Alzheimer - czy mnie to także grozi?

Aż 40% populacji w wieku 80 lat chorych jest na Alzheimera. Szacuje się, że na świecie chorych jest około 30 mln osób a tylko w samej Polsce około 200 tysięcy osób. Ze względu na nieustannie postępujący proces starzenia się społeczeństwa szacuje się, że do 2050 roku liczba chorych wzrośnie aż trzykrotnie! Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną występowania otępienia u osób powyżej 65 roku życia.

Ryzyko zachorowania na Alzheimera rośnie wraz z wiekiem - o ile wśród osób w wieku 65 lat chorych jest około 14% populacji , tak po 80 roku życia liczba chorych wzrasta do około 40%.

Czym jest choroba Alzheimera

Schorzenie to zostało po raz pierwszy opisane w 1906 roku przez niemieckiego psychiatrę i neuropatologa Aloisa Alzheimera (stąd też wzięła się nazwa choroby). Choroba Alzheimera jest degeneracyjną chorobą układu nerwowego, charakteryzującą się występowaniem otępienia.

W chorobie Alzheimera dochodzi do zaniku kory mózgowej a na ścianach naczyń krwionośnych tkanki mózgowej (podczas badania mikroskopowego) stwierdzono występowanie blaszek amyloidowych (tzw. blaszki starcze lub płytki starcze). Zaobserwowano również nadmierną agregację białka tau wewnątrz komórek nerwowych mózgu, w postaci splątków neurofibralnych (NFT).

Skąd bierze się Alzheimer

Przyczyna choroby nie jest znana i obecnie nie istnieją także skuteczne metody jej leczenia. W przypadku chorych na Alzheimera stosuje się zachowawcze metody leczenie umożliwiające pacjentom w miarę normalne funkcjonowanie.

Przypuszcza się, że na rozwój Alzheimera wpływ mają zarówno czynniki genetyczne jak i również środowiskowe a penetracja czynników genetycznych zależna jest od wieku osoby obciążonej. Istnieje postać choroby Alzheimera, która zaczyna się zwykle przed 60 rokiem życia i jest dziedziczona w sposób autosomalny- dominujący (dotyczy to 10% przypadków). Na to kiedy choroba Alzheimera da o sobie znać wpływ mają zarówno czynniki środowiskowe jak i choroby współistniejące (np. choroby układu krążenia).

Zobacz również:

Czy można zapobiec chorobie Alzheimera

Proces starzenia dotyczy każdego z nas. Nie można mu zapobiec ani tym bardziej zahamować. Można natomiast go spowolnić poprzez odpowiedni tryb życia. Istnieją dowody potwierdzające związek pomiędzy chorobą Alzheimera a czynnikami środowiskowymi, zwyczajami żywieniowymi, pewnymi zachowaniami ora chorobami współistniejącymi.

Czynniki, które prawdopodobnie obniżają ryzyko choroby Alzheimera

Aktywność intelektualna (np. gra w szachy czy rozwiązywanie krzyżówek)
Aktywność fizyczna (regularne ćwiczenia fizyczne)
Utrzymywanie relacji społecznych (osoby osamotnione są dwukrotnie bardziej narażone na rozwój Alzheimera
Umiarkowane spożycie alkoholu
Dieta śródziemnomorska, bardzo bogata w warzywa, owoce, niską zawartość nasyconych tłuszczów, bogata w witaminy z grupy B, a zwłaszcza kwas foliowy, kwasy tłuszczowe omega-3, soki warzywne i owocowe.

Jak rozpoznać Alzheimera

Alzheimer jest degeneracyjnym schorzeniem układu nerwowego, charakteryzującym się występowaniem otępienia. W przebiegu choroby dostrzec można następujące objawy:

Zaburzenia pamięci
Zaburzenia funkcji poznawczych
Gwałtowne zmiany nastrojów
Zaburzenia osobowości
Zaburzenia zachowania
Zaburzenia czynności ruchowych
Nie rozpoznawanie przedmiotów
Zaburzenia mowy

W zaawansowanym stadium choroba uniemożliwia wykonywanie nawet prostych, codziennych czynności a osoba chora wymaga stałej opieki.

Czy jestem narażony na Alzheimera

Głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na Alzheimera jest zaawansowany wiek (po 60 roku życia). Pozostałe czynniki ryzyka to m.in.:

Palenie tytoniu
Urazy głowy
Genotyp ApoE epsilon 4 (w niektórych populacjach)
Problemy zdrowotne ze strony układu sercowo-naczyniowego (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu, udary)
Wystąpienie Alzheimera w rodzinie

Na rynku dostępne są testy genetyczne umożliwiające określenie predyspozycji do zachorowania na chorobę Alzheimera. W badaniu wykonuje się analizę genu kodującego apolipoproteinę E (ApoE) i określa wersję kodowania białka. Wykazano, że odziedziczenie genu kodującego formę apoliproteiny ApoE 4 po obydwu rodzicach znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera.

Artykuł napisany przez Ogólnopolskie Laboratorium Genetyczne testDNA specjalizujące się w testach genetycznych oraz ustaleniu ojcostwa i pokrewieństwa