Współuzależnienie
Współuzależnienie można określić jako utrwaloną formę funkcjonowania w długotrwałej, trudnej i niszczącej sytuacji życiowej, związanej z patologicznymi zachowaniami partnera. Ogranicza ona w istotny sposób swobodę wyboru postępowania, prowadzącą do pogorszenia stanu i utrudnia zmianę położenia na lepsze. Jest to bardzo głębokie uwikłanie się w chorobę alkoholową osób dorosłych związanych z osobą nadużywającą alkoholu i zdominowanie życia osób współuzależnionych od tej osoby.
Jeżeli w podstawowej jednostce jaką jest rodzina, jedna z osób popadła w uzależnienie od alkoholu całość funkcjonowania rodziny i spełniania przez nią podstawowych funkcji jest zagrożona, a nawet w dużym stopniu uniemożliwiona. Klimat takiej rodziny diametralnie różny jest od rodziny zdrowej, ponieważ w przypadku wszystkich jej członków, pojawiają się niezdrowe uczucia i zachowania, które mają pomóc członkom rodziny przystosować się do zaistniałej sytuacji.
W rodzinie z problemem alkoholowym pojawia się gniew, smutek, poczucie krzywdy i możliwe poczucie współodpowiedzialności za postępowanie alkoholika. Te zaś mogą prowadzić osoby dorosłe, a więc współmałżonków lub rodziców osoby uzależnionej do współuzależnienia. Jego powstaniu sprzyja silna zależność emocjonalna i materialna od osoby z problemem alkoholowym, słaba sytuacja zawodowa osoby współuzależnionej, izolacja rodziny, a także nacisk środowiska np. na utrzymanie rodziny za wszelką cenę, a także charakter osoby i to co wnosi ona w związek, i zmiany jakie zachodzą w psychice osoby współuzależnionej na skutek zachodzących w rodzinie zdarzeń.
Osoby wspóluzależnione koncentrują się na partnerze z problemem alkoholowym z pominięciem własnych potrzeb. Z powodu problemu alkoholowego u uzależnionego członka rodziny osoba współuzależniona na co dzień żyje z poczuciem niepewności, wstydu, zagrożenia, beznadziejności i ogólnego chaosu, a więc w permanentnym stresie. W sytuacji tej nie potrafi często zorientować się w swoich własnych pragnieniach ponieważ pozostawia je na moment kiedy problem alkoholowy zniknie, a w między czasie skupiając wszystkie swoje wysiłki na osobie uzależnionej i pomocy jej.
Zobacz również:
- Uzależnienie od heroiny
- 20 – letni alkoholicy, dlaczego coraz więcej ludzi sięga do kieliszka?
- Jakie są zagrożenia wirtualnego świata?
- Kiedy zakupy stają się nałogiem?
- Postanowienie noworoczne numer 1 - przestajemy palić!
- Tanoreksja - uzależnienie od opalania się
- Hipokinezja – zagrożenia i konsekwencje
- Leczenie alkoholizmu
Osoba współuzależniona obsesyjnie myśli o problemie alkoholika i próbuje zająć odpowiednią do zaistniałej sytuacji wg siebie postawę. W rzeczywistości w postawie osoby współuzależnionej możemy wyróżnić kilka zachowań z których podstawowym jest obsesyjne myślenie o piciu osoby uzależnionej i koncentracja na nim wszystkich swoich myśli, uczuć i działań. Prowadzi to do poczucia współodpowiedzialności za osobę nadużywającą alkohol, pilnowanie jej na każdym kroku, chowanie alkoholu i myślenie wciąż gdzie alkohol mogła schować uzależniona osoba. Także obarczanie siebie winą za niedopilnowanie kiedy osoba uzależniona znów się napije. Drugim ważnym zachowaniem osoby współuzależnionej jest nieustanna huśtawka emocjonalna, od euforii i pewności, że problem da się zwyciężyć, i wiary we wszystkie przyrzeczenia alkoholika dotyczące jego poprawy, po skrajny pesymizm i poczucie beznadziejności oraz niemożliwości wyjścia z obecnej sytuacji. Osoba współuzależniona może na zmianę prowokować kłótnie z alkoholikiem i popadać w dłuższe okresy letargu i obojętności. Na co dzień cechuje ją obojętność w stosunku do siebie i tego co się z nią samą stanie. Na zewnątrz osoba współuzależniona stara się jak najbardziej maskować i bagatelizować problem, także w stosunku do samej siebie poszukuje wyjaśnień problemu, a także jego wagi i często bagatelizuje zachowania alkoholika lub też próbuje znaleźć dla nich racjonalne wyjaśnienie. Z lęku przed opuszczeniem i utratą alkoholika osoba taka rezygnuje z pokazywania własnych uczuć, szczególnie złości i obaw zarówno alkoholikowi jak i pozostałym osobom, a jednocześnie pragnie i oczekuje pomocy ze strony innych osób.
W zachowaniu osoby współuzależnionej można zauważyć trzy schematy: nieudane próby rozwiązania sytuacji, nieudane próby wycofania się z sytuacji i szkodliwe dla osoby współuzależnionej sposoby przystosowania się do sytuacji. Współuzależnienie prowadzi do bardzo głębokich i trwałych zmian w sferze poznawczej, emocjonalnej i w strukturze „ja” osoby współuzależnionej dlatego terapia takiej osoby jest bardzo trudna. Pierwszym krokiem jest uświadomienie osobie współuzależnionej jej problemu, następnie dopiero rozpoznanie źródeł zachowań destrukcyjnych osoby współuzależnionej i próba ich zmiany, a także zmiany nastawienia osoby współuzależnionej do „konieczności” trwania związku w którym się ona znajduje.
Na podstawie:
Dorota Chlebio-Abed, Pierwotna profilaktyka uzależnienia od alkoholu, Katowice 2000.
Jan Strelau, "Psychologia Tom 3". Podręcznik akademicki, Gdańsk 2000.
Komentarze do: Współuzależnienie (5)
to nie takie proste
3Co z tego, że wiem o współuzależnieniu. Czy sama terapia pomoże, kiedy nie można się pozbyć "trucizny" z domu. Jak pogodzić się z utratą ukochanego domu i ogrodu i odejść z torbką pod pachą, bo alkoholik nie od... pokaż całość
stracilam dom i ukochane iglaki jestem bezdomna ale bogata bo spokojna i szczesliwa wspoluzalezniona... pokaż całość
terapia pomoze ci patrzec na to w innym świetle, a napewno uświadomi ci rzeczy których mozesz nie dostrzegać... pokaż całość
Trzeba pomóc
1jasne, konieczna jest pomoc - terapia. W Warszawie jest dużo punktóe gdzie można uzyskać taka pomoc - napewno jest przychodnia przy DW. wileńskim - ale nie pamiętam nazwy :-(... pokaż całość
jak zwalczać współuzależnienie?
1konieczna jest terapia! indywidualnie nic z tego nie wychodzi. szkoda,że tak mało osób to rozumie. upór jest większy niż w przypadku alkoholika.należy także dużo czytać i stosować w praktyce.... pokaż całość