Rak szyjki macicy - cichy zabójca

Umieralność na raka szyjki macicy jest w Polsce największa ze wszystkich krajów Unii Europejskiej - alarmowali w czwartek onkolodzy podczas konferencji prasowej w warszawskim Centrum Onkologii. Sytuację może zmienić lepsza edukacja i badania cytologiczne, a także szczepienia.Trwający od 21 do 28 stycznia 2007 Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy ma podnieść świadomość na temat sposobów uniknięcia tej choroby.

W Polsce współorganizatorami Tygodnia są Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, Mazowieckie Centrum Zdrowia Publicznego, UNDP- agenda ONZ - oraz kobiece organizacje pozarządowe.

Codziennie z powodu raka szyjki macicy, zwanego "cichym zabójcą" umiera pięć Polek. W całej Europie - 30 000 kobiet rocznie. Większość z nich można by uratować, gdyby nowotwór został wykryty wcześniej - podczas badania cytologicznego. Choroba nawet przez kilka lat może się rozwijać bez dolegliwości. Gdy już pojawią się krwawienia, upławy i ból, bywa za późno na leczenie.

Dzięki połączeniu szczepionki przeciwko wirusowi HPV, powodującemu większość przypadków raka szyjki macicy nowotwór ten mógłby zostać niemal całkowicie wyeliminowany.

Szyjka macicy jest łatwo dostępna badaniu ginekologicznemu, a wprowadzona w latach 20-tych XX wieku przez George Nicolasa Papanicolau diagnostyka cytologiczna została uznana za największe osiągniecie ubiegłowiecznej onkologii; uratowała życie milionów kobiet - mówiła Małgorzata Rekosz, kierownik Pracowni Profilaktyki Nowotworów narządu rodnego centrum Onkologii.

Zazwyczaj wystarczy badanie cytologiczne raz na trzy lata. Natomiast co roku powinny się badać kobiety z grup ryzyka - zakażone wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), często zmieniające partnerów płciowych, matki kilkorga dzieci, palące papierosy, ubogie.

Ostatnio na rynek weszły szczepionki przeciw powodującemu większość przypadków raka szyjki macicy wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV). Są drogie, ale znacznie zmniejszają ryzyko raka (choć nadal trzeba robić badania cytologiczne). Najlepiej byłoby szczepić kilkunastoletnie dziewczęta, jeszcze przed uzyskaniem dojrzałości płciowej - mówił prof. Marek Spaczyński, kierownik Centralnego Ośrodka Koordynującego.

Jak zaznaczył prof. Jan Kotarski - prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego kobiety niewiele wiedzą o raku szyjki macicy i sposobach jego uniknięcia. Nawet jeśli wiedzą, często nie chodzą do ginekologa - choć badania cytologiczne są bezpłatne, a pobieranie wymazu specjalną miękką szczoteczką -bezbolesne. Brakuje też zachęt dla lekarzy, by promowali profilaktykę. Potrzebne są skuteczne badania edukacyjne - większość kobiet wiedzę o zdrowiu czerpie z mediów.

Jak mówiła Katarzyna Paczek -dyrektor Mazowieckiego Centrum Zdrowia Publicznego, teoretycznie liczba badań cytologicznych jest wystarczająca. Problem w tym, że na badania organizowane przez różne instytucje zgłaszają się wciąż te same kobiety - głównie wykształcone, z dużych miast. Niektóre potrafią zrobić i 3 cytologie rocznie, co zresztą nie ma sensu. Tymczasem około 20 procent kobiet w ciągu całego życia nie bada się ani razu. Potrzebna jest lepsza koordynacja działań.

Zdarza się także, że z powodu niewłaściwej techniki pobrania próbek czy złej interpretacji badań rak pozostaje nierozpoznany. Dlatego badania powinny wykonywać tylko certyfikowane placówki.

Przykładem korzyści z profilaktyki może być obecna na konferencji pani Ida Karpińska - w jej przypadku regularne badania cytologiczne pozwoliły wykryć raka we wczesnej fazie, co umożliwiło całkowite wyleczenie. Chcąc pomóc innym kobietom zagrożonym rakiem szyjki macicy, pani Ida założyła stowarzyszenie "Kwiat Kobiecości".(PAP)