Kompleks Edypa

Kompleks Edypa jest pojęciem wprowadzonym do psychologii przez Zygmunta Freuda, który jako pierwszy zainteresował się i przeanalizował seksualność dzieci. Nazwa pochodzi z mitologii i odnosi się do losów Edypa.

Młodzieniec nieświadomie zabił własnego ojca i poślubił matkę, z którą miał dzieci. Losy Edypa musiały potoczyć się w tak nieszczęśliwy sposób ze względu na przepowiednię wyroczni. Edyp nie znał swych biologicznych rodziców, a dowiedziawszy się prawdy, z rozpaczy wydłubał sobie oczy.

Co uważa Freud?

Wg Zygmunta Freuda przykład Edypa ma być powszechnie występującym u chłopców pomiędzy 3. a 5. rokiem życia. W tym czasie następuje tzw. faza falliczna psychicznego rozwoju chłopców. Rzecz polega na tym, że chłopiec w tym okresie odczuwa seksualne pragnienie skierowane do matki, a ojca traktuje jak własnego rywala. U dziewczynek przeciwnie – uwaga skupia się na ojcu, a matka staje się kimś, wobec kogo czują się zagrożone.

Co zrobić w przypadku kompleksu Edypa?

Tak naprawdę teorie Freuda są w dużej mierze jedynie teoriami, jednak nie można wykluczyć dużego prawdopodobieństwa występowania opisywanych przez tego psychoanalityka zjawisk. W świadomości każdego rodzica powinna ugruntować się myśl, że kompleks Edypa mija w około 6. roku życia. Czy może być to coś, co zaważy na późniejszym życiu dziecka? Nie wiadomo. Często mówi się, że kobiety szukają sobie mężczyzn podobnych do ojca, a mężczyźni kobiet podobnych do matek. Jest to być może efekt nieprawidłowego rozwiązania kompleksu w dzieciństwie, jednak nie odnotowuje się przypadków osób, które doświadczałaby poważnych zaburzeń w dorosłym życiu przez kompleks Edypa.

Rozwiązanie kompleksu Edypa

Przy kompleksie Edypa dochodzi do konfliktu, w którym dziecko z jednej strony pragnie zbliżenia z matką, traktuje ją na wyłączność, z drugiej strony spotyka ojca, którego musi traktować jak rywala ze względu na dostrzeżenie bliskości pomiędzy rodzicami. Prawidłowym rozwiązaniem konfliktu jest w odpowiednim momencie odsunięcie dziecka i wyraźne zakomunikowanie, że mama jest z tatą i tak zostanie. Dziecko przyjmie to do wiadomości i dojdzie do rozwiązania konfliktu, a sytuacja wróci do normy. Niestety istnieje też możliwość nieprawidłowego rozwiązania konfliktu Edypa, w którym dojdzie do utrzymania niezdrowej relacji pomiędzy rodzicami i dziećmi. Zachowania typowe dla nieprawidłowego rozwiązania konfliktu Edypa to:

• przelewanie niezdrowej miłości matki na syna,
• zaprzestanie zainteresowania mężem,
• żywienie nienawiści wobec córki,
• nienawiść wobec męża, który spędza zbyt dużo czasu z córką,
• ojciec prezentujący postawę bardzo wymagającą wobec syna,
• przesadna oziębłość ojca w stosunku do córki.

Czy potrzebne jest leczenie?

W większości przypadków kompleks Edypa przemija bez echa i nie pozostawia w psychice człowieka śladów, które zaważają poważnie na jego życiu. Zdarza się jednak, że w przypadku źle rozwiązanego kompleksu Edypa człowiek nie będzie potrafił stworzyć stabilnego związku, ponieważ może być zbyt bierny lub nader dominujący. Zdrowy człowiek nastawiony będzie na partnerstwo i wspólnotę, człowiek ze źle rozwiązanym kompleksem może dążyć zachowań i postaw skrajnych. Jeśli zauważamy, że nasze życie z drugą osobą oraz pożycie seksualne może nosić znamiona źle rozwiązanego w dzieciństwie kompleksu, należy udać się po pomoc do psychologa oraz seksuologa.

Autor: Aleksandra Socha