10 grudnia Międzynarodowym Dniem Praw Człowieka

"To przede wszystkim na rządach państw spoczywa odpowiedzialność za zapewnienie ochrony orędownikom praw człowieka. Wzywam wszystkie państwa, by przestrzegały wolności słowa i wolności gromadzenia się, tak potrzebnych w ich pracy. [...] Gdy życie obrońców praw człowieka jest zagrożone, zmniejsza się poczucie bezpieczeństwa wszystkich ludzi.Gdy głosy obrońców praw człowieka są zagłuszane, cierpi na tym sprawiedliwość" .

Słowa, te to wypowiedź z 2010r. Generalnego Sekretarza ONZ Ban Ki-moon. 

Każdego roku, 10 grudnia państwa ONZ, w tym Polska obchodzą Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Święto to zostalo ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w rocznicę podpisania Powszechnej Delkaracji Praw Człowieka w 1948r.

Prawa człowieka, to koncepcja wg ktorej każdemu człowiekowi przysługują pewne prawa. Ich źródłem jest godność ludzka, z ktorą każdy z nas się rodzi.

Prawa czlowieka mają charakter:

1. POWSZECHNY – co oznacza, że obowiązują na całym świecie i przyslugują każdemu człowiekowi.

2. NIEZBYWALNY – nie można z nich zrezygnować.

3. NIENARUSZALNY – istnieją niezależnie od obowiązującej władzy i nie mogą być przez nią dobrowolnie regulowane.

4. PRZYRODZONY – przysługują każdemu od chwili urodzenia.

5. NIEPODZIELNY – wszystkie są współzależną i integralną całością.

6. NATUALNY – obowiązują niezależnie od tego czy potwierdzi je władza państwowa.

Niezależnie od ustroju i krajowej regulacji prawnej każde z państw ma obowiązek ochrony praw człowieka. Ich poszanowanie jest uznawane ze podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie.

Definicyjnie wyróżnia się 3 generacje praw człowieka. Zostały one zdefiniowane i zapisane przez ONZ w międzynarodowych paktach (1966):

Prawa człowieka I generacji, to prawa podstawowe, fundamentalne.

I GENERACJA to: prawo do życia, bierne i czynne prawo wyborcze, prawo zrzeszania się, wyrażania swoich opinii, skarg na organy państwa, udziału w życiu publicznym, wolności osobistej,  wolności wyznania, wolności sumienia,  wolności myśli,  wolności wyrażania poglądów, wolności od tortur,  równość każdego wobec prawa, prawo do osobowości prawnej,  rzetelnego procesu sądowego, tajemnicy korespondencji,  swobodnego przemieszczania się.
Prawa człwoieka II generacji to prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne.

II GENERACJA to: prawa do pracy, wynagrodzenia, świadczeń socjalnych, ubezpieczeń zdrowotnych, wypoczynku, ochrony zdrowia,  edukacji, uczestnictwa w życiu kulturalnym.

Prawa człowieka III generacji to prawa solidarnościowe.

III GENERACJA to: prawa do pokoju, wolnego życia, demokracji, pomocy humanitarnej,  własnej tożsamości,  praw etnicznych, w tym religijnych.

Ciekawostką jest że Powszechna Deklaracja Praw Czlowieka została umieszczona w Księdze Rekordow Guinessa, jako najczęściej tłumaczony dokument. Na stronie ONZ można znaleźć aż 300 wersji językowych.

Autor:

Katarzyna Komenda