Osoby ze skłonnościami do złudzeń łatwiej podejmują pochopne decyzje

Według nowego badania przeprowadzonego na Uniwersytecie w Londynie, osoby ze skłonnościami do złudzeń częściej podejmują decyzje zbyt pochopnie.

Złudzenie to irracjonalne przekonanie, że coś jest prawdą, nawet jeśli wszelkie dowody świadczą przeciwnie. Należą one do symptomów wielu zaburzeń psychicznych, w tym między innymi schizofrenii. Według jednego z autorów badania, dr. Ryana McKay’a z wydziału psychologii, osoby, które doświadczają złudzeń mają zakrzywiony obraz świata i samych siebie.  – Tendencja do zbierania niewystarczających dowodów przy formowaniu przekonań i podejmowaniu decyzji uznawana jest za główny komponent poznawczy tworzenia złudzeń – dodaje.

Gromadzenie informacji i szybkość decyzji

W swoim badaniu, naukowcy skupili się na roli złudzeń w podejmowaniu decyzji. Uczestników poprosili o wypełnienie kwestionariusza, dzięki któremu miano określić ich skłonność do złudzeń. Następnie mieli wziąć udział w eksperymencie, w którym przy użyciu komputera sprawdzono ich zdolność do zbierania informacji przed podjęciem decyzji.

W trakcie eksperymentu, pokazano im na ekranie sekwencję białych lub czarnych ryb, które złapano w jednym z dwóch jezior. Na podstawie własnych obserwacji uczestnicy mieli określić, z którego z jezior pochodziły które ryby. Jeśli wybrali właściwie, otrzymywali nagrodę; jeśli nie, byli karani. – System nagród i kar stworzył optymalne punkty decyzyjne, umożliwiając nam zbadanie pochopnych decyzji – tłumaczy dr McKay.

Koszt pochopnych decyzji

Odkryto, że im większe skłonności do złudzeń mieli uczestnicy badania, tym szybciej podejmowali decyzję co do jeziora, bez uprzedniego zebrania wystarczającej ilości informacji. - Nasze wyniki potwierdzają, że osoby o skłonności do złudzeń rzadziej czekają na najlepszy moment przed podjęciem decyzji – komentuje dr McKay.

Jak podkreśla, w codziennym życiu mogą oni podejmować pochopne decyzje związane z wieloma dziedzinami, od pieniędzy i pracy po rodzinę i przyjaciół, co może mieć dla nich negatywne konsekwencje. Jego zdaniem, wyniki tego badania mogłyby potencjalnie pomóc osobom borykającym się ze złudzeniami, gdyż pokazują, że pochopne decyzje mogą powodować realne straty (zilustrowane na przykładzie stosowanych w eksperymencie kar) oraz, że nawet osoby o niewielkiej skłonności do złudzeń mogą podejmować decyzje bez koniecznego namysłu.

Dr McKay planuje wraz ze swoim zespołem kontynuować badania nad złudzeniami, by znaleźć odpowiedź na pytanie dlaczego ludzie o takich skłonnościach podejmują decyzje przedwcześnie.

Opracowała: Julia Liszka