Im starszy dziadek, tym większe ryzyko autyzmu u wnuka

Mężczyźni, którzy mają dzieci w starszym wieku, mają też większe prawdopodobieństwo, że ich wnuki zachorują na autyzm, w porównaniu do młodszych ojców, jak podaje nowe badanie, które ukazało, że czynniki ryzyka związane z autyzmem mogą kumulować się przez pokolenia. Prace przeprowadzone przez King's College London's Institute of Psychiatry w UK, Karolinska Institutet w Szwecji oraz Queensland Brain Institute w Australii zostały opublikowane w JAMA Psychiatry.

Dzięki spisom ludności, szwedzcy badacze zrekrutowali 5 936 osób chorych na autyzm oraz 30 923 osób do grupy kontrolnej, urodzonych w Szwecji od 1932 roku. Następnie uzupełnili informacje na temat wieku matki i ojca każdego uczestnika oraz historii leczenia psychiatrycznego.

Okazało się, że u mężczyzn, którzy mieli córki w wieku 50 lat lub starszym, prawdopodobieństwo wystąpienia autyzmu u wnuków, czyli dzieci tych córek, było o 1,79 razy większe. U mężczyzn, którzy mieli synów w wieku 50 lat lub starszym, prawdopodobieństwo wystąpienia autyzmu u wnuków, czyli dzieci tych synów, było o 1,67 razy większe, w porównaniu do mężczyzn mających dzieci w wieku 20 - 24 lat.

Dr Avi Reichenberg z King's Institute of Psychiatry, współtwórca badania, stwierdza: - Mamy w zwyczaju myśleć w kategorii 'tu i teraz', kiedy rozważamy wpływ środowiska na nasze geny. Po raz pierwszy w historii psychiatrii pokazujemy, że życiowe wybory twojego ojca i dziadka mogą oddziaływać bezpośrednio na twoją osobę. Nie oznacza to, że nie powinieneś mieć dzieci, jeśli twój ojciec był w starszym wieku, kiedy się urodziłeś, ponieważ mimo że ryzyko jest większe, jest ono nadal nieznaczne. Jednak odkrycia te są istotne, aby zrozumieć skomplikowany proces, w którym rozwija się autyzm.

Amma Frans z Karolinska Institutet dodaje: - Z poprzednich prac wiemy, że zaawansowany wiek rodziców może być czynnikiem ryzyka autyzmu. To badanie idzie krok dalej i sugeruje, że również starszy wiek dziadków może mieć wpływ na rozwój autyzmu, wskazując, że czynniki ryzyka mogą rozwijać się przez pokolenia.

W UK, około 1 na 100 dorosłych cierpi na spektrum zaburzeń autystycznych (ASD), występujące częściej u mężczyzn niż kobiet. Niektórzy chorzy są w stanie prowadzić relatywnie normalne życie, podczas gdy inni wymagają specjalistycznej dożywotniej opieki.

Ludzie z ASD mają trudności z komunikacją oraz zaufaniem wobec innych, z rozumieniem świata i tego, co dzieje się dookoła nich.

Autyzm jest powodowany przez kombinację czynników genetycznych oraz środowiskowych. Poprzednie badania dowodzą, że starszy wiek rodziców jest znaczącym czynnikiem ryzyka, jeśli chodzi o wystąpienie autyzmu u dzieci: jeśli ojciec miał 50 lat lub więcej w momencie spłodzenia potomka, ryzyko wystąpienia autyzmu u tego potomka jest ponad  dwa razy większe niż u młodszych ojców.

Mechanizm, który odpowiada za powiązanie autyzmu z wiekiem rodziców, jest nieznany, jednak może być wytłumaczony przez mutacje zachodzące w komórkach spermy. Jednak większość mutacji genetycznych nie ma wpływu na wystąpienie autyzmu u dzieci.

Nowe odkrycia sugerują, że jeśli nawet mutacje te nie mają bezpośredniego wpływu na potomstwo, to mogą oddziaływać na kolejne pokolenie.

Autorzy sugerują, że ryzyko genetyczne może akumulować się przez pokolenia lub może wchodzić w interakcję z innymi czynnikami, dopóki nie dotrze do granicy, przy której zaburzenie jest aktywowane.