Siła przyzwyczajenia: hormony stresu wyłączają obszary mózgu odpowiedzialne za celowe działanie

Poznanie się psychologów pracujących na Ruhr-Universität z kolegami po fachu z University Hospital Bergmannsheil (prof. dr. Martin Tegenthoff), doprowadziło do odkrycia, dlaczego zestresowani ludzie są bardziej skłonni do powrotu do swoich przyzwyczajeń niż do zachowywania ukierunkowanego na cel.

Dr Lars Schwabe and prof. dr. Oliver Wolf z Institute for Cognitive Neuroscience odtworzyli sytuację stresową w organizmie dzięki zastosowaniu leków. Następnie zbadali aktywność mózgu przy pomocy funkcjonalnego rezonansu magnetycznego.

W Journal of Neuroscience, naukowcy przedstawili uzyskane w ten sposób wnioski: interakcje między hormonami stresu - hydrokortyzonem i noradrenaliną - zamykają aktywność obszarów mózgu odpowiedzialnych za działania nastawione na cel.

Regiony mózgu odpowiedzialne za normalne zachowanie pozostały nienaruszone.

W użyciu dwa hormony stresu

W celu przetestowania różnych hormonów stresu, psychologowie użyli trzech substancji: placebo, hydrokortyzon i johimbina, która zapewnia, że noradrenalina pozostaje dłużej aktywna.

Część ochotników otrzymała sam hydrokortyzon lub samą johimbinę, a reszta obydwie te substancje razem. W czwartej grupie podawano placebo.

W sumie w badaniu uwzględniono dane od 69 ochotników. W eksperymencie badano zachowanie skierowane na cel i nawyki.
 
Wszyscy uczestnicy – kobiety i mężczyźni – dowiedzieli się, że będą otrzymywać w nagrodę kakao lub sok pomarańczowy, jeżeli wybiorą pewne symbole na komputerze. Po tej fazie, wszyscy ochotnicy mogli jeść jak najwięcej pomarańczy i budyniu czekoladowego - ile im się podobało.

To osłabia wartość nagrody, wyjaśnia Schwabe. Dla tego, kto je budyń czekoladowy, kakao nie będzie już atrakcyjne. Tak samo jest z pomarańczą i sokiem pomarańczowym.

W tym kontekście celowe zachowanie oznacza, że ten, kto zjadł wcześniej budyń czekoladowy, wybiera symbole prowadzące do nagrody w postaci kakao rzadziej. Kto jest nasycony pomarańczami, rzadziej wybiera symbole związane z sokiem pomarańczowym.

Na podstawie dotychczasowych wyników naukowcy zakładają, że tylko połączenie johimbiny i hydrokortyzonu łagodzi zachowanie nastawione na cel.

Połączone działanie  johimbiny i hydrokortyzonu

Zgodnie z oczekiwaniami, ochotnicy, którzy dostawali johimbinę i hydrokortyzon, nie przejawiali działań nastawionych na cel, a ich zachowanie było kierowane nawykami.

Innymi słowy, nasycenie sokiem pomarańczowym lub budyniem nie miało wpływu na podejmowane decyzje. Z drugiej strony, osoby, które brały placebo lub tylko jedno z lekarstw, zachowywały się celowo i wykazywały efekt sytości.

Badanie mózgu wykazało: połączenie johimbiny i hydrokortyzonu zmniejsza aktywność przodomózgowia - w tzw. orbitofrontalu i przyśrodkowej kory przedczołowej. Obszary te zostały już wcześniej powiązane z działaniem celowym.