Jakie są przyczyny schizofrenii?
Aby skutecznie walczyć z chorobą bardzo istotne jest ustalenie przyczyny jej występowania. Choroby psychicznie nie są pod tym względem wyjątkiem, natomiast kwestia rozstrzygnięcia tego dlaczego pacjent choruje, w przypadku schizofrenii, nadal nie jest jednoznacznie określona!
Z przypadłością schizofrenii zmaga się 0,5%-1% populacji. Schizofrenia to zaburzenie paranoidalne, chory funkcjonuje w świecie przekształconym przez umysł. Jego percepcja obejmuje rzeczy i osoby nierzeczywiste. Chorzy żyją w przeświadczeniu o istnieniu sytuacji które nie mają miejsca w rzeczywistym świecie, często czują się prześladowani. Choroba przybiera różne formy natężenia, od nieszkodliwej dla otoczenia, aż po stany maniakalne tworzące w głowie chorego środowisko upoważniające go do czynów które w „normalnym” świecie nie mogą być akceptowalne.
Choroba jest okropnym doświadczeniem nie tylko dla chorego, nieświadomego tego, że jego percepcja jest ułudą i paranoją, a również dla bliskich otaczających osoby chore i starające się im pomóc. Bardzo ciężko jest nam zaakceptować to, że ktoś z nami powiązany widzi świat który nie istnieje, reaguje na sytuacje które nie występują, mówi do osób których nie ma …
Kto i dlaczego choruje?
Pomimo bardzo szerokich badań nie udało się wyselekcjonować przyczyn bezpośrednio przenoszących się na ryzyko zapadnięcia w na schizofrenie. Pewne związki zaobserwowano w uwarunkowaniu genetycznym. Statystycznie prawdopodobieństwo zachorowania relatywnie wzrasta kiedy chory na schizofrenie jest rodzic lub oboje rodziców. Nie są to jednak duże zależności, kształtują się one na poziomie kilku procent. Dlatego zakłada się, że przyczyną choroby nie jest żaden konkretny gen, a ich ewentualna sekwencja powodująca (wyłącznie) skłonność i predyspozycje. Genetyka nie jest kwestią warunkującą zachorowanie.
Zobacz również:
Według psychiatrów, największą rolę odgrywają czynniki środowiskowe. Zauważono, że bardzo duży procent chorych ciężko przechodziła okres dzieciństwa. Wśród chorych mnóstwo jest ludzi maltretowanych i szykanowanych w najmłodszych latach. Nie bez znaczenia jest też prowadzenie życia pozbawionego osobistych sukcesów, tworzenie dysfunkcyjnych związków, izolacja i dyskryminacja. Nie bez powodu schizofrenia zaczyna być nazywana chorobą cywilizacyjną. Na największe stężenie czynników narażeni są ludzi mieszkający w dużych skupiskach, mieszkańcy dużych miast i metropolii.
Istnieją teorie, że bezpośrednie przełożenie na zachorowalność ma nadmiar wytwarzania dopaminy. Wyjaśnia to dlaczego leki antypsychotyczne (czyli zmniejszające ilość dopaminy) łagodzą objawy schizofrenii. Popularna jest również teoria glutaminowa według której schizofrenia jest warunkowana przez niską aktywność receptorów neuroprzekaźnika glutaminy w mózgu.
Obie te teorie nie wykluczają siebie wzajemnie, możliwe że wpływ na rozwój schizofrenii mają oba zjawiska.
Ryzyko zachorowania zwiększają narkotyki i używki. Amfetamina i jej pochodne niebezpiecznie zwiększają poziom dopaminy w mózgu. Samo jej użytkowanie powoduje zmiany stanów psychicznych i samopoczucia, kształtując je na niekorzystnej dla zdrowia psychicznego pozycji. Badania nie pomijają też udziału środków psychodelicznych, takich jak LSD i ketamina – ich stosowanie może pogorszyć stan chorego lub spowodować nawrót choroby.
Leczenie choroby
Leczenie schizofrenii na przestrzeni wieków przyjmowało najróżniejsze, często kontrowersyjne formy. W latach 1940-1950 przeprowadzano nieetyczne próby leczenia schizofrenii elektrowstrząsami. Terapia była nowatorska, pacjentami najczęściej zostawali więźniowie oraz ludzie ograniczeni umysłowo... Patrząc na ten proceder z dzisiejszej perspektywy, nie przyniósł on żadnych odkryć w związku z wyleczalnością schizofrenii, za to dzienniki badań dają wiele informacji które wykorzystać można w dochodzeniu innych zależności funkcjonujących w ludzkim umyśle.
Czasy nieetycznych i tak bardzo inwazyjnych metod leczenia mamy już na szczęście za sobą. Dzisiaj stosuje się raczej szereg medykamentów i kompleksową psychoterapie. Hospitalizacja chorego zależy od stanu w jakim się znajduje, zdarza się, że schizofreników ubezwłasnowolnia się na drodze sądowej aby zapewnić im jak najbardziej bezpieczne warunki funkcjonowania (na co często dobrowolnie się nie godzą).
Choroba jest bardzo poważna i trudna do leczenia. Miejmy nadzieje, że dzięki postępowi w medycynie nastąpią czasy kiedy schizofrenia przestanie być zagadką i serią domysłów, a jej przyczyny i leczenie stanie się bezwzględnie skuteczne i bezpieczne.
Autor:
Małgorzata Kopta
Komentarze do: Jakie są przyczyny schizofrenii?