Jak zapobiegać samobójstwom?
Samobójstwo w naukowej terminologii nazywane jest zachowaniem suicydalnym, czyli dokonywaniem przez człowieka autodestrukcyjnych czynów. Jest to niezwykle złożone zjawisko, na które wpływają zarówno przyczyny biologiczne, genetyczne, psychologiczne, społeczne, kulturowe, jak i środowiskowe.
Dlaczego ludzie popełniają samobójstwa?
Być może nieczęsto słyszymy, że ktoś próbował, bądź odebrał sobie życie. Niewątpliwie jest to jednak ogromny problem, szczególnie w wieku od 15 do 35 lat. Rocznie, z powodu wtargnięcia na swoje życie ginie ok. miliona ludzi. Z tego wynika, że średnio co 40 sekund ktoś popełnia samobójstwo. Te przerażające statystyki nasuwają przede wszystkim pytanie: Dlaczego?
Ciężko jest zrozumieć, dlaczego niektórzy ludzie decydują się na samobójstwo, w sytuacji, gdzie osoby mające poważniejsze problemy, tego nie robią. Z pewnością w dużym stopniu uwarunkowane jest to naszym wychowaniem, poczuciem bezpieczeństwa w dzieciństwie oraz siłą charakteru. Czasem jednak wystarczy jedna sytuacja w życiu, która może zrujnować wszystko to, co dotychczas wypracowaliśmy.
Naukowcy podają kilka czynników, które często wpływają na decyzję o popełnieniu samobójstwa.
1. Podobno większe ryzyko popełnienia samobójstwa występuje u płci męskiej. Być może związane jest to z presją społeczną. Utarł się bowiem stereotyp, w którym to właśnie mężczyzna powinien być głową rodziny, zarabiać tyle pieniędzy, by być w stanie utrzymać rodzinę, dom czy auto. Jeśli któraś z tych rzeczy zacznie szwankować, dochodzi do sytuacji, w której kobieta opuszcza swojego męża/chłopaka, bądź zostaje on wyśmiany przez znajomych.
2. Innym z czynników jest stan cywilny. Osoby rozwiedzione, owdowiałe czy stanu wolnego częściej dopuszczają się zachowań suicydalnych. Społeczeństwo i relacje międzyludzkie są nieodłączną częścią naszego życia. Samotność i brak poczucia bezpieczeństwa źle wpływają na nasz stan psychiczny i nie każdy z taką sytuacja potrafi sobie poradzić.
Zobacz również:
3. Zawód, który wykonujemy w życiu, bądź jego brak okazuje się również mieć znaczący wpływ. Według statystyk, częściej samobójstwa popełniają lekarze, farmaceuci, rolnicy i bezrobotni.
4. Stresujące sytuacje w życiu, tj. problemy rodzinne, utrata bliskiej osoby, rozstania itp. doprowadzają często do załamania i depresji, z którą bez pomocy osoby trzeciej ciężko sobie poradzić.
5. Ostatnim czynnikiem jest konkretny stan psychiczny, który wykazują osoby chcące popełnić samobójstwo. Mogą one charakteryzować się ambiwalencją, czyli z jednej strony pragną śmierci, a z drugiej nie chcą do niej dopuścić. Czują się po prostu w danym momencie nieszczęśliwi i ich ratunek pozostawiają innym osobą.
Może być to również związane z impulsywnością. Jest to przemijający stan psychiczny wywołany konkretnym czynnikiem. Jednak szybka reakcja i opanowanie owego kryzysu prawdopodobnie ustrzeże osobę przed popełnieniem samobójstwa.
Osoby z tendencją do zachowań suicydalnych charakteryzuje również, tzw. sztywność. Co to oznacza? Odczuwają one sztywność w myśleniu i działaniu, a ich stan psychiczny nie pozwala dostrzec innych dróg rozwiązania oprócz samobójstwa.
Jak pomóc osobie chcącej popełnić samobójstwo?
Przede wszystkim nie należy lekceważyć żadnych objawów. Jeżeli zauważymy, że osoba wykazuje smutek, który utrzymuje się przez długi okres czasu, warto nawiązać do rozmowy o samobójstwie. Często nawet lekarze boją się pytać o takie rzeczy, ponieważ uważają, że w ten sposób zachęcą pacjenta do zamachu na swoje życie. Nic bardziej mylnego. Taka osoba będzie raczej wdzięczna, że ktoś odważył się zadać jej to pytanie.
Druga sprawa, to wybranie odpowiedniego miejsca rozmowy. Ważne jest, aby była ona przeprowadzona w spokoju i odosobnieniu, aby uniknąć skrępowania zarówno jednej, jak i drugiej strony.
Jak rozmawiać? Szczerze, autentycznie, okazując troskę i zrozumienie, jednak w tej sytuacji większą rolę odrywa słuchanie. Osoba o skłonnościach samobójczych powinna mieć szansę tak zwanego „wygadania się”. U drugiej strony ważne jest zachowanie cierpliwości, zaangażowanie i wczucie się w sytuację rozmówcy. Należy również okazywać w sposób niewerbalny szacunek i akceptację. Być może taka rozmowa doprowadzi do sytuacji, w której uratujemy czyjeś życie, a jak wiadomo, każde jest na wagę złota.
Czasem jednak jedna zwykła rozmowa nie wystarczy. Jeżeli zauważymy u danej osoby skłonności samobójcze, kolejnym krokiem powinno być skierowanie jej do specjalisty. Psycholog czy psychiatra, osoby wyspecjalizowane w tym kierunku z pewnością zrobią wszystko, aby pomóc i nie dopuścić do próby samobójczej.
Autor:
Sara Guzik
Komentarze do: Jak zapobiegać samobójstwom?