Szukaj

Badanie dna oka (Oftalmoskopia)

Kategoria: Zdrowie
Podziel się
Komentarze2

Jednym z podstawowych elementów badania okulistycznego jest badanie dna oka. Tylna część wnętrza oka badana jest najczęściej za pomocą wziernika ocznego (oftalmoskopu). Przy użyciu tego narzędzia do oka pacjenta wpuszczany jest przez źrenicę snop światła. Przechodzi on przez soczewkę i ciało szkliste i oświetla dno oka. Obraz dna oka pozwala ocenić stan siatkówki, naczyń krwionośnych i tarczy nerwu wzrokowego.



Badanie umożliwia również rozpoznanie chorób plamki żółtej (zwyrodnienie plamki związane z wiekiem - AMD), czy błony naczyniowej. Oprócz możliwości diagnostyki schorzeń oka, oftalmoskopia pomaga rozpoznać choroby ogólnoustrojowe, takie jak: miażdżyca, cukrzyca i nadciśnienie tętnicze. Choroby te prowadzą do zmian w naczyniach krwionośnych, a dno oka jest jedynym miejscem w organizmie człowieka, gdzie stan naczyń można ocenić w sposób nieinwazyjny.

Oftalmoskopia nie musi być poprzedzona żadnymi dodatkowymi przygotowaniami. To badanie bezbolesne i nieuciążliwe. Dzięki swej prostocie i niskiemu kosztowi umożliwia ona odpowiednio wcześnie wychwycenie ewentualnych nieprawidłowości i wczesne podjęcie właściwego leczenia. A to może uchronić przed poważnymi konsekwencjami, w tym przed ślepotą.

Kiedy badać?

Podstawowymi wskazaniami do badania dna oka są ubytki w polu widzenia (centralne lub obwodowe), nagłe obniżenie ostrości wzroku oraz zaburzenia widzenia barw. Ponadto oftalmoskopię powinny regularnie wykonywać osoby ze schorzeniami ogólnymi, jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby krwi oraz osoby używające niektóre leki w terapii chorób nowotworowych. Eksperci rekomendują, by badanie dna oka było standardem w diagnostyce okulistycznej u osób powyżej 50-tego roku życia - badanie to powinno być wykonywane co roku.

Metody badania dna oka

W Polsce najpopularniejszą wciąż metodą badania dna oka jest oftalmoskopia bezpośrednia zwana też wziernikowaniem bezpośrednim. Badanie powinno odbywać się w zaciemnionym pokoju. Lekarz, trzymając wziernik przed własnym okiem, zbliża go do twarzy pacjenta i świeci mu bezpośrednio do oka, prosząc go jednocześnie o spoglądanie w różnych kierunkach. W ten sposób okulista jest w stanie zbadać określone miejsce na dnie oka. Świecąc niewielką ilością światła w kierunku tylnego bieguna oka, lekarz ocenia tarczę nerwu wzrokowego, stan siatkówki i naczyń krwionośnych, okolicę plamki żółtej. Stwierdzenie np. obecności złogów tłuszczowych (druzów), które są wczesnym objawem zwyrodnienia plamki (AMD) nie świadczy o chorobie, ale może oznaczać, że oko jest zagrożone rozwijającym się schorzeniem. Po badaniu dna oka u niektórych osób mogą wystąpić łagodne zaburzenia widzenia (bezpośrednie świecenie do oczu jasnym światłem, może powodować przejściowe nieostre widzenie). Także zastosowane w czasie badania krople rozszerzające źrenicę (jeśli były użyte) utrudniają przez pewien czas ostre widzenie.

Zobacz również:



Dno oka może być również badane przy użyciu soczewki skupiającej o dużej sile. Ta metoda nosi nazwę oftalmoskopii pośredniej. Rzutując światło na źrenicę, lekarz obserwuje z pewnej odległości odwrócony i powiększony obraz dna oka (wielkość powiększenia zależy od mocy soczewki), który powstaje w płaszczyźnie soczewki trzymanej przed okiem badanego.

Inną metodą oceny stanu dna oka jest jego badanie w trójlustrze Goldmana (metoda polegająca na założeniu na znieczuloną rogówkę trójlustra, które ma w polu centralnym soczewkę otoczoną przez trzy lustra). Przez soczewkę lekarz widzi obszar tylnego bieguna oka, natomiast w lusterkach bocznych część równikową i skrajny obwód dna oka.


Najnowszą metodą oceny stanu dna oka, która u większości pacjentów nie wymaga rozszerzenia źrenic (czyli tzw. mydriazy) jest badanie przy pomocy urządzeń nazywanych funduskamerami Non-Mydriatic. Na podstawie wykonanego w wysokiej rozdzielczości kolorowego zdjęcia dna oka okulista może zdiagnozować wiele schorzeń. Badanie dna oka przy użyciu funduskamery jest skuteczniejsze od badania klasycznym oftalmoskopem. Na monitorze komputera widzimy znacznie większy obszar siatkówki, uzyskując jednocześnie obraz w dużym powiększeniu i dobrze oświetlony białym światłem flesza. Badanie umożliwia wykonanie peryferyjnych zdjęć części siatkówki, a funkcja MOSAIC umożliwia połączenie zdjęć wykonanych pod różnym kątem. Obraz dna oka pacjenta widoczny jest dla badającego na wyświetlaczu LCD wbudowanym w aparat. Podczas badania najpierw następuje automatyczne lub ręczne dopasowanie ostrości, automatyczne lub ręczne wykonanie zdjęcia dna oka oraz przesłanie zdjęcia do komputera. Cały proces umożliwia wykonanie wysokiej jakości zdjęć dnia oka niezależnie od warunków i wprawy operatora. Badanie dna oka przy użyciu funduskamery to znacznie wyższy komfort badania zarówno dla lekarza, jak i pacjenta. Pacjenci w większości przypadków nie muszą mieć podawanych kropli rozszerzających źrenicę, gdyż badanie przeprowadzane jest w oświetleniu podczerwonym, a czas jego wykonania wynosi zaledwie kilka minut. Badanie ma również wiele korzyści dla lekarza: automatyczna archiwizacja zdjęć na dysku komputera, a także możliwość zachowana historii choroby. Niewątpliwym atutem jest fakt, że obsługa aparatu nie musi zajmować czasu lekarza okulisty (może zajmować się tym personel pomocniczy), a otrzymane zdjęcia można przesłać np. pocztą elektroniczną.

Regularne badania oczu mają zasadnicze znaczenie dla diagnostyki wielu chorób:

  • dzięki regularnym badaniom dna oka można rozpoznać większość schorzeń oka, zwłaszcza jego siatkówki (np. choroby plamki), błony naczyniowej (zapalenie, nowotwory), nerwu wzrokowego (zapalenie, jaskra) i ciałka szklistego (wylew krwi, zmętnienia);

  • obraz dna oka pozwala na ocenę i stan zaawansowania nie tylko schorzeń typowo okulistycznych, ale również chorób ogólnoustrojowych: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, miażdżyca;

  • dno oka to jedyne miejsce, gdzie w nieinwazyjny sposób można obejrzeć drobne naczynia krwionośne i ocenić ich stan.

Polecamy:

Komentarze do: Badanie dna oka (Oftalmoskopia) (2)

Dodaj komentarzPokaż wszystkie komentarze
oftalmoskop
oftalmoskop 09-11-2010 23:07

oftalmoskop dla lekarza rodzinnego

2

Witam Państwa irytujące mnie zagadnienie jest taki: jak lekarz pierwszego kontaktu nie ma (najczęściej) oftalmoskopu i najczęściej tak jest, że nie potrafi będą z użyciem oftalmoskopu kiedy to narzędzie jest w podstawowy... pokaż całość

OdpowiedzPokaż cały wątek (2)
Pokaż cały wątek (2)
Dodaj komentarzPokaż wszystkie komentarze