Nerwica natręctw – przyczyny, objawy, leczenie

Wiele osób zauważa nieraz, że od dłuższego czasu nuci jedną i tą samą melodię lub po wyjściu z domu dręczony jest myślą, czy wyłączył żelazko lub czy zamknął drzwi na klucz. Są to zjawiska normalne, znane większości z nas, które tak samo jak się pojawiają, znikają bez śladu. Co jeśli takie objawy pojawiają się w natężeniu patologicznym? Wtedy możemy stwierdzić, że mamy do czynienia z nerwicą natręctw.

Nerwica natręctw- objawy

Nerwica natręctw, inaczej zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (ZOK), to zaburzenia psychiczne z grupy zaburzeń lękowych. Charakteryzuje się występowaniem u chorego natrętnych (obsesyjnych) myśli lub zachowań przymusowych (kompulsywnych). Obsesje i kompulsje mogą występować również jednocześnie. Trzeba pamiętać, że natręctwa kwalifikowane są jako zaburzenia, jeśli objawy powstają lub utrzymują się poza epizodem depresyjnym.

Zaburzenia te często występują z różnymi odmianami autyzmu i zespołem Aspergera. Natręctwa zwykle pojawiają się w okresie pokwitania i stopniowo nasilają się. Nierzadko jednak pojawiają się one już w wieku dziecięcym.

Terminem obsesja określa się występowanie u chorego irracjonalnych myśli, które pojawiają się automatycznie i powodują u pacjenta cierpienie i chęć uwolnienia się od nich. Kompulsjami zaś nazywamy czynności, które chory wykonuje w celu zapobiegnięcia jakiemuś wydarzeniu, które miałoby się dokonać, jeśli dana czynność nie zostanie wykonana.

Najczęstszym objawem ZOK jest obsesyjna obawa przed zarazkami i brudem, i konieczność mycia rąk. Osoby ogarnięte tym rodzajem natręctw myją ręce kilkanaście, kilkadziesiąt, a nawet kilkaset razy dziennie, co sprawia, że skóra na rękach chorego jest zniszczona albo poraniona, a reszta ciała pozostawiona w brudzie.

Zobacz również:

Innym objawem nerwicy natręctw jest konieczność wypowiedzenia jakiegoś słowa albo zwrotu lub bluźnierstwa np. w kościele.

Co powoduje zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne?

Jest wiele objawów wskazujących na nerwicę natręctw, lecz dokładne przyczyny tych zaburzeń, podobnie jak w przypadku większości zaburzeń psychicznych, nie są do końca znane. Wiadomo, że wpływa na nie wiele czynników genetycznych, biologicznych, a także otoczenie, w którym chory dorasta i przebywa.

Choć nie odkryto genu lub genów odpowiadających za nerwicę natręctw, możemy się spodziewać, że jeżeli ktoś z bliskich chorował na ZOK to może ono pojawić się i u nas.

Tak jak w większości zaburzeń psychicznych, tak i przy nerwicy natręctw na jej powstanie i rozwój ma wpływ rodziny. Częste karanie za niewykonanie jakiejś czynności, np. posprzątanie pokoju, może doprowadzić do tego, że dziecko zacznie dbać przesadnie o porządek w obawie przed konsekwencjami. Wówczas ta czynność może przeistoczyć się w rytuał, a później w obsesję. Przyczyną nerwicy natręctw może być również trauma z dzieciństwa.

Jak leczyć nerwicę natręctw?

Sposobów leczenia nerwicy natręctw jest kilka, od farmakologicznych po różne rodzaje psychoterapii. Najczęściej obie metody stosuje się równocześnie. Przy terapii farmakologicznej pacjent otrzymuje antydepresanty, które go uspokajają i łagodzą objawy.

W psychoterapii stosuje się autoterapię i techniki behawioralne. Ta pierwsza polega na zapisywaniu i mierzeniu czasu trwania czynności, którą się obsesyjnie wykonuje i stopniowe skracanie czasu trwania danej czynności. Metoda ta pokazuje, że można przeciwdziałać objawom, a takie działanie nie wiąże się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami.

Technika behawioralna ma na celu zapobieganie reakcjom. W tym wypadku chorego naraża się celowo na sytuacje, które wywołują u niego obsesyjne myśli i czynności. Ma to na celu wywołanie lęku, po którego odczuciu pacjent musi zaniechać reakcji, którym się poddawał w stresującej sytuacji.

Choć uważana jest przez niektórych lekarzy za zbyt inwazyjną, jest jeszcze metoda neurochirurgiczna. Polega na operacyjnym przywróceniu szlaków nerwowych w odpowiednich obszarach mózgu i może być wykonana po dokładnej diagnozie psychiatrów.

Nerwica natręctw jest bardzo uciążliwa dla osoby chorej jak i dla jej najbliższego otoczenia. Można jednak sobie z nią radzić. Pomocna będzie cierpliwość i zrozumienie ze strony bliskich. Otoczenie osoby cierpiącej na ZOK ciepłem może poprawić znacznie jego stan psychiczny.

Autor: Anna Zeler

Bibligrafia: