Czy wybór imienia ma znaczenie?

Każdy człowiek posiada imię. Jest ono nadawane po urodzeniu, a często jeszcze zanim pojawimy się na świecie. Czym byłby świat bez imion? Prawdopodobnie zbiorem bezosobowych postaci. Czym są imiona? Dlaczego tak wiele znaczą dla przeciętnego człowieka? Jaki jest ich wpływ na nasze życie?

Imię jako konkret

Nie ma na świecie człowieka, który nie posiadałby imienia, przydomku, pseudonimu. W stosunku do innych ludzi zawsze posługujemy się jakimś określeniem. Mając imię, jesteśmy „kimś” - mężczyzną, kobietą czy chłopcem, dziewczynką. Pierwsza informacja, która najczęściej jest podawana nam podczas zapoznawania się z drugą osobą to właśnie imię. I tę wiadomość również szybko zapamiętujemy.

Mimo, że nie od nas zależy to, jakie imię będziemy posiadać – jest to przede wszystkim decyzja naszych rodziców – to człowiek szybko akceptuje i przyzwyczaja się do posiadanego przydomku. Dlatego też, już od lat młodzieńczych inne osoby w stosunku do nas posługują się naszym imieniem, zwracają się do nas jego pełną formą lub też zdrobnieniem, a nie mówią „ono”, „to”, „ten ktoś” itp.

Człowiek słysząc swoje imię, reagują automatycznie – odwraca się, pyta: „ja?”, „to do mnie?”. Dokonuje stałego powiązania imienia ze swoją osobą. Mimo, że wie, iż nie jest jedyną osobą o takim przydomku – jednak pierwsza myśl zawsze sprowadza się do jego osoby.

Pochodzenie a imię

Naukowcy udowodnili, że istnieje duża zależność pomiędzy posiadanym imieniem a naszym pochodzeniem. Bardzo często korelacja ta wynika z przekonania rodziców, że byle jaki przydomek nie pasuje do ich dziecka lub też do ich statusu społecznego.

Dlatego też zauważalne jest powiązanie między osobami stanu niższego a ich niecodziennymi imionami – najczęściej pochodzące z zagranicy lub charakteryzujące na idoli kultury masowej - typu Andżelika, Sara, Diana itp. Natomiast ludzie, którzy wywodzą się z warstw wyższych – lepiej wykształceni, bogaci – podkreślają swój indywidualizm poprzez wybór imion tradycyjnych, staroświeckich, takich jak Franciszek, Stanisław itd.

Znaczenie nadania imion

Nie da się jednoznacznie stwierdzić, dlaczego dana osoba posiada takie a nie inne imię. Jest to uwarunkowane różnymi czynnikami. Jedni zostali nazwami po swoich rodzicach, dziadkach lub też innych przodkach. Ma to na celu kontynuować tradycję, jaką jest istnienie imienia w danej rodzinie od pokoleń.

Zobacz również:

Za inne przyczyny takiego stanu możemy uznać chęć kontynuacji rodzinnych zwyczajów lub wiara w upodobnienie się tej osoby do jego imiennika z poprzedniej epoki. Wśród kobiet samotnie wychowujących dziecko nadanie imienia swojemu potomkowi po ojcu ma często na celu utrzymanie lub polepszenie relacji między nimi, mimo nieutrzymywania bliższych kontaktów przez rodziców.

Innym motywem nadania dziecku konkretnego imienia jest po prostu sympatia matki lub ojca do tego przydomku – pozytywne skojarzenie z lat dzieciństwa; imię, które nosiła „pierwsza miłość” itd.

Imiona mogą również być traktowane przez rodziców jako nośnik pewnych wartości. Matka lub ojciec znając osobę o danym imieniu stwierdzają, że np. Ewa będzie zdradliwa, bo kilka takich Ew w swoim otoczeniu znają, natomiast Jan będzie wierny, bo wśród znajomych tylko na takowych natrafili.

Wybierając imię, rodzice kierują się często wiedzą własną na temat sławnych postaci i chęcią ich naśladownictwa – dziecko będzie Fryderykiem, aby pięknie grało na fortepianie (tak jak Chopin) albo Adamem, aby było tak zdolne literacko jak nasz wieszcz narodowy Mickiewicz.

Moje imię a moja osoba

Zostało dowiedzione naukowo, że dzieci w wieku do 6-7 lat nie widzą różnicy między tym kim są, a jakie mają imię – jest to dla nich twór jednorodny. Z biegiem lat jednak uświadamiamy sobie, że moglibyśmy istnieć, nie wiedząc, jak mamy na imię – np. w wyniku amnezji – lub też dokonując jego zmiany po ukończeniu 18 lat. Stąd też dochodzimy do wniosku, że to, jakim przydomkiem jesteśmy określani niekoniecznie jest najważniejsze w naszym życiu, bo nie jest to fundamentalny element naszej osoby.

Istnieje mocny związek pomiędzy posiadanym przez nas imieniem a akceptacją samych siebie. Bardzo często osoby, których ich własne imię się nie podoba, starają się je za wszelką cenę zmienić poprzez stosowanie pseudonimu lub też używając na co dzień swojego drugiego imienia lub zdrobnienia. Według badań naukowców z Północnej Alabamy osoby, które lubią swoje imię, zazwyczaj też nie mają problemów z akceptacją samych siebie.

Duży wpływ na to jak postrzegamy swoje imię i jaki jest nasz stosunek do niego, mają ludzie nas otaczający. To, w jaki sposób oni postrzegają nasze imię, jak się do nas zwracają, kształtuje często nasze własne odczucia.

Nowe imię, nowy człowiek

Rzadko zdarza się, że ludzie decydują się na formalną zmianę swojego imienia (która dozwolona jest dopiero po uzyskaniu niepodległości). Najczęściej wraz z wiekiem zaczynają je powoli akceptować. Dlatego też w większości przypadków przez całe życie nosimy jedno i to samo imię.

Porzucenie starego i zarazem przyjęcie nowego przydomka z reguły związane jest z diametralną metamorfozą w naszym życiu, gdyż powoduje, że stajemy się kimś innym, nowym. Taka przemiana dotyczyć może zdarzeń typu wstąpienie do zakonu, przystąpienie do jakiegoś Kościoła lub sekty, zmiana płci czy chęć rozpoczęcia na nowo swojego życia jako tzw. „niezapisana karta” (tabula rasa).

Niezależnie od tego jakie są nasze motywy w momencie wyboru przez nas imienia dla dziecka, nie bacząc na to, jak poszczególni ludzie postrzegają zależności między naszymi przydomkami a zapisanymi w nich cechami, to należy przyznać, że wybór ten ma istotne znaczenie w naszym życiu. Dlatego też decyzja co do wyboru imienia, którą podejmujemy, dowiadując się, że będziemy rodzicami, jest bardzo istotna i nie należy jej rozstrzygać zbyt pochopnie. Trzeba pamiętać, że z imieniem dziecko będzie współistniało przez całe życie i że będzie miało ono wpływ przede wszystkim na jego mniemanie o sobie, ale i również na to jak będzie postrzegał świat i co będą o nim sądzić inni ludzie.

Stąd też należy pamiętać, aby nie nadać potomkowi imienia, które narazi go na kpiny, żarty, z którym będzie się czuł nieswojo, lub też które nie będzie pasowało do jego nazwiska (szczególnie istotne u mężczyzn, którzy z reguły nie dokonują jego zmiany w swoim życiu).
Urszula Walkiewicz

źródło: Charaktery, Nr 7/2005