Asertywność
Asertywność to w psychologii termin oznaczający bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych. Zachowania asertywne należą do umiejętności które nabywamy podczas procesu dojrzewania. W sytuacjach trudnych możemy wyróżnić trzy typy zachowań.
Zachowania uległe polegają na wycofaniu się osoby z dyskusji i dopasowaniu do wymagań i żądań drugiej osoby nawet jeżeli wewnętrznie się z nimi nie zgadza. Zachowania agresywne prowadzą do tego że jedna lub obie strony w dyskusji chcą narzucić siłą innemu swoje zdanie poprzez osobiste ataki, emocjonalny szantaż i krzyki. Zachowania asertywne możemy uplasować pomiędzy tymi typami zachowań. Konfrontacja asertywna polega na tym, że obie strony próbują dojść swoich praw przy zachowaniu szacunku i zrozumienia dla zdania drugiej osoby. Taka wymiana zdań jest uczciwa, bezpośrednia, rzeczowa, a przede wszystkim nastawiona na osiągnięcie celu i otwarta na dalsze negocjacje.
Asertywność oznacza że uznajemy się za osobę która ma takie same prawa jak inni i jest tak samo jak inni ważna. Oznacza to gotowość do wyrażania szczerze swoich opinii, potrzeb, życzeń bez ulegania naciskom ze strony drugiej osoby, ale z poszanowaniem jej zdania. Oznacza to także umiejętność przyjmowania pochwał, ocen oraz krytyki. Jest to racjonalne dbanie o swoje interesy, świadome korzystanie z swoich praw, spokojnie i z rozwagą, bez poddawania się negatywnym emocjom. Asertywność pozwala używać takich zwrotów jak "tak", "nie", "nie rozumiem" "nie wiem" bez obecności poczucia winy i usprawiedliwiana się.
Osoba asertywna potrafi szczerze mówić o swoich żądaniach i oczekiwaniach, bez oglądania się za poglądami innych i ukrywania za nimi. Ma świadomość swoich wad i zalet, tego co potrafi zrobić oraz swoich ograniczeń. Potrafi także przyznać się szczerze kiedy coś zrobiła źle i poprosić o pomoc kiedy jej potrzebuje. Taka osoba ma jasno wytyczone swoje cele, zadania i potrafi konsekwentnie oraz otwarcie je realizować, bez poddawania się manipulacjom ale także bez uciekania się do nich w stosunku do innych osób. Asertywność oznacza też przyznawanie innym takich samych praw do zachowań asertywnych jakie przyznajemy samym sobie. Mimo iż asertywność wydaje się nowym słowem, od wieków znana jest mądrości ludowej pod postacią takich przysłów jak np. "nie rób drugiemu co Tobie nie miłe".
Zobacz również:
Ponieważ asertywność jest umiejętnością nabytą, którą można ćwiczyć, poniżej kilka rad jak wyćwiczyć w sobie zachowania asertywne:
- Mów otwarcie "tak" i "nie";
- Nie tłumacz się kiedy nie zawiniłeś, ale spokojnie wyjaśniaj powody swojego zachowania jeżeli chcesz być dobrze zrozumiany;
- Gdy jesteś atakowany broń się, wyjaśnij powody swojego zachowania, przedstaw swoje zdanie na ten temat, nie pozwalając naruszyć swojej godności osobistej;
- Nie napadaj na inne osoby, nie poddawaj w wątpliwość ich charakteru i sposobu myślenia;
- Realizując swoje zadania nie krzywdź innych osób;
- Mów innym otwarcie czego od nich wymagasz, nie wymagaj od nich żeby wiedzieli coś czego im nie powiedziałeś;
- Mów szczerze "nie wiem" kiedy czegoś nie wiesz, i pytaj kiedy chcesz się czegoś dowiedzieć;
- Proś wtedy kiedy potrzebujesz pomocy, przyznaj się do tego że pomoc jest Ci potrzebna;
- Jeśli popełniłeś błąd, przyznaj się do niego, i weź na siebie odpowiedzialność za jego popełnienie;
- Wyrażaj otwarcie i stanowczo swoje oczekiwania, mów o tym jak chcesz być traktowany;
- Słuchaj uważnie tego co inne osoby mają do powiedzenia i nie lekceważ ich wypowiedzi, oraz odnoś się do nich w racjonalny i spokojny sposób.
Opracowano m.in. na podstawie:
Robert Sharpe, Broń swoich interesów, Warszawa 1996
Robert Sharpe, Broń swoich interesów, Warszawa 1996
Komentarze do: Asertywność (1)
asertywność
1asertywność to dobra rzecz, dlatego warto ją promować. co ciekawe nawet niektóre marki "bardziej znane" się włączają (na przykład Ikea), co zresztą jest z drugiej strony dość naturalne, bo producentom wszelkich... pokaż całość