Ślady traumy z dzieciństwa

Naukowcy EPFL (École Polytechnique Fédérale de Lausanne) dowiedli, że urazy psychiczne doznane w dzieciństwie zostawiają trwałe biologiczne ślady w organizmie oraz predysponują do używania przemocy w dalszym życiu. Dobrze znany jest fakt, iż agresywni, stosujący przemoc dorośli często mają za sobą złe doświadczenia z dzieciństwa – przeżyte urazy psychiczne.

U niektórych z tych osób zauważa się bardzo wyraźne fizyczne zmiany w części okołooczodołowej mózgu. Do tej pory bezpośrednie powiązanie między takimi doświadczeniami z dzieciństwa a zmianami neurologicznymi były trudne do udowodnienia.

Zamieszczone w Translational Psychiatry badania nad szczurami - autorstwa profesor EPFL Carmen Sandi i jej zespołu - pokazują, iż istnieje korelacja między urazami psychicznymi w wieku młodzieńczym szczurów a późniejszymi zmianami w mózgu, podobnymi do tych występujących u ludzi stosujących przemoc.

Te badania pokazują, że u osób doznających traumy w dzieciństwie nie tylko ucierpieć może ich zdrowie psychiczne, ale również mózg, tłumaczy Sandi, Kierownik Laboratorium Genetyki Behawioralnej EPFL, Dyrektor Brain Mind Institute i członek National Centers for Competence in Research SYNAPSY.

To pokazuje inny wymiar znęcania się psychicznego nad dziećmi i ma naukowe, terapeutyczne i społeczne konsekwencje, dodaje badaczka.

Naukowcy zdołali rozwikłać naukowe podłoże przemocy przy użyciu szczurów, które poddano stresowi w wieku młodzieńczym. Po zaobserwowaniu agresywnych zachowań u dorosłych już osobników, zbadano reakcje mózgu na bodźce stosowane na nich, gdy były młode, po to, by stwierdzić czy zostawiły ślady w ich mózgach.

Podczas agresywnych zachowań część okołooczodołowa mózgu zdrowych osobników jest aktywowana, aby zahamować agresywne zachowanie, mówi Sandi. Natomiast w grupie badanych szczurów wykazano bardzo małą reakcję części okołooczodołowej. A to z kolei zmniejsza ich zdolność do zmiany negatywnych bodźców.

Zmniejszonej aktywności części okołooczodołowej mózgu towarzyszy zwiększona aktywność ciała migdałowatego mózgu, które odpowiada za reakcje związane z emocjami.

Inni naukowcy, którzy badali mózgowie agresywnych osób, zauważyli u nich również zmniejszoną aktywność części okołooczodołowej i pojawiające się jednocześnie zmniejszone hamowanie agresywnych bodźców. To niezwykłe, nie spodziewaliśmy się tak dużego związku między tymi zjawiskami, mówi Sandi.

Naukowcy zbadali również ekspresję pewnych genów w mózgu. Skoncentrowali się na genach odpowiedzialnych za agresywne zachowanie, dla których są określone polimorfizmy (warianty genetyczne) predysponujące takie reakcje, i obserwowali czy stres psychiczny, któremu poddane były badane szczury, ma wpływ na ekspresję tych genów.

Okazało się, że poziom ekspresji genu MAOA wzrósł w korze przedczołowej, mówi Sandi. Ta zmiana jest powiązana ze zmianami pozagenowymi – innymi słowy – traumatyczne przeżycia mają swoje konsekwencje w postaci trwałych zmian w ekspresji genów.

Naukowcy zbadali skuteczność inhibitora genu MAOA, w tym przypadku antydepresantu, aby zmniejszyć podwyższony poziom agresywnych reakcji wywołanych przez urazy psychiczne w dzieciństwie.

Badania te mogą również ujawnić ewentualne zdolności antydepresantów, czyli zdolność, która jest coraz częściej postrzegana jako potencjalny czynnik stymulujący odnowę plastyczności mózgu, podsumowuje Sandi.