Egoistyczne zachowania czynią nas szczęśliwszymi

Jak powszechnie wiadomo, jesteśmy istotami społecznymi poświęcającymi dużo czasu i wysiłku na budowanie i podtrzymywanie relacji międzyludzkich. Gdy byliśmy dziećmi, uczono nas, jak ważne jest dzielenie się. Jako dorośli nauczyliśmy się stawiać się w sytuacji innych osób. Kiedy więc podejmujemy działania, które stawiają nasze dobro ponad dobrem innych ludzi, często doznajemy poczucia winy, pomimo że wspomniane zachowanie mogłoby nas uszczęśliwić.

Rodzi to interesujące pytanie – czy w jakiś sposób możemy dbać o własny interes nie czując się jednocześnie winni? Jak zjeść ciasteczko i mieć ciasteczko?

Nowe badania, których wyniki opublikowano w czasopiśmie Psychological Science, sugerują, że jest na to rada. Jak się okazuje, gdy egoistyczne działania są nam z góry narzucone, nie czujemy w związku z nimi wyrzutów sumienia.

Dwaj psychologowie, Jonathan Berman i Deborah Small z Wharton School of the University of Pennsylvania, spekulują, że w chwili, gdy jesteśmy pozbawieni odpowiedzialności za nasze poczynania, cieszymy się z ich efektu bez potrzeby obwiniania się.

Podczas pierwszych badań, Berman i Small zaprosili do udziału w projekcie 216 studentów. Zaraz po przyjeździe, każdy z uczestników otrzymał trzy dolary. Niektórym z nich nakazano wpłacić je na rzecz fundacji charytatywnej UNICEF, innym polecono zatrzymać pieniądze dla siebie, a członkowie trzeciej grupy sami musieli zdecydować na co je przeznaczą.

Zgodnie z przewidywaniami autorów, ci studenci, którzy mieli zatrzymać pieniądze, czuli się znacznie szczęśliwsi niż pozostałe dwie grupy.

– Czasami ludzie bardzo by chcieli zachować się w egoistyczny sposób. Jednak tego nie robią, bo wiedzą, że później będą mieli poczucie winy. Członkowie drugiej grupy byli najszczęśliwsi, bo nie musieli dokonywać wyboru pomiędzy sobą a innymi – twierdzi Berman.

Jak wykazały badania, ludzie czują się lepiej, jeśli samolubne zachowanie jest im narzucone z góry, gdyż zwalnia ich to z odpowiedzialności za końcowy efekt ich działań.

- Pomimo że większość uczestników badania deklarowała, że lubi mieć wybór, to możliwość jego dokonania nie uczyniłaby ich szczęśliwszymi – podsumowują autorzy.