Chaber bławatek (Centaurea cyanus L.)

Chaber bławatek (z łac. Centaurea cyanus L.) zaliczany jest do grona roślin jednorocznych, bądź dwuletnich. Jest rośliną z rodziny złożonych, występujących na terenie Europy oraz zachodniej Sybierii w Azji. W Polsce jest chwastem pospolitym rosnącym na obszarze całego kraju. Kwiat chabru bławatka (Flos Cyani) jest surowcem stosowanym w zielarstwie.  Występuje w barwie białej, różowej oraz niebieskiej, która jest najbardziej charakterystyczna dla tego gatunku rośliny.

Opis

Chaber bławatek jest nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu wsi. W naszej ojczyźnie jest gatunkiem występującym bardzo licznie, dlatego zapewne każdy z nas już widział i zna ten kwiat. Chaber bławatek dorasta do wysokości około 90 cm, ma szarozielone lancetowate lub pierzaste liście oraz cienkie, lekko owłosione, rozgałęzione łodyżki. Na szczytach pędów wyrastają pojedyncze, błękitne koszyczki kwiatowe, rozwijające się w między czerwcem, a październikiem. Kwiat po przekwitnięciu przeobrażają się w typowe, puszyste owocostany, w których zgromadzonych jest nawet do kilkuset nasion.

Działanie

Wodne wyciągi z kwiatów chabru bławatka oddziaływają moczopędnie, zwiększając kilkakrotnie ilość wydzielanego moczu. Ma tym silniejsze działanie moczopędne, im silniejsze było wstrzymanie jego wydzielania. Odpowiedzialne za to są glikozydy antocyjanowe. Ponadto kwiaty chabru wykazują działanie żółciopędne, przeciwalergiczne oraz przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, wykorzystywane w co poniektórych schorzeniach oczu.

Właściwości lecznicze

Chaber bławatek jest cenną rośliną leczniczą, wykorzystywaną w zielarstwie. Poza wspomnianego działania moczopędnego i przeciwzapalnego, wykazuje także właściwości łagodzące objawy wielu schorzeń skóry tj. owrzodzeń, grzybic, łupieżu. Ponadto łagodzi objawy chorób oczu (zapalenia spojówek), a także chorób nerek i układu moczowego tj. kamica nerkowa czy zapalenie pęcherza.

Zastosowanie wewnętrzne

Chaber bławatek stosowany jest przede wszystkim w chorobach układu moczowego, takich jak  infekcje dróg moczowych, kamica nerkowa, zapalenie miedniczek nerkowych, kamica nerkowa zapalenie pęcherza. Poza tym podawany jest przy niestrawnościach oraz lekkich schorzeniach wątroby i woreczka żółciowego.

Zastosowanie zewnętrzne

Stosowany jest także w postaci naparu, często podawany w połączeniu z kwiatami rumianku i zielem świetlika. Przygotowany napar zalecany jest do przemywania oczu przy jego niektórych schorzeniach. Ponadto można go stosować do płukania gardła i jamy ustnej przy stanach zapalnych. Oprócz tego stosowany jest jako lek przeciwłupieżowy oraz środek na grzybicę i podrażnioną skórę.

Zastosowanie w kosmetyce

W kosmetyce stosowany jest w formie wyciągu. Wykorzystywany jest w kosmetykach do pielęgnacji cery podrażnionej, płynach do higieny intymnej, kremach rozjaśniających pod oczy, a także w szamponach przeciwłupieżowych.

Autor: Grzegorz Kozłowski