Sieć społeczna zwiększa rozmiar (części) naszego mózgu!

Aby wiedzieć, czy ktoś ma dużo przyjaciół, przyjrzyjcie się jego profilowi na Facebooku albo… jego mózgowi! Osoby posiadające szeroki i złożony krąg znajomości miałyby w rzeczywistości doświadczyć znaczącego powiększenia rozmiaru ciał migdałowatych w mózgu. Używanie Facebooka oznacza więc posiadanie szczególnego mózgu? A priori tak, według naukowców z Bostonu.

Pewne wyjątkowe struktury mózgowe, nazwane ciałami migdałowatymi, poza tym, że odpowiadają za emocje, to także biorą udział w procesie socjalizacji różnych gatunków zwierząt. W rzeczywistości, ten fakt mógł być wykazany dzięki wcześniejszym badaniom opartym na porównaniu mózgów ssaków naczelnych (nie ludzi), u których rozmiar ciał migdałowatych był skorelowany ze średnią liczbą jednostek wchodzących w skład grupy.

Ale, jeśli ciało migdałowate wydaje się więc tak ważne z punktu widzenia socjalizacji zwierząt, to czy jego rozmiar zmienia się także wśród ludzi, w zależności od ich sieci społecznej? Badacze amerykańscy z Northeastern University w Bostonie zainteresowali się bardzo poważnie tą kwestią i spróbowali ją wyjaśnić obserwując rozmiar ciał migdałowatych 58 osób dorosłych, cieszących się dobrym zdrowiem fizycznym i psychicznym.

Aby ocenić złożoność sieci społecznych tych ludzi, naukowcy zastosowali dwie zmienne: pierwszą zawierająca globalną liczbę osób, z którymi uczestnicy badania otrzymywali regularne kontakty, a drugą wskazującą liczbę różnych grup, których częścią były te kontatky (rodzina, koledzy, znajomi, przyjaciele, znajomości z pracy...).

Obserwacja mózgu przez MRI

Następnie, naukowcy zmierzyli ciała migdałowate ochotników badania, dzięki zdjęciom mózgu, to znaczy, dzięki technice neuroobrazowania mózgowego rezonansem magnetycznym, a później dzięki rekonstrukcji informatycznej przy pomocy programów rozwiniętych na Uniwersytecie w Harwardzie (FreeSurfer).

Inna struktura mózgów ochotników, hipokamp, także została zmierzona, z tego względu, iż on miał posłużyć jako element kontroli, niezwiązany zresztą z sieciami socjalnymi.

Aby uniknąć różnic z powodu różnych rozmiarów czaszek uczestników badania, mierzono objętości struktur w stosunku do całej objętości mózgu. Analizy regresji liniowej pokazały, mówią uczeni z Northeastern University, że osoby posiadające najszersze i najbardziej złożone sieci socjalne, miały także największą objętość ciał migdałowatych.

Stwierdzenie to można było ustalić niezależnie od wieku uczestnika (ciała migdałowate kurczą się z wiekiem), a także niezależnie jakie byłoby badane ciało migdałowate (nie ma lateralizacji), podczas gdy hipokampy były totalnie niezależne od złożoności sieci społecznej.

I na odwrót, jak stwierdzili amerykańscy naukowcy, rozmiar ciał migdałowatych nie był związany z innymi parametrami, takimi jak zadowolenie z życia, czy też postrzeganie wsparcia socjalnego, co oznacza, że szczęście z posiadania przyjaciół nie jest związane z tym zwiększeniem rozmiaru ciał migdałowatych.

Lepiej analizować, aby lepiej działać

Natomiast, pomiar innych stref mózgowych, a w szczególności pomiar grubości kory mózgowej pozwolił wykazać, że niektóre regionu mózgu, poza ciałami migdałowatymi, są także skorelowane ze złożonością sieci socjalnej. W ten sposób, amerykańskim uczonym udało się stwierdzić, iż takie strefy mózgu jak: róg skroniowy niższy, zakręt czołowy wyższy oraz przednia część kory zakrętu obręczy, wszystkie trzy są strefami mózgowymi o wiele grubszymi, i to w sposób znaczący, niż inne części kory mózgowej.

Te trzy regiony mają ewoluować wspólnie z ciałami migdałowatymi, aby zapewnić kontrolę i zarządzanie sieci socjalnej złożonej, mówią uczeni z Bostonu.

Zdaniem autorów, chodziłoby tutaj o pierwsze w historii nauki wykazanie korelacji między rozmiarem ciał migdałowatych oraz rozmiarem sieci socjalnych, na łonie tego samego gatunku.

Ale w jakim sensie ta relacja się buduje? Większe ciała migdałowate sprzyjają powstawaniu większych sieci socjalnych, czy też może na odwrót, szerokie sieci socjalne zwiększają rozmiar ciał migdałowatych? Badanie opublikowane w przeglądzie naukowym Nature Neuroscience tego nie mówi...

To, czego możemy być pewni, to fakt, iż ciała migdałowate pozwalają nam, jako zwierzętom społecznym, lepiej zrozumieć naszych krewniaków, abyśmy mieli możliwość ustalić strategie lepszej współpracy albo – na odwrót – strategie współzawodnictwa.