Alergia na roztocza

O zapobieganiu alergii na roztocze kurzu domowego i nowoczesnym jej leczeniu - odczulaniu podjęzykowym, rozmawiamy z dr med. Teresą Małaczyńską, ordynator oddziału Alergologii i Chorób Płuc gdańskiego Szpitala Dziecięcego „Polanki”

Red.: Mówi się, że jesień jest okresem, kiedy najczęściej ujawnia się alergia na roztocze kurzu domowego. A w przypadku osób ze stwierdzoną alergią, może się ona znacznie nasilić. Dlaczego?

Dr med. Teresa Małaczyńska: Spowodowane jest to nagłą zmianą warunków w środowisku życia roztoczy, czyli w naszych mieszkaniach. Roztocze najchętniej żyją i rozmnażają się w pomieszczeniach, w niektórych jest ciepło (powyżej 20 stopni C) i wilgotno (powyżej 60%). Jesień a konkretnie związany z nią początek sezonu grzewczego sprawia, że temperatura wzrasta, a wilgotność spada i wiele roztoczy ginie. Głównym źródłem alergenów, czyli przyczyną uczuleń są produkty rozpadu roztoczy i ich odchody. Ciepło, brak naturalnego wietrzenia - mamy dziś bardzo szczelne okna – powoduje, że stężenie alergenów w powietrzu rośnie.

Red.: Tym niemniej jest to alergia całoroczna?

Dr med. Teresa Małaczyńska: Tak. Większość objawów alergii na roztocze kurzu domowego występuje przez cały rok i dotyczy głównie układu oddechowego.Już 2 -10 g roztoczy może u osób uczulonych wyzwalać objawy. Najczęściej są to: kichanie, katar i zatkany nos, kaszel i problemy z oddychaniem, ale także piekące oczy i czerwone, łuszczące się zmiany na skórze. Jednak – tak jak powiedzieliśmy – jesienią te objawy mogą się nasilać.

Red. Czyli jesienią powinniśmy bardziej zadbać o sprzątanie podłóg, dywanów, czy zasłony w naszych mieszkaniach?

Dr med. Teresa Małaczyńska: Tak. Doskonałym miejscem życia roztoczy mogą być też tapicerowane meble, czy pluszowe zabawki, jednak szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na czystość naszych łóżek, a konkretnie pościeli, poduszek, materaców.

Red.: Dlaczego akurat pościeli?

Dr med. Teresa Małaczyńska: Głównym pożywieniem roztoczy jest złuszczony naskórek ludzki i zwierzęcy, więc właśnie łóżko, w którym spędzamy 1/3 swojego życia. Pamiętajmy więc o dobrych zwyczajach naszych babć. Trzeba regularnie prać i wietrzyć pościel – także przemrażając ją zimą. Radzimy, by prać zmieniać poszewki w temperaturze ponad 60 stopni C i zmieniać je co 7-10 dni, a wsady (poduszki i kołdry) co 3-4 miesiące. Nie zaszkodzi też odkurzanie materaca przy okazji zmiany pościeli. Zdecydowanie odradzam kładzenie się do łóżka z mokrą głową (wilgoć sprzyja rozwojowi roztoczy), czy wpuszczania do sypialni zwierząt domowych.

Red.: A co specjaliści mówią o tzw. pościeli antyalergicznej?

Dr med. Teresa Małaczyńska: Z licznych badań wynika, że roztocze szybciej rozmnażają się w pościeli syntetycznej, niż naturalnej - wypełnionej pierzem. Mimo wszystko jednak zalecamy kupowanie syntetycznej, z tej prostej przyczyny, że jest tańsza – można ją częściej wymieniać na nową.

Red.: Spotykamy się często z opinią alergologów, że Polacy mają skłonność do bagatelizowania alergii, nietraktowania jej jak „poważnej” choroby. Co Pani o tym sądzi?

Dr med. Teresa Małaczyńska: Niestety spotykam się również z takim podejściem. To duże nieporozumienie. Wystarczy powiedzieć, że nieleczona alergia na roztocze może wpływać na rozwój uczuleń na inne alergeny, a takżebyć początkiem poważniejszych problemów, takich jak nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry, czy astma.

Red. No właśnie – wielu pacjentów ogranicza się do profilaktyki, czy zwalczania objawów alergii, tymczasem alergolodzy mówią o leczeniu…

Dr med. Teresa Małaczyńska: Zapobieganie namnażaniu się roztoczy, czyli to wszystko , o czym mówiliśmy - dbanie o czystość itd. to jedna sprawa. Ale równie istotny jest fakt, że dysponujemy już metodami, dzięki którym możemy „wygasić” reakcję alergiczną. Chodzi mi oczywiście o immunoterapię swoistą, czyli odczulanie.

Red. Czy zaleca się je wszystkim alergikom?

Dr med. Teresa Małaczyńska: O stosowaniu tej metody decyduje oczywiście lekarz. Zalecamy ją osobom, które mają ewidentne objawy alergii po ekspozycji na alergen, co zostanie potwierdzone w testach skórnych i obecnością podwyższonego poziomu sIgE w surowicy. Generalnie immunoterapia alergenowa, jest dostępna dla chorych po ukończeniu 5. roku życia. W przypadku odczulania na roztocze kurzu domowego jej skuteczność sięga do 70-80 % co powoduje, że jako lekarze alergolodzy chętnie ją stosujemy.

Red.: W ostatnim czasie coraz więcej mówi się w Polsce o nowej metodzie odczulania tzw. odczulaniu podjęzykowym – czyli za pomocą szczepionki podawanej pod język.

Dr med. Teresa Małaczyńska: Mam bardzo dobre doświadczenia związane ze stosowaniem szczepionki podjęzykowej. Szczególnie u dzieci, które po prostu nie lubią, czy wręcz boją się zastrzyków. Ale oczywiście stosujemy ją także u dorosłych. Świetnie sprawdza się u osób, które nie mają czasu lub możliwości regularnego odwiedzania alergologa, bo np. dużo podróżują. Po ustaleniu ze specjalistą odpowiedniej dawki, krople można przyjmować samodzielnie w domu, czy właśnie w podróży.

Red.: Jest to jednak metoda, którą w Polsce stosuje się rzadziej niż na Zachodzie…

Dr med. Teresa Małaczyńska: Tak. Przede wszystkim dlatego, że szczepionka podjęzykowa jest droższa niż podskórna, gdyż w Polsce jest nierefundowana. Być może będzie się to zmieniać wraz z dostępnością szczepionek podjęzykowych. Na przykład alergię na pyłek traw już dziś można leczyć za pomocą tabletek. To bardzo wygodna metoda, więc nie wykluczone, że w przyszłości może ona zastąpić tradycyjne zastrzyki. Pamiętajmy też, że odczulanie, to jedyna znana dziś skuteczna metoda leczenia przyczyn, a nie tylko objawów alergii. Kuracja za pomocą szczepionki trwale zwiększa tolerancję na alergen, więc alergologia z pewnością będzie dążyć do rozwoju tych metod.