Anoreksja i bulimia: stres, czynniki genetyczne i biologicze są przyczyną

Zaburzenia odżywiania, takie jak anoreskja i bulimia nervosa nie są już dłużej postrzegane jako zjawiska bezpośrednio i bardzo blisko związane z samym tylko kultem ciała i szczupłości albo wyłącznie z problemami rodzinnymi. Pojawiają się one dziś jako typowy przykład roli jaką może odegrać środowisko – w tym także stres – na wrażliwość biologiczną danej osoby (w dziedzinie zdrowia mentalnego).

Zaburzenia odżywiania mogą być rozumiane jedynie jako bezpośrednia i bliska interakcja między podatością biologiczną danej jednostki oraz stresem pochodzącym ze środowiska, w której dana jednostka żyje, stwierdził dyrektor Programu Zaburzeń Odżywiania na Instytutcie Douglasa w Kanadzie, pan Howard Steiger, przy okazji sympozjum na temat wpływu seksu oraz płci na zdrowie mentalne, która odbyła się 14 stycznia w Monteralu (Kanada).

Rola stresu i serotoniny

Oto mija już blisko 25 lat, odkąd Howard Steiger oraz jego ekipa pracują nad czynnikami, które czynią niektóre osoby – w szczególności kobiety – bardziej narażonymi na ryzyko pojawienia się zaburzeń odżywiania. Ich prace pokazują, że pewien czynnik biologiczny w szczególności, neuroprzekaźnik nazwany serotonią, który jest powiązany z regulacją humoru, niepokoju oraz apetytu, ma odgrywać główną rolę w tego typu zaburzeniach.

Niektóre warianty genów związanych z serotonią mogą w rzeczywistości stanowić problem. Fakt życia w dużym stresie może uwolnić odpowiedź ze strony mechanizmów odpowiedzialnych za serotoninę, która zwiększa ryzyko pojawienia się zaburzeń odżywiania i niektórych chorób współistniejących, takich jak depresja albo niestabilność emocjonalna, wyjaśnia Howard Steiger.

Codzienny stres, czy on także może być przyczyną?

Każdy stres, który zakłóca funkcjonowanie serotoniny, może spowodować problemy z kontrolą apetytu i odżywiania, powiedział doktor Howard Steiger. Serotonina może być wyjątkowo wrażliwa na stan odżywienia danej osoby. Niedobór kaloryczny związany z podjęciem diety ochudzającej może zakłócić czynności związane z serotoniną i doprowadzić bardzo prostą drogą do pojawienia się zaburzeń odżywiania, dorzuca doktor Steiger.

Rola estrogenu

Inny czynnik biologiczny, który należy wziąć pod uwagę: estrogen. Ostatnie badania nad bliźniakami pokazują znaczenie, jakie zdaje się mieć ten hormon.

Badacze odkryli, że prewalencja anoreksji wśród bliźniaczek jest bardzo blisko prewalencji anoreksji wśród generalnej populacji kobiecej, czyli około 1%. Stwierdzono to samo także wśród bliźniaków, wśród których prewalencja tej samej choroby mieści się w okolicach 0,01%.

Jednakże, kiedy para bliźniąt jest złożona z dziewczyny i chłopaka, prewalencja choroby wśród chłopców osiągą 1%, tak samo jak dla dziewczyn.

Im większy mamy kontakt z estrogenem i im mniejszy mamy kontakt z androgenem, tym bardziej jesteśmy narażeni na anoreksję. Ta wrażliwość biologiczna może zostać aktywowana w środowisku, gdzie jest bardzo silna presja na przestrzeganie diety, wyjaśnia doktor Steiger.

Dziedziczność i przypadki choroby w rodzinie

Inne czynniki, takie jak dziedziczność, występowanie choroby w rodzinie, rodzinne przypadki depresji i niepokoju, a także takie cechy osobowości jak impulsywność oraz kompulsywność mogą także uczynić niektóre osoby bardziej podatnymi na zaburzenia odżywiania, sprecyzował badacz.

Czynniki biologiczne i genetyczne nie wyjaśniają wszystkiego. Traumatyczne przeżycia, przemoc fizyczna, przemoc seksualna, a także wpływy społeczne są także elementami wyzwalającymi zaburzenia odżywiania. Niezależenie od tego, czy są one biologiczne, genetyczne czy też środowiskowe, to wszystkie te czynniki mogą się zbiec i współdziałać, powodując pojawienie się zaburzeń odżywiania, podtrzymuje doktor Howard Steiger.