Uzależnienie od Facebooka: nowa skala psychologiczna

Badacze z Norwegii opublikowali nową psychologiczną skalę pozwalającą zmierzyć uzależnienie od Facebooka, pierwszą na całym świecie. Prace te zostały szczegółowo opisane w przeglądzie naukowym Psychological Reports. Aktualnie, norwescy naukowcy mają nadzieję, że prace te pomogą znaleźć nowy psychometryczne narzędzie służące do badania problemów behawioralnych związanych z posługiwaniem się Facebookiem.

Aczkolwiek, artykuł towarzyszący temu badaniu sugeruje, że być może bardziej użyteczne może być mierzenie uzależnienia od sieci społecznościowych jako od aktywności samej w sobie, a nie uzależnienia konkretnie od Facebooka.

Ma to sens, ponieważ Facebook jest teraz czymś znacznie więcej niż tylko siecią społecznościową, gdyż użytkownicy mogą oglądać w nim filmy wideo, grać, etc. A internetowe sieci społecznościowe nie ograniczają się tylko do Facebooka, jest ich całe mnóstwo.

Nowe narzędzie pomiarowe nazwane zostało BFAS, co jest skrótem od Bergen Facebook Addiction Scale. Skalę opracowała doktor Cecilie Andraessen z uniwersytetu University of Bergen (UiB) w Norwegii. Doktor Cecilie Andraessen zresztą prowadzi aktualnie projekt badań nad uzależniem od Facebooka (Facebook Addiction) na University of Bergen.

W artykule zamieszczonym w Psychological Reports, naukowcy norwescy opisują przebieg swojego badania. W styczniu 2011 roku, badacze zaprosili do projektu 423 studentów (227 kobiet i 196 mężczyzn), aby uzupełnili szkicowy kwestionariusz BFAS, oraz inne testy dotyczące osobowości, snu, postaw społecznych, postawy wobec Facebooka oraz tendencji do uzależnień.

Skala uzależnienia od Facebooka, BFAS

W ostatecznym rozrachunku, doktor Cecilie Andraessen ustaliła sześć podstawowych kryteriów:

1. spędzasz dużo czasu myśląc o Facebooku albo planując jak go użyć.

2. czujesz potrzebę coraz częstszego posługiwania się Facebookiem.

3. używasz Facebooka, aby zapomnieć o problemach osobistych.

4. próbowałaś/próbowałeś już zerwać z Facebookiem bez skutku.

5. czujesz się bezsilna/bezsilna, niespokojna/niespokojny/, zmartwiona/zmartwiony, kiedy nie wolno ci używać Facebooka.

6. tak często używasz Facebooka, że ma to negatywny wpływ na twoją pracę albo studia.

Uczestnicy musieli odpowiedzieć na te pytania, oceniając je w skali od 1 – 5, gdzie 1 oznacza bardzo rzadko, 2 – rzadko, 3 – czasami, 4 – często, 5 – bardzo często.

Doktor Cecilie Andraessen ocenia, że odpowiedź „często” albo „bardzo często” na co najmniej cztery z tych sześciu pytań może sugerować, że dana osoba jest uzależniona od Facebooka.

Badacze norwescy odkryli również, że wiele różnych cech osobowości jest związanych ze skalą. Na przykład, neurotyzm oraz ekstrawertyzm są związane pozytywnie, a otwartość – negatywnie.

Naukowcy mówią też, że wysokie wyniki w skali BFAS są powiązane z bardzo późnym chodzeniem spać oraz z bardzo wczesnym wstawaniem.

Ale dlaczego w ogóle ludzie uzależniają się od Facebooka?

Jak mówi doktor Cecilie Andraessen, uzależnieie od Facebooka zdarza się bardziej pośród młodszych użytkowników niż pośród starszych.

Badaczka mówi: stwiedziliśmy również, że ludzie, którzy mają zaburzenia lękowe i są społecznie niepewni siebie, posługują się Facebookiem częściej niż ci, którzy nie mają takich zaburzeń. Prawdopodobnie dzieje się tak, ponieważ ludzie, którzy są niespokojni, uważają że łatwiej jest komunikować się z innymi poprzez społecznościowe media niż face-to-face. Ludzie, którzy są bardziej zorganizowani i ambitni, mają mniejsze tendencje do uzależniania się od Facebooka oraz rzadziej posługują się sieciami społecznościowymi.

Inne konkluzje wynikające z prac norweskich naukowców stwierdzają jeszcze, że kobiety bardziej są zagrożone uzależnieniem od Facebooka, co można przypisać społecznej naturze tego portalu.

Doktor Mark D. Griffiths, profesor badań nad hazardem w międzynarodowym centrum badań International Gaming Research Unit na uniwersytecie Nottingham Trent University w Zjednoczonym Królestwie, stwierdza: badanie BFAS zrodziło się z potrzeby pomocy badaczom, którzy wymagają zatwierdzonych narzędzi pozwalających na badania nad problematycznym używaniem Facebooka.

Ale, jak podkreśla naukowiec, trzeba jeszcze wyjaśnić, co to znaczy dokładnie uzależnienie od sieci społecznościowych.

Badanie BFAS można zastosować jedynie do Facebooka, ale już nie do innych sieci internetowych, takich jak Bebo, która jest bardzo popularna pośród młodszych nastolatków, mówi jeszcze profesor Mark D. Griffiths.