26.01.2013r. - Ogólnopolski Dzień Transplantacji

26 stycznia od kilku lat obchodzony jest Ogólnopolski Dzień Transplantacji. Termin ten związany jest z rocznicą pierwszego udanego przeszczepu nerki, który odbył się w 1966 roku w I Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie. Był to wtedy 621 taki zabieg na świecie – do pierwszego doszło w 1954 roku w Bostonie.

Transplantacja narządów jest metodą leczenia ratującą życie i zdrowie pacjentów. Stosuje się ją w przypadku schyłkowej niewydolności organów, takich jak: nerki, serce, wątroba, płuca, trzustka, jelita.

Leczenie to umożliwia powrót do zdrowia około 1-1,5 tysiącom osób w skali roku. Poważne i nieodwracalne uszkodzenia narządów mogą występować od urodzenia, np. w wyniku wad genetycznych, a także na skutek silnego urazu czy wyniszczającej choroby. W wielu przypadkach jedyną skuteczną formą terapii i sposobem na uratowanie życia jest przeszczep konkretnego, schorowanego organu.

Dzień transplantacji - ustanowiony 10 lat temu -  ma na celu propagowanie i rozpowszechnianie idei dawstwa narządów za życia – najczęściej jednego z organów występujących dualistycznie (np. nerki) – ale przede wszystkim po śmierci. Z roku na rok liczba tego typu zabiegów w Polsce rośnie, co daje nadzieję osobom chorym na wyleczenie.

Duża część narządów potrzebna jest jak najszybciej. Mimo iż wiele osób zapisanych na liście do transplantacji posiada dopisek „pilne”, muszą oni czasami czekać miesiącami, a nawet latami na odpowiedniego dawcę. Zdarza się również i tak, że ich organy nie wytrzymują i pacjent nie doczeka się leczenia.

Dlatego tak ważne jest wykazanie się dobrą wolą, poprzez podzielenie się swoimi narządami z członkami rodziny – w miarę własnych możliwości psychicznych, jak i fizycznych – czy po prostu wyrażając zgodę na pobranie potrzebnych i przydatnych organów po śmierci.

Na mocy obowiązującego prawa narządy po śmierci pacjenta można pobrać od każdego zmarłego – jeżeli ich stan jest wystarczająco dobry, aby je móc wykorzystać u potrzebującej osoby chorej. Jedynym przypadkiem, kiedy nie można tego uczynić jest dokonanie za życia zastrzeżenia co do transplantacji oraz wpis do specjalnego rejestru sprzeciwu.

Aby móc pobrać narządy nie trzeba – tak jak to było przy pierwszym przeszczepie – zgłaszać się z prośbą do prokuratury, ale wystarczy orzeczenie o śmierci mózgu oraz zgoda członków rodziny. Pomocne może być orzeczenie o wyrażeniu zgody na ten zabieg po śmierci. W tym celu można pobrać blankiet z Internetu, lub też napisać oświadczenie na zwykłej kartce papieru.

Według szacunków Ministerstwa Zdrowia, z nowymi organami żyje w Polsce ok. 10 tysięcy osób. A na kolejne czeka ok. 2 tysięcy obywateli. Najczęściej przeszczepianymi narządami są nerki, a następnie wątroba, serce, trzustka i płuco. W roku 2011 wykonano najwięcej w historii polskiej transplantologii przeszczepów (1468).

Wielu lekarzy podkreśla, że ci, którzy decydują się na bycie dawcami będąc w dobrym zdrowiu lub po śmierci ratują innych. Często jest to nie jeden, a wiele organów, które są darem dla kilku ludzi i początkiem ich nowego życia. Polski Dzień Transplantacji przybliża nam ten problem i zachęca nas do troski o naszych bliźnich.