Rak szyjki macicy - zapobieganie i leczenie

Wraz z początkiem roku ruszyła kolejna edycja ogólnopolskiej inicjatywy edukacyjnej pod nazwą „Rok 2010 i Zdrowie Kobiety” skierowanej do lekarzy i opinii publicznej. Celem akcji jest zwiększenie wrażliwości i podniesienie świadomości w zakresie dbałości o zdrowie i profilaktyki zdrowotnej kobiet. Program autorstwa Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, popierany przez Ministerstwo Zdrowia, w sobotę 20 marca realizowany był w Warszawie.

Jednym z prelegentów na sympozjum był prof. dr hab. n. med. Jan Kotarski - Kierownik Kliniki i Katedry Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Redakcja: Jakie nowotwory najczęściej dotykają kobiety?

Prof. Kotarski: W Polsce nowotworami najczęściej dotykającymi kobiety są rak piersi, rak szyjki macicy, endometrium i jajnika. I tu z przykrością muszę stwierdzić, że za mała część społeczeństwa ma tę świadomość, że największy wpływ na zdrowie kobiety ma ona sama - nie lekarz. Najlepiej i najskuteczniej można dbać o swoje zdrowie wtedy, kiedy to zdrowie jest. W momencie, gdy sięgamy już po medycynę naprawczą, wtedy nasze zdrowie nigdy nie będzie takie, jakie powinno być.

Red: Jak wygląda sytuacja jeśli chodzi o zachorowalność na raka szyjki macicy w naszym powiecie?

Prof.: Według statystyk Krajowej Bazy Danych Nowotworowych liczba zachorowań na nowotwór złośliwy szyjki macicy w ostatnim badanym okresie, dla którego posiadamy dane zbiorcze, czyli 2007 roku, w województwie mazowieckim wyniosła 424 przypadki. W samej Warszawie na tę chorobę zachorowało w 2007 roku 169 kobiet. Całkiem niepotrzebnie, ponieważ rakowi szyjki macicy można skutecznie zapobiegać. Regularnie wykonywane badania cytologiczne i populacyjne szczepienia mogą się przyczynić do znacznego zmniejszenia zarówno ilości stanów przedrakowych szyjki macicy, jak i zdiagnozowanych nowotworów oraz wykonywanych procedur diagnostycznych

Zobacz również:

i zabiegów chirurgicznych.

Red: Czy szczepienie kobiet na HPV ma sens? Czy można powiedzieć, że są one skuteczne?

Prof.: Każda kobieta poddająca się szczepieniom odnosi korzyść dla samej siebie - chroni się przed infekcją HPV. Najbardziej sensowne jest szczepienie kobiet bardzo młodych, bowiem ochrona będzie dotyczyła długiego okresu życia. Szczepienie dziewczynek dziesięcio- czy dwunastoletnich ma też znaczenie kliniczne, bowiem jest to szczepionka profilaktyczna, a więc powinna być stosowana u kobiet niezainfekowanych. Zastosowanie szczepionki u kobiety, u której istnieje już stan nowotworowy, nie zapobiegnie wystąpieniu choroby.

Jeśli chodzi o skuteczność szczepień na HPV, istnieją badania kliniczne i laboratoryjne, które wykazują wysoki stopień ich skuteczności. Bez takiej gwarancji nie byłoby możliwości ich zarejestrowania. Wśród wirusów brodawczaka ludzkiego istnieje kilkadziesiąt typów, które są groźne, a kilkanaście z ich może wywoływać stany nowotworowe. Szczepionki zabezpieczają przed typem 16 i 18, które stanowią ok. 3/4 wszystkich typów raka szyjki macicy. Obrazowo ujmując problem - jeżeli rocznie na raka szyjki macicy umiera 3 000 kobiet, masowe zastosowanie szczepień zabiegłoby nowotworowi u ponad 2000 z nich.

Red: Co robi się dziś w Polsce, aby leczyć raka szyjki macicy?

Prof.: W Polsce od kilku lat funkcjonuje Ogólnopolski Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka oparty o bezpłatne badania cytologiczne. Badania takie nie zapobiegają powstaniu raka, ale pozwalają na wykrycie stanów przednowotworowych oraz wczesnych postaci nowotworów. Leczenie tych postaci jest bardzo skuteczne i nie wymaga drastycznych zabiegów. Niestety nadal za dużo kobiet w Polsce zgłasza się w zaawansowanym stadium raka szyjki macicy. A im choroba bardziej zaawansowana, tym leczenie bardziej agresywne i drogie, zaś jego wyniki mniej optymistyczne.

Red: Na zakończenie rozmowy, co powiedziałby Pan Profesor kobietom w kwestii profilaktyki raka szyjki macicy?

Prof.: Kobiety, dbajcie o swoje zdrowie! Opieka zdrowotna może w tym pomóc, ale nie zastąpi waszej aktywności w tej dziedzinie.