Andropauza

Andropauza, która często uważana jest za męski odpowiednik menopauzy nie jest z nią równoważna. U mężczyzn w okresie andropauzy nie dochodzi do zatrzymania zdolności reprodukcyjnych, a jedynie do ich ograniczenia. Andropauza u mężczyzn spowodowana jest zmniejszającym się poziomem testosteronu. Pierwsze objawy andropauzy pojawiają się najczęściej około 50 roku życia.

Andropauza następuje zazwyczaj w takim momencie życia, w którym mężczyźni mają tendencją do podsumowywania swoich życiowych osiągnięć i porażek, dlatego też często nie wiążą kolejnych pojawiających się u nich objawów z czymś innym niż tylko zewnętrzne czynniki.

Czym jest andropauza

Andropauza ma różne definicje, a utożsamianie jej z męskim odpowiednikiem menopauzy nie jest z biologicznego punktu widzenia poprawne. Według International Society for the Study of the Aging Male andropauza to zespół objawów psychofizycznych i biochemicznych spowodowanych starzeniem się i obniżeniem poziomu niektórych hormonów.

Wraz z wiekiem organizm ludzki ulega powolnym zmianom, zarówno kobiety i mężczyźni starzeją się, ale każdy z nich inaczej reaguje na subtelne zmiany zachodzące w układzie hormonalnym. Około 50 roku życia u mężczyzn zaczyna spadać poziom testosteronu. Hormon ten stanowi istotny element w funkcjonowaniu męskiego organizmu - wywiera pozytywny wpływ na kondycję psychiczną, fizyczną i seksualną, podnosi również libido i potencję. Poza obniżeniem się poziomu testosteronu, andropauzie u mężczyzn towarzyszy również zmiana stężenia we krwi hormonu wzrostu, IGF-1, DHEA, DHEAS, melatoniny i tyroksyny.

Spadek poziomu androgenów jest sprawą indywidualną w każdym przypadku, a hormony rzadko osiągają skrajnie niskie wartości. Z przeprowadzonych badań wynika, że między 20. a 80. rokiem życia poziom testosteronu całkowitego zmniejsza się o 51%, a wolnego o 64%, więc średnio co roku poziom tego hormonu spada o 1%. Wskazuje się jednak, że relacje między ilością hormonów krążącymi we krwi, a zespołem andropauzalnym nie są pewne. Ważne są bowiem takie czynniki jak predyspozycje genetyczne, wpływ środowiska czy warunki psychospołeczne i socjoekonomiczne.

Objawy andropauzy

Wraz z wydłużającą się średnią długością życia coraz większy odsetek mężczyzn cierpi na dolegliwości związane z wiekiem. W 2010 roku ponad 14% mieszkańców Europy stanowiły osoby po 65. roku życia, szacuje się, że w 2020 roku będzie ich ponad 24%. Dlatego wzrasta zainteresowanie i pojawia się potrzeba podjęcia działań mających na celu poprawę jakości życia tej właśnie grupy wiekowej.

Starzenie się to naturalne zjawisko, które powoduje pewne dolegliwości i objawy. Mężczyźni, u których rozpoznano zespół andropauzalny cierpią między innymi na pogorszenie zdolności kojarzenia, kłopoty ze snem, nadwrażliwość na zimno, pogorszenie pamięci, nerwowość, obniżenie siły i spadek masy mięśniowej. Te i inne oznaki andropauzy naukowcy nie są w stanie jednoznacznie połączyć z wahaniem poziomu konkretnych hormonów. Jednakże przeprowadzone badania pokazały, że andropenia męskiego okresu przekwitania wraz z innymi zaburzeniami hormonalnymi przyczynić się może do powstania osteoporozy, otyłości, pogorszenia libido czy wystąpienia insulinooporności.

Pewne dolegliwości spotykają wszystkich mężczyzn, choć w różnym stopniu. Każdy z nich musi się borykać ze zmianami organicznymi takimi jak redukcja masy ciała czy spadek gęstości mineralnej kości. Szacuje się, że na andropauzę cierpi od 10 do 20% mężczyzn około 60 roku życia, niestety jednak już u znacznie młodszych mężczyzn (między 45. a 50. rokiem życia) obserwuje się zmiany psychiczne charakterystyczne dla zespołu andropauzalnego.

Łagodzenie objawów andropauzy

Andropauza powoduje konkretne dolegliwości, z którymi można sobie radzić na wiele różnych sposobów. Mężczyźni, którzy preferują naturalne metody zaczynają od zmiany nawyków w swoim codziennym życiu, postanawiają czynnie uprawiać sport, wprowadzają nowe diety czy sięgają po suplementy wspomagające pamięć i sprawność seksualną.

Z medycznego punktu widzenia trudno mówić o leczeniu zespołu andropauzalnego, gdyż współcześnie kładzie się raczej nacisk na łagodzenie objawów andropauzy niż powszechne stosowanie sztucznych hormonów. Jednak w przypadku mężczyzn, u których dolegliwości są bardzo silne można zastanowić się nad wprowadzeniem zastępczej terapii hormonalnej, ale tylko po konsultacji i pod okiem lekarza specjalisty, który dostosuje leczenie do potrzeb pacjenta.

Badania nad skuteczną metodą leczenia niedoboru testosteronu nadal trwają. Jednak już dzisiaj naukowcy są przekonani, że podawanie syntetycznego testosteronu nie jest dobrym rozwiązaniem - długotrwała terapia prowadzi się do bezpłodności i nieodwracalnego zaniku jąder. Mężczyzna nigdy nie traci całkowicie zdolności wytwarzania własnego testosteronu, funkcja ta jedynie ulega pewnym ograniczeniom. Nadzieją w ciężkich przypadkach jest terapia HCG, która polega na stymulowaniu syntezy własnego naturalnego testosteronu i która do tej pory dała bardzo dobre wyniki kliniczne.

Autor: Barbara Olszar