Atopowe zapalenie skóry u dorosłych

Atopowe zapalenie skóry u dorosłych i dzieci jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Wyróżnia się dwie fazy kliniczne tego schorzenia, typ wypryskowaty oraz liszajowaty. Oba pojawiają się u dzieci, jednak w przypadku osób dorosłych występuje tylko typ drugi. Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest częstym powodem wizyt w gabinecie dermatologicznym, jednak niejednokrotnie sprawia problemy diagnostyczne.

Na prawidłowe leczenie dorosłego chorego na atopowe zapalenie skóry składa się kilka czynników. Specjaliści zaliczają do nich profilaktykę, właściwą pielęgnację skóry oraz stosowanie leków mających działanie miejscowe i ogólne. W atopowym zapaleniu skóry ważna jest systematyczność używanych preparatów, zarówno tych dostępnych na receptę, jak i kosmetyków dermatologicznych dedykowanych dla osób z AZS.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry u dorosłych

Za jedną z przyczyn atopowego skóry uznaje się zaburzenia w strukturze i funkcjonowaniu bariery naskórkowej oraz nadwrażliwość systemu immunologicznego. Pojawieniu się choroby sprzyjają również czynniki zewnętrzne, takie jak alergeny i środki drażniące.

Specjaliści uważają, że najważniejszą rolę w przypadku AZS odgrywa brak równowagi w produkcji cytokin Th2 i Th1. Ponadto, według badaczy, osoby niezapadające w dzieciństwie na choroby zakaźne są bardziej podatne na pojawienie się atopowego zapalenia skóry po osiągnięciu wieku dorosłego.

Atopowemu zapaleniu skóry towarzyszy mutacja genu kodującego filagrynę, która jest prekursorem naturalnego składnika czynnika nawilżającego. Dodatkowo osoby chore na AZS wykazują większą wrażliwość na alergeny stosowane w testach płatkowych, które pozwalają zdiagnozować alergię między innymi na wybrane składniki kosmetyków.

Objawy atopowego zapalenia skóry

Diagnozowanie atopowego zapalenia skóry wymaga doświadczenia i nie zawsze jest możliwe już przy pierwszej wizycie u dermatologa. Dzięki bogatemu doświadczeniu lekarzy opracowano kryteria (główne i dodatkowe), które pozwalają łatwiej zdiagnozować tą chorobę.

Do głównych objawów atopowego zapalenia skóry zalicza się świąd skóry, typowy wygląd i rozmieszczenie zmian skórnych, przewlekłość i częste nawracanie schorzenia, a także występowanie innych atopii, zarówno u pacjenta, jak i jego rodziny.

Dodatkowo wyróżnia się kryteria pomocnicze, do których zalicza się między innymi suchość skóry, podwyższony poziom IgE w krwi, tendencje do infekcji skórnych i zaburzenia odporności komórkowej. Atopowemu zapaleniu skóry może towarzyszyć nawracające zapalenie spojówek, alergie pokarmowe oraz łupież biały.

Leczenie atopowego zapalenia skóry

Do miejscowego leczenia atopowego zapalenia skóry stosuje się leki o działaniu przeciwzapalnym. Zalicza się do nich glikokortykosteroidy i miejscowe inhibitory kalcyneuryny. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie preparatów przeciwbakteryjnych lub przeciwgrzybicznych.

Zastosowana terapia nie zawsze przynosi szybkie efekty. Jednak poprawa jest uzależniona od wielu czynników, do których zalicza się przede wszystkim unikanie alergenów (w tym drażniących mydeł i kosmetyków), regularne używanie środków nawilżających skórę oraz dobranie odpowiedniej maści zawierającej sterydy.

W przypadku nasilonych objawów lekarz może zadecydować o włączeniu leków przeciwhistaminowych i zmniejszających świąd.

Infekcje gronkowcowe w atopowym zapaleniu skóry

W sytuacji, gdy dochodzi do zakażenia zmian skórnych gronkowcem złocistym konieczne jest wzbogacenie kuracji o preparaty przeciwbakteryjne. Badania pokazują, że dużą skuteczność wykazują takie leki jak mupirocyna oraz kwas fusydynowy, które stosuje się miejscowo. Lekarze bowiem, coraz rzadziej sięgają po antybiotyki doustne, ponieważ ich nadużywanie powoduje wzrost odporności bakterii na ich działanie.

Autor: Barbara Olszar