Czym jest wstyd?

Bardzo trudno jest jednoznacznie zdefiniować pojęcie wstydu. Jest to szereg czynników zwanych emocjami, które są reakcjami na psychicznymi i fizycznymi, na dane wydarzenia. Każdy człowiek, odczuwa wstyd w innym stopniu.

Co to jest wstyd?

Wstyd jako emocja, czyli poczucie wstydu, pełni bardzo ważną rolę w życiu każdego człowieka jak i społeczeństwa. Jest funkcją ochronną. Wyznacza granicę działań w kontaktach międzyludzkich i publicznych, dzięki temu uczuciu człowiek jest w stanie wyznaczyć sobie granice możliwości swoich działań. Prostym przykładem może być pierwszy obiad u rodziców partnera.

Poczucie wstydu daję pewien hamulec działań. Partner ma świadomość, że musi kontrolować swoje odruchy, zachowania i sposób wypowiadania się, po to tylko, by jak najlepiej zaprezentować swoją osobę na pierwszym spotkaniu. Te wyznaczniki poczucia wstydu w tym przypadku są w normie. Jednak jest wiele przypadków, w których wstyd sięga bardzo wysokiego poziomu i utrudnia życie codzienne oraz relacje z innymi ludźmi.

Zażenowanie i poczucie wstydu

Poczucie wstydu w swojej normalnej wartości może sugerować zmianę zachowań lub podejścia do różnych sytuacji. To uczucie może podpowiadać to, jakie zachowanie nastąpiło w danej sytuacji. Czy było one uczciwe, czy nie uraziło czyichś uczuć lub nie zraniło.

Wstyd może jednak stać się niebezpieczny dla danego człowieka. Prowadzić może nawet do depresji. Wynikać może z niskiej samooceny, ze strachu przed tym, co powiedzą inni lub po prostu przed ośmieszeniem. Przyczyną tego mogą być problemy już we wczesnym dzieciństwie. Pierwszymi osobami, którzy przyczynić się mogą do powstania takich problemów mogą być rodzice. Nie chodzi o to, że działają oni świadomie, wręcz przeciwnie. Nadmierne karcenie dziecka, dyskryminowanie jego pomysłów i działań może w pewnym stopniu zaważyć na jego poczuciu wstydu i śmiałości. Jednak najbardziej nieprzyjemne sytuacje zdarzają się w szkołach i na ulicach miast, gdzie dzieci mogą być dyskryminowane i wyśmiewane. Powodem może być status finansowy, wygląd fizyczny albo brak zdolności manualnych, które znaczą najwięcej w środowisku chłopięcym. Przez takie i inne sytuacje, młody człowiek może nabrać złych doświadczeń i zbudować błędną wartość samego siebie. To z kolei, może objawiać się w przyszłości trudnościami w kontaktach międzyludzkich i zachowaniach społecznych. Tyczy się to również utraty samokontroli i samoakceptacji, czyli indywidualnych odczuć o samym sobie. Takie osoby mają trudności w poznawaniu nowych osób np.: w nowej pracy czy szkole.

Kłamstwo a wstyd

Na zwiększenie poczucia wstydu wpływa w dużej mierze kłamstwo. Czym tak naprawdę jest kłamstwo? To fałszywa informacja, która nie znajduje w stopniu całkowitym odzwierciedlenia w rzeczywistości. Ludzie często kłamią, żeby podnieść poczucie własnej wartości, udowodnić innym swoje umiejętności lub kłamią, bo po prostu się boją, na przykład konsekwencji. Kłamstwo, może wpływać również na poczucie wstydu. Budowa własnego wizerunku na podstawie kłamstwa, może powodować odczucia wręcz przeciwne. Może powodować również strach, przed tym, że ktoś odkryje prawdę i okaże się, jak naprawdę jest się niedoskonałym i ile wad się posiada. Taki rodzaj kłamstwa powodowany jest zazwyczaj w nagłych sytuacjach, które są bardzo stresowe.

Wstyd kontroluje emocje

Wstyd kontroluje nasze emocje. Bez niego każdy robiłby to, co mu się żywnie podoba. Nie było by ograniczeń, a zapewne i strach straciłby na wartości. Uczucie wstydu i emocje z nim związane pozwalają dostosować się do najróżniejszych sytuacji. Jest to rodzaj emocji, który człowiekowi jest bardzo potrzebny, można powiedzieć, że jest wręcz niezastąpiony. Bo jeśli ktoś chce zbudować dobre relacje w społeczeństwie, bez poczucia wstydu i godności nie jest w stanie nic osiągnąć.