Alkoholicy wykazują brak empatii oraz skrzywione poczucie ironii

Wcześniejsze badanie pokazało, że alkoholicy często wykazują uszkodzenie społecznych, kognitywnych i komunikacyjnych zdolności, jak również zaburzenie zachowań związanych z emocjami. Alkoholicy w szczególności cierpią na dysfunkcję empatii. Badanie najświeższe w tej dziedzinie, dotyczące zdolności alkoholików płci męskiej do rozpoznawania emocjonalnych składników ironii w stosunku do ich umiejętności empatycznych, wykazało bardzo wyraźne braki w tym procesie. Wyniki będą opublikowane w lutowym nakładzie Alcoholism: Clinical & Experimental Research.

Chroniczne nadużywanie alkoholu zdaje się rzutować na percepcję i odszyfrowywanie wyrazów emocji, mówi dr Simona Amenta z University of Milano-Bicocca.

Było to związane z wyższą częstotliwością aleksytymii, oznaczającą braki w rozpoznawaniu emocji i werbalizacji, prowadzące do problemów z rozróżnianiem i rozumieniem stanów emocjonalnych ludzi. Podczas gdy alkoholicy wydają się być w stanie prawidłowo rozpoznać emocje tj. radość czy niesmak, to wykazują tendencję do przeceniania innych negatywnych emocji, tj. strach i smutek.

Twarz człowieka jest złożonym impulsem, który przenosi różne emocjonalne, motywacyjne i społeczne sygnały w tym samym czasie, wyjaśnia Amenta. Zdolność rozpoznawania społecznych i emocjonalnych sygnałów z wyrazu twarzy jest w szczególności upośledzona u alkoholików.

Podczas gdy empatia dotyczy wglądu do stanów emocjonalnych innych ludzi, umiejętność empatyczna jest bardzej skomplikowanym psychologicznym wnioskowaniem, polegającym na obserwacji i rozpoznawaniu sygnałów emocjonalnych, zwłaszcza wyrazu twarzy i prozodii.

Neurotoksyczne działanie alkoholu jest szczególnie szkodliwe dla kory przedczołowej, mówi Amenta, a neuropsychologiczne badania wykazały, że kora przedczołowa odgrywa podstawową rolę dla poczucia humoru.

Jako komunikatywne zjawisko, humor angażuje 2 postawowe elementy: pierwszy jest poznawczy i dotyczy rozumienia materiału humoru; drugi, emocjonalny, dotyczy szacowania żartów. Alkoholicy wykazują upośledzenie obu, poznawczych i emocjonalnych elementów wymaganych dla przetwarzania humoru.

Ponadto, mężczyźni-alkoholicy objęci obserwacją, mimo konkretnego dysfunkcyjnego zachowania, wykazywali najgorsze wyniki w emocjonalnym i empatycznym postępowaniu.              

Wreszcie ironia - która, jak stwierdzili naukowcy, jest skomplikowanym zjawiskiem językowym i pragmatycznym, a jej zrozumienie wymaga szeregu kognitywnych i meta-kognitywnych zdolności, osłabionych czy też upośledzonych w alkoholizmie - może reprezentować optymalny przypadek do zbadania relacji tych kompetencji z rozumieniem języka.

Dr Amenta zrekrutowała 44 mężczyzn - 22 alkoholików, będących trzeci miesiąc na odwyku, i 22 znajomych, którzy mieli wziąć udział w zadaniu polegającym na zrozumieniu opowieści. Wszystkich uczestników poproszono o przeczytanie historii z ironicznym i nieironicznym zakończeniem i wypełnienie ankiety dotyczącej  komunikatywnych intencji i stanów emocjonalnych bohaterów opowieści.

Ponadto, rozumienie znaczenia ironicznego było także ocenione poprzez kwestionariusz zgłoszeniowy i powiązane z ilorazem empatii (EQ), który zmierzono w czasie przedeksperymentalnego etapu.

Wnioski z naszej pracy są dwojakie, mówi dr Amenta. Pierwszy wynik wygląda następująco - zdobyliśmy behawioralne dowody dotyczące roli emocji w zrozumieniu języka. Udało nam się zaobserwować, że osłabiona zdolność emocjonalna i empatyczna naprawdę wpływa na sposób, w jaki treść językowa była rozumiana przez alkoholików. Drugi wynik, który, jak sądzimy, będzie bardziej interesujący dla lekarzy, dotyczy upośledzonej zdolności rozumienia przez alkoholików ironicznej postawy.

Rozumienie ironii wymaga zdolności do podejmowania złożonych procesów wnioskowania. Oczywiście ironia jest jedynie przykładem pokaźnej liczby domniemanych form komunikacji, którymi posługujemy się każdego dnia. Wyniki uzyskane z tej pracy zdają się wskazywać, że alkoholicy mogą wykazać ogólne osłabienie w rozumieniu złożonych form komunikacji.

Dokładniej, alkoholicy wykazali: deficyt empatycznych funkcji, specyficzne zaburzenia "zdolności społecznych" składnika empatii, zaburzone pojmowanie ironii, problemy w rozpoznawaniu emocjonalnego znaczenia komunikacji, trudności w identyfikacji stanów emocjonalnych i intencji mówcy i przecenianie pozytywnych emocji i niezrozumienie negatywnych konotacji ironicznych sytuacji.

Uderzający przykład dotyczy innego wzorca emocji, który alkoholicy rozpoznali w ironicznych postawach, mówi Amenta. Nasze badanie wykorzystało ironię jako krytykę. Badani z grupy kontrolnej najczęściej stwierdzali, że ironiczne komentarze wyrażały negatywną postawę i emocje. A alkoholicy ocenili ironiczne komentarze jako wyrażające rozbawienie i ogólnie pozytywne emocje. Ten wynik potwierdza, że alkoholicy mają tendencje do przewartościowywania negatywnych emocji, ale również sugeruje, że identyczna sytuacja może być odczytana przez alkoholików w sposób całkiem odmienny niż przez inną osobę.

Dr Amenta mówi, że ten typ badań dotyczących alkoholu nie zbadał dokładnie emocji i języka. Choć wiele zostało powiedziane odnośnie rozpoznawaniu emocji na twarzy, postaw ciała i gestów, tylko kilka badań skupiło się nad rozpoznaniem emocji w języku werbalnym. Temat ten powinien być dogłębniej zbadany, szczególnie od kiedy problemy w kontaktach społecznych są uważane za skutek, ale także za jeden z możliwych powodów, uzależnienia od alkoholu.