Rozpoznanie wspólnego podłoża psychicznego może złagodzić napięcie wśród ludzi różnych wiar

To, jak myśli o śmierci wpływają na wiarę poszczególnych grup religijnych, rzuca światło na to, jak podobne są motywacje grup, które pozornie nie mają ze sobą nic wspólnego, bo mają innych bogów i wierzenia czy punkty widzenia. Badania ukazują, iż przywoływanie myśli o śmierci powoduje umocnienie wiary we własne przekonania, zarówno u chrześcijan, jak i muzułmanów czy ateistów.

Na przykład, w przeciwieństwie do aforyzmu z czasów wojny, że w okopach nie ma ateistów, myśli o śmierci nie powodują, iż ateiści zaczynają wierzyć w bóstwa.

Kenneth Vail, główny autor i doktorant nauk psychologicznych na MU’s College of Arts and Science twierdzi, iż ateiści i wierzący mają to samo na celu, gdy wyrażają swój światopogląd.

Obie grupy szukają spójności w świecie, aby móc radzić sobie ze strachem przed śmiercią oraz by połączyć się z większą i nieśmiertelną jednostką, taką jak Istota Najwyższa, którą jest Bóg, postęp naukowy lub nawet naród.

Gdyby ludzie byli bardziej świadomi tego psychologicznego podobieństwa, być może mogłoby być więcej zrozumienia i mniej konfliktów między grupami o różnych wyznaniach.

Jego badania wskazują również, iż religijne przypowieści czy symbole związane ze śmiercią, takie jak krucyfiks, funkcjonują, aby przypominać o tym, że wierzymy w śmierć i podświadomie umacniają jeden konkretny wizerunek świata wyłączając inne.

W badaniach, Vail wraz z zespołem przeprowadził serię trzech eksperymentów.

W pierwszym doświadczeniu zachęcał uczestników do myślenia o śmierci, a następnie analizował ich odpowiedzi w kwestionariuszu. Byli to chrześcijanie oraz ateiści ze Stanów Zjednoczonych.

Wyniki sugerowały, iż świadomość śmierci wśród chrześcijan powoduje zwiększenie wiary w Boga oraz wyparcia się innych tradycji.

Ateiści również kurczowo trzymali się swych światopoglądów, jednakże nie zauważono wśród nich wzrostu, jeśli chodzi o wypieranie się innych filozofii, ponieważ ateiści z definicji nie wierzą w żadne religijne tradycje.

Kolejny eksperyment, przeprowadzony w Iranie pokazuje, iż muzułmanie reagowali podobnie do chrześcijan myśląc o własnej śmierci.

W trzeciej próbie obserwowano agnostyków – tu również zauważono wzrost wiary, tym razem w siłę wyższą. Jednak u agnostyków nie wzrosła chęć odrzucania Bogów innych religii, natomiast wzrosła akceptacja dla nich.

Prace, zatyułowane “Exploring the Existential Function of Religious and Supernatural Agent Beliefs Among Christians, Muslims, Atheists and Agnostics,” ukazały się w Personality and Social Psychology Bulletin.