Czy moralności można się nauczyć?

Wiele się mówi o moralności, dobrym wychowaniu i ogładzie. Ludzie wymagają tego od siebie nawzajem. Jednak czy tak naprawdę zdajemy sobie sprawę z tego czym jest tzw. kręgosłup moralny? A jeśli wydaje nam się, że nie mieścimy się w jego granicach, to czy można go na nowo przyswoić?

Encyklopedyczne definicje naszej moralności mówią, że składają się na nią normy narzucane nam przez system społeczny i filozoficzny, otoczenie oraz zasady odnoszące się do indywidualnych poglądów religijnych człowieka. W rzeczywistości jednak to czy ktoś jest, czy nie jest moralny zależy od egoistycznych zapatrywań każdego człowieka, bowiem nie wszyscy muszą patrzeć na świat przez pryzmat jednego systemu wartości.

Zjawisko moralności możemy rozpatrywać odwołując się do różnych dziedzin życia. Najpierw jednak, należałoby odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie działania można zakwalifikować do tych niemoralnych i złych. Ogólnie rzecz biorąc byłyby to wszelkie nasze uczynki, które w sposób mniejszy lub większy odbiegałyby od przyjętych norm. Jednak, czy to, że raz czy dwa wyłamiemy się ze sztywnego kanonu postępowania od razu kwalifikuje nas do grupy osób amoralnych i niespełniających podstawowych wymogów do życia w społeczeństwie – chyba nie.

Zobacz również:

Jak więc nauczyć się na nowo moralności? Czy to w ogóle jest możliwe?

Wydawałoby się, że moralność jest to przymiot, który każdy człowiek posiada w mniejszym lub większym stopniu. Wytwarza się on podczas naszego dorastania, poznawania świata i ogólnego przystosowywania się do życia w społeczeństwie. Nasuwa się więc myśl, że aby ponownie nauczyć się moralności trzeba byłoby urodzić się na nowo i ponownie przejść przez długoletni proces socjalizacji. Istnieje przecież głębokie przekonanie, że ludzie się nie zmieniają, ale czy na pewno?

Często bywa tak, że traumatyczne przeżycia czy popełniane błędy istotnie wpływają nie tylko na życie ale również na pojmowanie świata przez danego człowieka. Jest to motorem napędowym do tego, żeby przemyśleć i zmienić nasze postępowanie, które doprowadziło nas do takich czy innych sytuacji życiowych. Skoro więc można zmienić własne postępowanie, to również można wdrożyć w życie ignorowane zasady, których zanik świadczył o nas w dwojaki sposób.

Nie istnieją szczegółowe wytyczne, które punkt po punkcie mówiłyby nam co jest a co nie jest moralne, co mogę a czego nie mogę robić, żeby nie wyjść na osobę wyrahowaną. Dla niektórych moralnym zachowaniem może być coś, co dla drugiego człowieka jest kompletnie nie do zaakceptowania.

Moralności tak naprawdę uczymy się całe życie. Nasze doświadzcenia kształtują osobowość i wyznaczają priorytety. Społeczeństwo z natury wymusza na nas określone zachowania, które nie koniecznie dla nas samych muszą stanowić coś dobrego. Nasz kręgosłup moralny jest więc kwestią indywidualną , możemy go jedynie umacniać przyjmując kolejne zasady i normy, których zobowiążemy się przestrzegać.

Ważne jest jednak aby w świecie, w którym z każdej strony płynął wobec nas coraz to inne oczekiwania nie zatracić własnego „ja”. Nie można wyrzekać się własnych wartości, niszczyć swojej hierarchi tylko dlatego, że ktoś inny spodziewałby się od nas innego zachowania. Sztuką życia jest przeżycie go w zgodzie z samym sobą i nie robienie zbyt wielu rzeczy wbrew własnym przekonaniom.

Opracowała:

Eliza Jakóbczyk