Plamy wątrobowe

Plamami wątrobowymi nazywamy obszary skóry o stosunkowo dużej wielkości zabarwione brązowym pigmentem. Najczęstszym miejscem występowania jest grzbiet dłoni, ale pojawiają się również na twarzy i ramionach, czyli w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych.

Przyczyny plam wątrobowych

Plamy wątrobowe, zwane również starczymi, spowodowane są nadmierną produkcją melaniny, jednak naukowcy wciąż precyzyjnie nie są w stanie określić przyczyny powstawania zmian. Mogą one być spowodowane starzeniem się skóry, ekspozycją na słońce lub na światło ultrafioletowe, takie jak solarium. Dużą rolę odgrywają również skłonności genetyczne, jak również zmiany hormonalne.

Objawy plam wątrobowych

Plamy starcze zazwyczaj rozwijają się u osób o jasnej karnacji, jednak spotkać je można również u u osób z ciemniejszą skórą. Plamy wątrobowe charakteryzują się:

płaskim, owalnym kształtem;
brązowym lub czarnym zabarwieniem;
występowaniem w miejscach, gdzie skóra miała najczęstszy kontakt ze słońcem, takich jak grzbiety rąk, stopy, twarz, ramiona i górna część pleców;
wielkością zaczynającą się od ok. 13 mm, jednak górną granicę trudno ustalić, gdyż plamy wątrobowe mogą łączyć się razem, dzięki czemu osiągają większe rozmiary.

U kogo mogą wystąpić plamy wątrobowe?

Plamy starcze są bardzo częste u osób dorosłych w wieku powyżej 50 lat, ale mogą wystąpić również u młodszych ludzi, zwłaszcza jeśli spędzają dużo czasu na słońcu.

Czy plamy wątrobowe oznaczają choroby wątroby?

Plamy wątrobowe nie oznaczają problemów z wątrobą. Nazwa plama wątrobowa wywodzi się z pojęcia Macua hepatica, które oznacza przebarwienie skóry o zabarwieniu podobnym do koloru wątroby.

Leczenie plam wątrobowych

Plamy wątrobowe nie są niebezpieczne i nie powodują żadnych problemów zdrowotnych. Leczenie nie jest konieczne, jednak niektórzy pacjenci chcą je usunąć ze względów estetycznych. Istnieje kilka metod leczenia:

Zabiegi medyczne lub dermatologiczne

Każdy zabieg medyczny niesie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Należy więc przed jego zastosowaniem zasięgnąć porady dermatologa lub chirurga plastycznego, u których leczenie jest najbardziej odpowiednie dla skóry z takimi zmianami. Procedury medyczne dla plamy starcze to:

leczenie laserem, aby zniszczyć komórki produkujące melaninę
peelingi chemiczne spalić zewnętrzną warstwę skóry, dzięki czemu nową skórę rosnąć w jego miejsce
dermabrasion, co piaski z zewnętrznej warstwy skóry tak nowy skin mogą rosnąć w swoim miejscu
kriochirurgii, który marznie plamy starcze z ciekłym azotem
Zawsze nosić przeciwsłonecznych po leczeniu, aby chronić skórę przed uszkodzeniami gojenia UV.

Zobacz również:

Leki na receptę

Lekarz może przepisać kremy wybielające, które spowodują stopniowy zanik plam. Maści zazwyczaj zawierają hydrochinon z lub bez retinoidów, takich jak tretynoina. Kremy wybielające zwykle muszą być stosowane kilka miesięcy zanim spowodują zanik plam starczych.

W czasie leczenie należy nasić okulary przeciwsłoneczne, gdyż maści wybielające i tretinoina mogą uczynić skórę bardziej wrażliwą na uszkodzenia UV.

Leki bez recepty

Istnieje wiele rodzajów kremów dostępne na rynku do usuwania plam starczych. Kremy te nie są tak silne jak kremy na receptę. Oni mogą lub nie mogą skutecznie usunąć nadmiar skóry przebarwienia. Jeśli chcesz użyć over-the-counter krem, wybrać taki, który zawiera hydrochinon, deoxy-arbutynę, kwas glikolowy, kwas alfa-hydroksy lub kwas kojowy.

Taki kosmetyki nie usuwają plam wątrobowych. Zamiast tego, gdy stosuje się ich pokrycia. Zapytaj dermatologa, chirurga plastycznego lub makijażu licznik sprzedawca polecić marek, które skutecznie ukryć plamy starcze.

Plamy wątrobowe - rokowania

Plamy starcze są zmiany w skórze, które są nieszkodliwe i nie powodują bólu. W rzadkich przypadkach, plamy starcze może rak skóry trudniejsze do zdiagnozowania. Pojawienie się plam starczych może powodować emocjonalne do niektórych ludzi. Często może zostać usunięta lub zmniejszona leczenia.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Mimo że plamy wątrobowe zazwyczaj nie są groźne i przeważnie przeszkadzają jedynie przez wzgląd estetyczny, zdarza się, iż mogą być przyczyną poważniejszych konsekwencji. Warto, aby obejrzał je lekarz jeśli:

są bardzo mocno napigmentowane;
gwałtownie się rozszerzają;
mają nieregularne granice;
mają specyficzne połączenie kolorystyczne;
towarzyszy im swędzenie, zaczerwienienie, tkliwość lub krwawienie.

O co może zpaytać lekarz?

Kiedy po raz pierwszy zauważyłeś plamy na skórze?
Czy plamy pojawiają się stopniowo czy szybko?
Czy zauważyłeś jakieś inne zmiany w wyglądzie skóry?
Czy zmiany skórne swędzą lub są w inny sposób uciążliwe?
Czy doświadczyłeś silne oparzenia słonecznego?
Jak często jesteś narażony na promieniowanie UV lub promieniowanie słoneczne?
Czy regularnie chronisz skórę przed promieniowaniem?
Jaki rodzaj ochrony przeciwsłonecznej stosujesz?

O co warto zapytać lekarza?

Jakie reakcje skórne wokół plam powinny zwracać uwagę?
Co można zrobić, aby poprawić wygląd skóry?
Czy wykonywać zabieg całkowitego usunięcia, czy też rozjaśnić plamy?
Czy plamy mogą zamienić się w raka skóry?

Diagnostyka plam wątrobowych

Oględziny

Lekarz może zazwyczaj diagnozuje plamy wątrobowe poprzez oględziny - wizualną kontrolę skóry.

Biopsja skóry

Jeśli istnieje jakakolwiek wątpliwość, czy zmiana może stanowić zagrożenie dla zdrowia pacjenta, lekarz może wykonać inne badania, takie jak biopsja skóry. Podczas biopsji skóry, lekarz bierze małą próbkę skóry do analizy mikroskopowej. Biopsja skóry jest zwykle wykonywana w gabinecie lekarskim przy zastosowaniu znieczulenia miejscowego.

Jak zapobiegać plamom wątrobowym?

Unikać słońca między 10:00 a 15:00, kiedy promienie słoneczne są najbardziej intensywne.
Stosować ochronę przeciwsłoneczną na co dzień, która powinna mieć współczynnik (SPF) co najmniej 15 i zawierać zarówno ochronę UVA i UVB.
Stosować krem do opalania co najmniej 30 minut przed ekspozycją na słońce. Zastosować należy ponownie, co dwie godziny, częściej, jeśli pływamy lub mocno się pocimy.
Nosić odzież ochronną, taką jak czapki, spodnie i koszule z długimi rękawami.

Autor: Agnieszka Witek