Bariatria - ratunek dla chorych na otyłość

Choroby serca, cukrzyca, zapalenie kości i stawów – to tylko część schorzeń, które towarzyszą otyłości. Przez nadmiar kilogramów cierpi nie tylko ciało ale i dusza. Otyłość może wywoływać depresję i kompleksy niższości. Który rodzaj dolegliwości jest bardziej groźny?

WHO - Światowa Organizacja Zdrowia - uznaje otyłość za globalną chorobę cywilizacyjną XXI w.  Na świecie jest ok. 300 mln osób otyłych, w Polsce ten problem dotyczy co czwartego mężczyzny i co piątej kobiety. Choroby mogące być wynikiem otyłości takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, schorzenia serca, nerek, wątroby, nowotwory są częstą przyczyną śmierci. Otyłość to drugi po paleniu papierosów powód zgonu, jakiego można uniknąć. Osób, które przegrały walkę z nadmierną tkanką tłuszczową jest o wiele więcej niż tych, które zmarły na raka piersi czy jelita grubego, razem wziętych. Lekarze szacują, że otyłość może skracać życie średnio nawet o 12 lat, czyli o 22%!

Dodatkowe kilogramy są także odpowiedzialne za zwiększenie ryzyka depresji. Zasada ta działa również w drugą stronę – u osób, cierpiących na depresję rośnie prawdopodobieństwo otyłości. Potwierdzili to duńscy naukowcy z Leiden University Medical Center. Z danych przedstawionych przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że depresja stanowi czwarty najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie. 

Dieta to za mało

Często dieta nie wystarcza. Szczególnie, że większość osób odchudzających się, stosuje ją bez kontroli lekarza i dietetyka, czyli w niewłaściwy sposób. Prowadzi to do znacznych wahnięć masy ciała, a ostatecznie do jej wzrostu, czyli efektu jo-jo. Prawidłowe odchudzanie powinno polegać na stosunkowo niewielkiej, a za to systematycznej utracie kilogramów. Zazwyczaj jednak oczekujemy natychmiastowych rezultatów. Niekiedy są one wręcz konieczne, bowiem obciążony otyłością organizm, przestaje właściwie funkcjonować. Szczególnie, że wg. Dr n. med. Michała Śpiegowskiego, chirurga  z Centrum Medycznego Damiana „u osób  z zaawansowaną otyłością prawdopodobieństwo redukcji wagi ciała wyłącznie wskutek stosowania diety i utrzymania BMI poniżej 33kg/m2 ocenia się na 3% lub mniej”.    

Walka z otyłością  żaden wstyd

Wystarczy sobie uświadomić, że jest to walka z chorobą jak każda inna i podejść do niej jak do schorzenia, które zagraża życiu. W Polsce nadal często traktujemy otyłość jako nieco wstydliwy typ urody, osoby nią dotknięte nieczęsto zgłaszają się po pomoc  do lekarzy. A warto wiedzieć, że bariatria - czyli chirurgiczne leczenie otyłości – to najskuteczniejszy sposób leczenia choroby. Operacja przebiega w pełnym znieczuleniu, na ogół jest dobrze tolerowana przez pacjentów, a co najważniejsze bardzo skuteczna np. w przypadku założenia opaski na żołądek (LABG) pozwala zredukować masę ciała od 41% do 64%.

Należy jednak liczyć się z tym, że często później na brzuchu pozostanie dodatkowy fałd wiotkiej skóry. „Taki nadmiar skóry może zostać usunięty poprzez plastykę powłok brzusznych. Nasi pacjenci często decydują się również na ten zabieg, bowiem przynosi spektakularne efekty. Do problemu otyłości warto bowiem podejść kompleksowo. Pacjent zyskuje zarówno poprawę zdrowia jak i wyglądu, dzięki czemu rośnie jego stopień zadowolenia. Poprawia się stan psychiczny pacjenta, zwiększa się motywacja do walki z nadmiarem wagi” – wyjaśnia dr Michał Śpiegowski.

Baros – waga, iatrea – nauka

Bariatria to nauka o zaburzeniach masy ciała. W Polsce pierwsze operacje tego typu przeprowadzono na początku lat ’70. Obecnie zabiegi te są coraz częściej wykonywane, jednak wciąż daleko nam do Zachodu, gdzie taki sposób leczenia otyłości jest powszechnie stosowany, a co najważniejsze – akceptowany przez chorych, ich otoczenie, często finansowany przez Powszechne Ubezpieczenia Zdrowotne. Jedna z popularniejszych operacji polega na laparoskopowym zakładaniu regulowanej opaski (LAGB) na żołądek chorego. „Jest to przepasanie górnej części żołądka opaską wyłożoną mankietem napełnianym powietrzem, połączonym cewnikiem, który kończy się specjalnym korkiem/portem wszczepianym w powłoki brzuszne. Można stopniować napełnienie i ucisk opaski, regulując w ten sposób możliwości napełniania żołądka pokarmem” – wyjaśnia dr M. Śpiegowski z Centrum Medycznego Damiana.

„Operacje bariatryczne typy LABG wykonujemy w naszej klinice od 10 lat. Cieszą się one znacznym zainteresowaniem, zarówno ze względu na swoją skuteczność, jak i niedużą uciążliwość dla pacjentów. Pobyt w klinice po LAGB ogranicza się do  jednego dnia, a liczba powikłań jest niewielka” dodaje chirurg. Drugim popularnym zabiegiem jest nieoperacyjne, endoskopowe zakładanie specjalnego balonu do żołądka, który jest wykonywany w CMD od 7 lat. Pobyt  w Oddziale Dziennym po zabiegu wynosi kilka godzin.

Wskazania, przeciwwskazania

Głównym wskazaniem do wykonania operacji bariatrycznej jest zbyt wysoki BMI (wskaźnik masy ciała). „Za prawidłowy uważa się BMI  w granicach 18,5-24,9, wyższy oznacza odpowiednio: 25 do 29,5 – nadwagę,  30 do 34,9 – otyłość I stopnia, 35 do 39,5 - otyłość II, 40 i powyżej – otyłość III stopnia, zwaną patologiczną lub chorobową” – wyjaśnia dr Śpiegowski. „Zabiegi bariatryczne dotyczą pacjentów, u których BMI przekracza 30, chociaż ostatnio w Polsce zarejestrowano odpowiedni balon, który można zakładać do żołądka już w nadwadze. Większe operacje z naruszaniem ciągłości przewodu pokarmowego wykonuje się u pacjentów z BMI powyżej 40” - dodaje. Lekarz odradzi operację pacjentowi, który ma za sobą inne zabiegi żołądkowo – jelitowe, wielokrotne operacje brzuszne, cierpi na zapalenia przewodu pokarmowego, owrzodzenia, nowotwory, zaawansowany wiek lub inne poważne schorzenia ogólne. 

Nie czekać - wspierać

Schorzenia spowodowane otyłością pogłębiają się, jeśli chory w porę nie podejmie leczenia. Nie zawsze choroba ta jest skutkiem braku silnej woli.  Notoryczny głód lub niemożność utrzymania uczucia sytości to główne powody przyrostu zbędnych kilogramów. U podstaw leczenia otyłości leży poznanie i właściwe zdiagnozowanie przyczyn takiego stanu rzeczy. Mogą nimi być np. zaburzenia hormonalne, metaboliczne.  W odczuwaniu sytości bowiem biorą udział skomplikowane czynniki właśnie hormonalne, peptydowe i wiele innych. Leczenie powinno być kompleksowe, wymagające współpracy różnych specjalistów i innych osób.

Bez odpowiednich badań i pomocy lekarza nikt nie jest w stanie samodzielnie postawić diagnozy i podjąć prawidłowego leczenia. Dlatego po pierwsze należy obliczyć swoje BMI i jeśli wynik będzie zbyt wysoki, jak najszybciej udać się do lekarza. Osoba otyła musi przede wszystkim jednak chcieć wyzdrowieć. Olbrzymie znaczenie odgrywa tu wsparcie bliskich. Życzliwość rodziny i przyjaciół jest znacznym wspraciem w walce z nadmiarem wagi.