Hipochondria chorobą seniorów

Często gdy słyszymy od starszego znajomego lub kogoś z rodziny – dziadków, babcie - skargi, że coś ich boli, że chyba znów są chorzy, że trzeba pójść do lekarza, często traktujemy ich pobłażliwie uważając, że przesadzają lub też, że im przejdzie.

Rzadko kiedy traktujemy poważnie ich słowa, przez co nie bierzemy pod uwagę tego, że może mieć to głębsze podłoże, np. choroby psychicznej jaką jest hipochondria osób w podeszłym wieku.

Czym jest hipochondria?

Hipochondria jest to zaburzenie psychiczne na tle nerwicowym. Charakteryzuje się ona: nieuzsadanioną obawą i nadmierną troską o własne zdrowie (podchodzi wręcz to pod paranoję), nadmiernym skupieniem się na nim, bardzo mocnym przekonaniem pacjenta o cierpieniu na jakąś ciężką chorobę (mimo, że badania nic nie wykazały), przypisywaniem zwykłym objawom czy naturalnym reakcjom organizmu zapowiedzi czegoś niedobrego, a także powątpiewaniem w prawdziwość i rzetelność decyzji oraz orzeczeń lekarskich co do ich stanu zdrowia (dlatego też często tułają się od lekarza do lekarza wierząc, że kolejny im w końcu pomoże).

Kto jest na nią narażony?

Choroba ta pojawia się głównie u osób, które w swoim życiu przeżyły wiele chorób oraz cierpień, przez co obawiając się kolejnej dolegliwości, starają się jej zapobiec reagując na wszelkie niepokojące objawy zaraz po ich dostrzeżeniu.

Narażeni są na nią również ludzie, posiadający traumę z dzieciństwa – śmierć bliskiej osoby z powodu nierozpoznania choroby, brak zainteresowania chorobami osób z najbliższego otoczenia czy po prostu braki w okazywaniu miłości rodzicielskiej – hipochondria jako sposób na zwrócenie na siebie uwagi – itp.

Równie istotnym czynnikiem wpływającym na prawdopodobieństwo zachorowania są czynniki genetyczne. Jeżeli posiadamy w rodzinie osobę, która kiedyś miała podejrzenia co do hipochondrii lub na nią chorowała, należy mieć się na baczności, gdyż mamy większą szansę zachorować niż osoby u których przodków nie stwierdzono niepokojących objawów.

Główną grupę ryzyka stanowią osoby starsze, dojrzałe, ponieważ w ich wieku możliwość posiadania różnych chorób się zwiększa, ciało nie jest już tak sprawne jak kiedyś, przez co często muszą korzystać z wizyty u lekarzy.

Zobacz również:

Jakie są objawy choroby?

Hipochondria nie jest łatwa do zdiagnozowania. Istnieje wiele różnych czynników, które objawiają się w trakcie choroby. Możemy wyróżnić grupę symptomów somatycznych, polegających na ponadprzeciętnym odczuwaniu bólu, pomimo iż osoba je odbierająca, naprawdę jest w pełni zdrowa. Drugim zespołem zauważalnych wskaźników są objawy psychologiczne, wśród których wyróżnić możemy: stany depresyjne, poczucie krzywdy i odrzucenia, zaburzenia lękowe i obsesyjno-kompulsywne czy ataki paniki.

Jak rozpoznać hipochondrię u seniorów?

Diagnostyka hipochondrii jest bardzo trudna i długa. Przede wszystkim przeprowadza się wywiad z chorym i badanie ogólnego stanu zdrowia. Ocena zdrowia osoby, u której podejrzewa się dolegliwość, polega zwykle na wnikliwej obserwacji osoby. Aby móc stwierdzić, czy ktoś jest naprawdę chory, kontrolę nad nim sprawuje się przez minimum pół roku. Musi być również pewne to, że objawy nie są związane z inną chorobą psychiczną.

Ludzie starsi chorujący na hipochondrię są często uzależnieni od leków.

Uważają, że ich niebranie skraca im życie, a przynajmniej pogarsza zdrowie. Zdarza się czasami, że posiadają wewnętrzny przymus brania medykamentów, który powoduje przedawkowanie lekarstw, stosowanie ich niezgodnie z zaleceniami lekarza lub korzystanie z różnych doraźnych specyfików, które ukoją w cierpieniu (często urojonym).

Innym objawem jest popadanie w obsesję na punkcie własnego ciała – jego zmian wewnętrznych jak i zewnętrznych oraz związanych z tymi procesami symptomy choroby. Starzejąc się, nie przyzwyczailiśmy się jeszcze do swojego nowego, często gorszego wyglądu, do coraz słabszego organizmu itd., przez co wszelkie naturalne procesy są dla nas czymś zaskakującym lub też budzącym postrach.

W związku z tym osoby starsze widząc, że coś się dzieje niedobrego z ich ciałem momentalnie podejrzewają poważną chorobę i chcą to jak najszybciej skonsultować z lekarzem. Często medyk stwierdza, że wszystko jest w porządku, ale to nie przekonuje pacjenta, więc idzie do następnego doktora licząc na to, że ten mu pomoże i tak bez końca.

W jaki sposób leczyć hipochondrię?

Leczenie, tak samo jak i sama diagnostyka są bardzo trudne. Dużo tu zależy od samego chorego. Jednak nawet wtedy, gdy rozumie on i przyjmuje, że dolega mu hipochondria, to bardzo często w dalszym ciągu odczuwa bóle somatyczne.

Jednym ze skuteczniejszych sposobów walki z tą chorobą jest psychoterapia. Czasami stosuje się leki farmakologiczne, szczególnie przeciwdepresyjne oraz placebo. Istotne jest, aby pacjent nauczył się żyć z tą chorobą i funkcjonować w społeczeństwie.

Hipochondria, szczególnie u osób starszych jest uciążliwa nie tylko dla samego chorego, ale i dla jego najbliższego otoczenia. To nieustane przekonanie o swoim złym stanie zdrowia, ciągłe chodzenie po lekarzach, korzystanie z porad różnych specjalistów, przeprowadzanie licznych badań może powodować nie tylko zaburzenia aktywności życiowej, ale również to, że ludzie w podeszłym wieku pozostaną skazani na samych siebie.

Przyczyną tego stanu rzeczy jest najczęściej niewiedza rodziny co do prawdziwych przyczyn dolegliwości pacjenta, jaką jest po prostu choroba psychiczna. Ponadto w społeczeństwie nadal istnieje przekonanie, że ludzie starsi mają prawo ponarzekać, a całe dnie spędzają w kolejkach do lekarzy. Dlatego też mało kto zastanawia się, czy to aby poza fanaberią osób w podeszłym wieku, możemieć to głębsze podłoże. Z tego też powodu często bagatelizujemy objawy choroby lub po prostu ich nie zauważamy na co dzień.

Autor:

Urszula Walkiewicz