Bakteria gruźlicy kryje się w kościach

W dniu 24 marca obchodziliśmy Światowy Dzień Walki z Gruźlicą. Gruźlica jest jedną z najbardziej zabójczych chorób na świecie, tuż po AIDS – według oficjalnych statystyk WHO, w 2012 roku na gruźlicę chorowało 8,8 mln ludzi, a 1,4 mln zmarło z jej powodu. Gruźlica dotyka głównie płuc, a wywołuje ją bakteria Mycobacterium tuberculosis, którzy przenosi się drogą powietrzną (kaszel, kichanie, ślina).

M. tuberculosis jest bardzo odporna: w wysuszonej plwocinie może utrzymać się przez miesiąc, a w ziemi nawet kilka miesięcy. Poza tym, wystarczy zaledwie 10 bakterii, aby wywołać chorobę.

Kiedy tylko mikrob dostanie się do płuc, funkcje odpornościowe organizmu zaczynają się aktywować. Jednakże, kiedy mechanizm obrony nie jest wystarczający, możliwe są dwa scenariusze: albo chorujemy (gruźlica aktywna), albo nie mamy objawów i nie zarażamy (infekcja uśpiona).

Liczba zdrowych nosicieli szacowana jest na 2,2 mld osób na całym świecie, czyli blisko 1/3 ludzkiej populacji. Na szczęście, pośród tych zdrowych zarażonych osób, jedynie od 5 – 10% rozwinie aktywną chorobę później.

Badanie opublikowane ostatnio w Science Translational Medicine zainteresowało się tym problemem. Kierował nim dr Antonio Campos-Neto z Forsyth Institute w Cambridge w USA.

Jego zdaniem, zrozumienie mechanizmu, poprzez który bakteria może pozostawać w organizmie uśpieniu, jest niezbędne do opracowania leków w przyszłości.

Dr Campos-Neto mówi: - Celem naszego badania jest odnalezienie kryjówki bakterii w organizmie gospodarza. Czyli miejsca, gdzie mikrob nie pada ofiarą układu odpornościowego.

M. tuberculosis to patogen wewnątrzkomórkowy, który może rozwijać się w wielu komórkach, takich jak makrofagi albo komórki dendrytyczne. Jednakże, komórki te często w chodzą w kontakt z układem odpornościowym.

Dr Campos-Neto zastanawia się: - A gdyby bakteria ukrywała się w szpiku kostnym? Komórki macierzyste szpiku kostnego zlokalizowane są w miejscu, gdzie układ immunologiczny nie ma dostępu. Dla pasożyta wewnątrzkomórkowego to idealna kryjówka!

Naukowcy amerykańscy wykazali, że bakteria gruźlicy faktycznie może schować się w komórkach szpiku kostnego u myszy. Poza tym, znaleziono ją także w szpiku kostnym dwóch pacjentów leczonych na gruźlicę.

Mimo że wiele aspektów gruźlicy pozostaje jeszcze do odkrycia, badanie to przynosi początek wyjaśnienia, w jaki sposób bakteria może pozostawać przez wiele lat w stanie uśpienia w organizmie gospodarza.