Wpływ wychowania w rodzinie dwujęzycznej na rozwój mowy u dziecka

Zgodnie z badaniami profesora psychologii Kristy Byers-Heinlein z Concordia University, mieszanie języków, to znaczy używanie elementów pochodzących z dwóch różnych języków w jednym zdaniu, częste wśród dwujęzycznych rodziców, może mieć wpływ na naukę słownictwa przez roczne lub dwuletnie dzieci.

Wraz z rozwojem imigracji i mobilności międzynarodowej, wczesne zderzenie się z dwom językami jest normą dla wielu kanadyjskich dzieci, szczególnie dla tych wychowywanych przez dwujęzycznych rodziców.

Do tej pory mało wiadomo na temat tego, jak często rodzice mieszają dwa języki podczas rozmowy ze swoimi dziećmi i czy taki miks ma wpływ na bogactwo językowe ich potomstwa.

By znaleźć odpowiedź na to pytanie, prof. Byers-Heinlein, dyrektor Concordia Infant Research Laboratory oraz członek Centre for Research in Human Development podjęła współpracę z dr Janet Werker z Infant Studies Centre w Vancouver.

Dr Janet Werker przeprowadziła analizę wśród 181 dwujęzycznych rodziców, posługujących się w tym samym stopniu angielskim, co innym językiem, w celu sprawdzenia, jak często łączą oba języki i w jakich sytuacjach. 

Każdy z rodziców miał roczne lub dwuletnie dziecko, wychowywane dwujęzycznie lub nawet trzyjęzycznie, słyszące regularnie od urodzenia angielski oraz jeden lub dwa inne języki.

Badania wykazały, że rodzice często mieszają języki podczas rozmowy z dziećmi. 90 procent rodziców potwierdziło, że dochodzi do takich sytuacji.

Co prawda rodzice nie mieszają języków przypadkowo. Zdarza się to najczęściej w sytuacjach, gdy pożyczają słowo z innego języka, gdy brak adekwatnego tłumaczenia, kiedy nie są pewni znaczenia słowa oraz kiedy słowo jest trudne do wymówienia.

Rodzice przyznają także, że mieszają języki, gdy uczą swoje dzieci nowych słów. Robią tak, by mieć pewność, że dzieci uczą się jednocześnie słów w obu językach.

Byers-Heinlein zbadała zasób słownictwa u 168 dzieci. Były to dzieci rodziców biorących udział w badaniu. Wszystkie z tych dzieci uczyły się angielskiego, a ich drugie języki były bardzo zróżnicowane. Od niemieckiego po japoński, francuski i perski.

Z tego powodu badaczka skupiła się na zasobie słów angielskich. Wyniki analizy ujawniły, że dzieci, które we wczesnym wieku zderzają się z mieszanką dwóch języków, w rzeczywistości maja mniejszy zasób słów we wczesnym dzieciństwie. Natomiast w latach późniejszych używają mniejszej ilości słów w mowie.

Nie oznacza to jednak, że dzieci wychowane w dwujęzycznej rodzinie są poszkodowane. Nawet jeśli kontakt z mieszanką językową jest początkowo trudny i nie sprzyja przyswajaniu nowych słów, to przynosi długoterminowe korzyści, zastrzega Byers-Heinlein.

W badaniach porównano dzieci wychowywane w rodzinach posługujących się jednym językiem i dwoma. Okazało się, że te wychowane w dwujęzycznej rodzinie wykazują większą zdolność do nauki dwóch rzeczy w tym samym czasie.

Dzieci te są również bieglejsze w zmianie strategii, ponieważ mając częstszy kontakt z mieszanką językową mogły rozwinąć specyficzne zdolności do raczenia sobie w różnych sytuacjach.

To może prowadzić do korzyści poznawczych, które rekompensują wszelkie początkowe trudności, z którymi borykało się dziecko, podsumowuje badaczka.