Altruizm jest korzystny dla zdrowia genów

Jak możemy być szczęśliwi? Według francuskiej pisarki Louise de Vilmorin, szczęście jest przede wszystkim stanem umysłu. Są ludzie, których cieszą małe, proste przyjemności życiowe, są też tacy, których nigdy nic nie cieszy. Dobre samopoczucie można uzyskać na dwa sposoby. Pierwszy z nich to hedonizm, polegający na pielęgnacji pozytywnych emocji i postaw, dzięki którym czujemy się dobrze we własnej skórze.

Drugi to eudajmonizm, który bazuje raczej na dążeniu do szczęścia innych, tak jak to jest  w przypadku osób, które pracują jako wolontariusze lub biorą udział w misjach humanitarnych. Taka altruistyczna postawa związana jest z poczuciem satysfakcji, które przyczynia się do rozwoju osobistego tych osób.
   
Szczęście jest uczuciem, które sięga daleko poza prosty aspekt psychologiczny. XIX-wieczny francuski pisarz i filozof, Voltaire (Wolter) twierdził, że bycie szczęśliwym jest dobre dla zdrowia. Od tamtego czasu wiele badań wykazało słuszność tego stwierdzenia.

Istotnie, poczucie szczęścia wpływa na wiele parametrów fizjologicznych, takich jak czynność serca, długość życia i odporność na infekcje. Jednak mechanizmy kierujące tym zjawiskiem były dotychczas niejasne.

Zespół naukowców z University of California w Los Angeles wyjaśnił częściowo to zagadnienie. W swoich pracach, opublikowanych w przeglądzie Pnas, badacze udowodnili, że sam fakt bycia szczęśliwym i sposób, w jaki przeżywamy to uczucie, mają wpływ na ekspresję genów i funkcjonowanie komórek organizmu.
   
Poprzednie badania wykazały, że uczucia negatywne, takie jak strach czy niepewność, zmieniają ekspresję genów w komórkach układu odpornościowego. W rezultacie powstaje profil genetyczny nazywany "utrwaloną reakcją transkrypcyjną na przeciwności" (ang. conserved transcriptional response to adversity, CTRA). Charakteryzuje się ona zwiększoną ekspresją genów powiązanych ze stanem zapalnym oraz zmniejszoną ekspresją genów odpowiedzialnych za reakcje przeciwwirusowe.
   
W tym nowym badaniu amerykańscy naukowcy przeanalizowali wpływ pozytywnych emocji na profil CTRA. W eksperymencie wzięło udział 80 dorosłych ochotników, którzy uznawani byli za szczęśliwych altruistycznie lub szczęśliwych egoistycznie.

Badacze porównali ekspresję genów w ich komórkach odpornościowych. Rezultaty tej analizy okazały się zaskakujące, gdyż profile odpornościowe osób narcystycznych i osób hojnych były diametralnie różne.

W przeciwieństwie do negatywnych uczuć, szczęście płynące z ofiarności powodowało zmniejszoną ekspresję genów stanu zapalnego i zwiększoną ekspresję genów antywirusowych. Profil CTRA u szczęśliwych egoistów był natomiast podobny do profilu, który powstaje w wyniku negatywnych emocji.

- Oba przypadki znajdują się na tym samym poziomie emocjonalnym, jednak ich profile genetyczne są całkowicie różne - wyjaśnia kierujący badaniami Steven Cole. - Najwyraźniej ludzki genom jest bardziej wrażliwy na sposoby osiągania szczęścia niż sam świadomy umysł.