Plotki nas chronią przed próżniakami w grupie?

Plotka zazwyczaj nie kojarzy się z niczym dobrym. Ale nowe badanie pokazuje, że plotka może zniechęcać niektórych do próżnowania. A to oznacza, że może chronić grupę przed indywidualistami, którzy chcą działać na własną rękę. Plotka tym samym ułatwia współpracę na łonie ekipy (studenci w grupie badawczej, rodzice w komitecie szkolnym, etc.).

Badanie ukazało się w Journal of Applied Social Psychology.

Okazuje się, że plotka to nie tylko złośliwe obgadywanie kogoś za jego plecami, kiedy nie mamy niczego do powiedzenia, mówi dr Bianca Beersma z wydziału pracy i psychologii organizacyjnej na Uniwersytecie w Amsterdamie w Holandii. Plotka to nie trywialna działalność. Może bowiem pełnić neutralne, a nawet pozytywne funkcje w grupie.

W jednym eksperymencie, 221 uczniów wypełniało kwestionariusz oceniający główne przyczyny plotkowania.

Wymiana i uwiarygodnienie informacji okazały się najważnieszymi motywami do inicjowania plotek.

Uczniowie ocenili także, że złe intencje to najmniej ważny powód takiej aktywności. Natomiast chęć rozbawienia oraz ochrona grupy znalazły się na 2 i 3 miejscu jako przyczyny.

Dr Beersma teoretyzuje: złośliwa plotka jest względnie rzadkim zjawiskiem, ale jej konsekwencje mogą być nieproporcjonalnie poważne.

W drugim eksperymencie, uczniowie przeczytali opis pracownika, który za bardzo oszczędzał się w pracy. Następnie mieli wyobrazić sobie, że wpadają na znajomego bądź innego współpracownika na przystanku autobusowym.

Uczestników zapytano, czy w takiej sytuacji plotkowaliby o próżniaku. Okazało się, że ludzie byli bardziej skłonni do rozmawiania o leniwym współpracowniku z innym współpracownikiem, a powodem takiego zachowania byłaby chęć ochrony innych członków grupy przed osobą pogwałcającą dobre normy.

Niektórzy bowiem chętnie ociągają się w pracy grupowej, nie przykładają się i pozwalają, żeby inni pracowali za nich.

Co więcej, jednym z motywów do plotkowania okazała się również chęć ostrzeżenia grupy przed kimś, kto chciałby działać na własną rękę i zaszkodzić innym.

Badanie pokazuje, że w plotce kryje się o wiele więcej niż tylko złośliwość, mówi dr Beersma. Powinniśmy się skupić także na jej pozytywnych aspektach, aby wyciągnąć z nich korzyści. Powinniśmy także nauczyć się odróżniać tę złośliwą od tej powodowanej chęcią ochronienia grupy.