersi i raka jajnika mogą żyć dłużej i zmniejszyć ryzyko zachorowania poprzez przeprowadzenie profilaktycznego zabiegu chirurgicznego. Zabieg, o którym mowa jest drastyczny: usunięcie piersi lub jajników przed pojawieniem się jakichkolwiek objawów raka.

– Nasze badania pokazują jednak, że kobiety, które zdecydowały się na te zabiegi obniżają ryzyko zgonu spowodowanego rakiem piersi lub jajników o około 70 do 80 procent, co stanowi zdumiewający wynik – powiedział dr Timothy Rebbeck, profesor epidemiologii z University of Pennsylvania School of Medicine. Wyniki badań opublikowane zostały w wydaniu magazynu Journal of the American Medical Association z 1 września.

Badanie przeprowadzone w 22 ośrodkach było jednym z największych w swoim rodzaju – przebadano w nim około 2500 kobiet, u których stwierdzono odziedziczone mutacje w genach BRCA1 oraz BRCA 2.

Według naukowców, u kobiet z tymi mutacjami ryzyko zachorowania na raka piersi przez całe życie wynosi od 56 do 84 procent, a w przypadku raka jajnika od 36 do 63 procent dla nosicieli mutacji genu BRCA1 oraz od 10 do 27 procent dla nosicieli mutacji genu BRCA2. Natomiast w przypadku kobiet, u których nie stwierdzono mutacji ryzyko wystąpienia raka piersi wynosi zazwyczaj około 12 procent, a ryzyko zachorowania na raka jajnika jest to mniej niż 2 procent.

Prawie połowa kobiet uczestniczących w badaniu przeszła wcześniej zabieg mastektomii (operacja usunięcia piersi) lub salpingo-ooforektomię (zabieg usunięcia jajników i jajowodów) w latach 1974-2009 w celu czynnego obniżenia ryzyka wystąpienia raka. Kobiety następnie pozostawały pod obserwacją średnio przez około 3,5 roku.

Podczas okresu obserwacji u kobiet po mastektomii nie stwierdzono występowania raka, podczas gdy u grupy kobiet, które nie przeszły zabiegu u 7% zdiagnozowano raka piersi.

W dodatku kobiety, które usunęły jajniki obniżyły ryzyko wystąpienia raka jajników i raka piersi oraz żyły dłużej niż kobiety, które nie poddały się zabiegowi. Naukowcy jako przykład wskazują sytuację, w której przez 6 lat obserwacji u nosicielek mutacji BRCA2 nie stwierdzono raka jajników u kobiet będących po zabiegu usunięcia jajników, podczas gdy u nosicielek mutacji, które zabiegu nie dokonały u 3% wystąpił rak.

– Jednym z głównych przesłań naszego badania jest fakt, że salpingo-ooforektomia powinna być przez wszystkie kobiety z tymi mutacjami genetycznymi rozważana jako jedna ze strategii walki z rakiem – stwierdził dr Rebbek. – Nie ma absolutnie żadnej innej metody, która obniżyłaby ryzyko w tak dużym stopniu – dodał.

– Ustalenia te naprawdę podkreślają, jak ważne jest przejście testów genetycznych dla wszystkich kobiet z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku wczesnego wystąpienia raka piersi lub jajników – powiedziała dr Virginia Kaklamani, współautorka artykułu wstępnego dołączonego do badania.

– Często widuję kobiety, które robią badania genetyczne dopiero po tym, gdy stwierdza się u nich raka – powiedziała Kaklamani, która jest przewodniczącą zespołu badań nad rakiem piersi przy Robert H. Lurie Comprehensive Cancer Center of Northwestern University w Chicago.

Kaklamani dodała, że miała nadzieję na to, że wyniki badań zachęcą więcej kobiet o zasięganie porady lekarzy pierwszego kontaktu w celu ustalenia czy kwalifikują się do skorzystania z poradnictwa genetycznego.

– To badanie jest niezwykle ważne, gdyż daje nam więcej informacji służących w poradnictwie kobiet zagrożonych rakiem – powiedział dr Daniel Silver, profesor medycyny w Dana Farber Cancer Institute and Harvard Medical School. Silver dodał również, że kobiety, u których stwierdzono nosicielstwo jednej z tych mutacji genetycznych stają przed „bardzo trudnymi i zawiłymi rozważaniami, więc im więcej sprawdzonych i wiarygodnych faktów dla nich mamy, tym lepiej.”

Według dr. Rebbecka, lekarze zazwyczaj zalecają kobietom z pozytywnym testem genetycznym usunięcie jajników w wieku około 35 lat, ale można tego także dokonać do 40 roku życia jeśli jeszcze planują mieć dzieci. Stwierdził także, że dziś operacja ta często odbywa się w warunkach ambulatoryjnych z użyciem laparoskopu, dzięki któremu blizny są mniejsze, a czas powrotu do zdrowia pacjentki jest znacznie krótszy.