Choroby przyzębia - druga po próchnicy przyczyna utraty zębów
Zachowanie dobrego stanu uzębienia przez długie lata zależy nie tylko od zdrowia zębów, ale także od kondycji dziąseł, stanowiących ich bazę i podporę. Wiedza na temat chorób przyzębia, dolegliwości z nimi związanych, jak również konsekwencji ich nie leczenia, jest w dalszym ciągu bardzo niska. Funkcjonuje jeszcze rozpowszechnione niegdyś przekonanie, iż choroby przyzębia są nieuleczalne, które w świetle obecnej wiedzy jest z gruntu fałszywe.
Przyzębie - co to właściwie jest?
Przyzębie, termin używany przede wszystkim przez specjalistów, jest pojęciem szerszym niż potocznie używany termin dziąsła. W skład przyzębia wchodzą różne tkanki będące w kontakcie z szyjką zęba, oprócz dziąseł są to: ozębna, okostna, kości wyrostków zębodołowych oraz tzw. cement korzeniowy. Zdrowe przyzębie jest warunkiem prawidłowego utrzymania zębów w zębodołach.
Co to są choroby przyzębia?
Określenie to obejmuje wszelkie przewlekłe procesy patologiczne w rejonie przyzębia, przede wszystkim zapalenia, wśród których wyróżniamy:
- zapalenie dziąseł,
- zapalenie przyzębia, dotyczące już tkanek położonych głębiej (periodontopatia) powszechnie zwane paradontoz
Jakie są przyczyny chorób przyzębia?
Główną przyczyną problemów z dziąsłami jest niedostateczna higiena jamy ustnej lub niewłaściwa technika szczotkowania. Nie usuwany, tworzący się na powierzchni zębów osad tzw. płytka nazębna staje się coraz grubszy i po kilku dniach na skutek mineralizacji zmienia się w twardy, nie dający się usunąć szczoteczką kamień. Toksyny produkowane przez bakterie płytki zaczynają atakować dziąsła, czego skutkiem jest powstanie stanu zapalnego. Jeśli proces ten nie zostanie powstrzymany dochodzi do niszczenia ozębnej i kości, czyli do głębokiej postaci choroby; wtedy mówimy już o periodontopatii.
Jakie są objawy chorób przyzębia?
Podstawowym objawem jest krwawienie z dziąseł, szczególnie podczas mycia zębów a nawet spożywania twardych pokarmów. Innymi niepokojącymi objawami mogą być obrzęki dziąseł lub pojawiający się ból. W bardziej zaawansowanym etapie choroby, określanym periodontopatią (a zwanym dawniej paradontozą) dochodzi do widocznego odsłaniania szyjek zębowych i obnażania korzeni. Oprócz dziąsła zmiany obejmują wówczas kość i więzadła przyzębia. Kość ulega powolnemu zanikowi, powstają często bardzo głębokie kieszonki przyzębne, w których zalegają resztki pokarmowe i bakterie, stanowiące doskonałą pożywkę do dalszego rozwoju choroby, prowadzącego do obniżania dziąseł, rozchwiania zębów i w konsekwencji dramatycznych jej skutków - wypadania zębów.
Czy zawsze choroba rozpoczyna się krwawieniem z dziąseł?
U części osób pierwszy etap procesu chorobowego przebiega bez żadnych przykrych odczuć. Dziąsło nie boli, nie krwawi, ma prawidłową barwę. Jedynym niepokojącym objawem jest odsłanianie się szyjek zębowych, które z czasem stają się bolesne, szczególnie podczas jedzenia pokarmów zimnych, gorących, kwaśnych lub słodkich.
Zobacz również:
Kto choruje?
Chorować mogą wszyscy niedostatecznie dbający o higienę jamy ustnej lub stosujący niewłaściwe techniki szczotkowania. Obserwuje się pewne skłonności rodzinne do tego typu schorzeń. Przyzębie dynamicznie reaguje na wpływy ogólnoustrojowe, związane z ogólną odpornością organizmu. Zaobserwowano statystycznie istotnie szybszy rozwój chorób przyzębia u osób, cierpiących na inne dolegliwości a także znajdujących się w stanie głębokiego stresu czy depresji. Literatura mówi nawet o przypadkach „rozchwiania się” zębów po śmierci bliskiej osoby. Statystycznie choroba ta częściej dotyka osoby nerwowe, ze skłonnością do izolowania się czy reagowania złością.
Jakie są czynniki predysponujące do rozwoju choroby?
Bezsprzecznie „głównym winowajcą” pojawienia się schorzeń przyzębia jest niedostateczna higiena, jednak wieloletnie obserwacje wykazały ich związek z występowaniem innych czynników.
Należą do nich czynniki ustrojowe takie jak:
- awitaminoza, niedobory wapnia
- zaburzenia hormonalne
- cukrzyca
- reumatoidalne zapalenie stawów
- zaburzenia wydzielania śliny
- bruksizm, czyli nawykowe zgrzytanie zębami
czynniki związane ze stylem życia:
- nadmierne spożycie alkoholu
- palenie papierosów
czynniki „natury stomatologicznej”
- nieprawidłowo założone plomby (nawisy)
- nieszczelne korony i mosty
- uciskające protezy
Jaka jest skala zachorowań?
Badania* wykazują, że rożne postacie schorzeń przyzębia dotyczą ok.90% populacji w Polsce, z przewagą mężczyzn, natomiast na periodontopatię cierpi ok.10% Polaków. Choroby przyzębia w bardzo niewielkim stopniu dotyczą dzieci i młodzież, nasilając swą statystyczną częstotliwość u osób po 35 roku życia.
Czy periodontopatię można wyleczyć?
Czy lekarz może tylko zlikwidować jej objawy a nie przyczynę? Odpowiedź na to pytanie w zasadniczy sposób zależy od stopnia zaawansowania choroby w momencie, w którym rozpoczyna się leczenie. Jeśli choroba posunęła się tak daleko, że doszło do utraty znacznej części tkanek przyzębia, a nawet zębów to nie ma szans na całkowite wyleczenie.
Na czym polega leczenie chorób przyzębia?
Leczenie w fazie wstępnej koncentruje się na usunięciu podstawowej przyczyny choroby -infekcji wywołanej osadzaniem się na zębach i dziąsłach tzw. płytki nazębnej, czyli wdrożeniu pacjenta do właściwej higieny jamy ustnej (prawidłowe, staranne szczotkowanie zębów, stosowanie nici dentystycznych i szczoteczki międzyzębowej). Zazwyczaj zalecane jest przeprowadzanie w gabinecie lekarskim zabiegu tzw. scalingu (usuwanie płytki nazębnej i kamienia nazębnego). Poza tym, usuwa się inne czynniki sprzyjające powstawaniu chorób przyzębia i podtrzymujące istniejący stan zapalny, a także wykonuje się korekty protez, usuwa nieprawidłowe wypełnienia. Zalecane są różne płukanki o działaniu antybakteryjnym i ściągającym. W razie potrzeby stosuje się antybiotyki (doustnie lub miejscowo).
W zaawansowanych stanach periodontopatii, gdy nastąpił ubytek znacznej części tkanek przyzębia wykonuje się różne zabiegi chirurgiczne, zmierzające do odnowienia podparcia kostnego zębów (przeszczepy kostne, odtwarzanie tkanek). Leczenie chirurgiczne periodontopatii jest trudne, żmudne, długotrwałe i kosztowne, a jego wyniki zazwyczaj nie są w pełni satysfakcjonujące. Zdaniem specjalistów ds. periodontologii interwencja chirurgiczna jest ostatecznością.
Czy periodontopatii można uniknąć?
W zdecydowanej większości przypadków dzięki, odpowiedniej profilaktyce, opartej na właściwej higienie jamy ustnej, można do niej nie dopuścić. W sytuacjach, gdy pojawiły się już jej pierwsze symptomy podstawą leczenia są prawidłowo wykonywane zabiegi higieniczne.
Ważne przykazania profilaktyczne;
- regularne (co najmniej 2 razy dziennie) szczotkowanie zębów ruchami „wymiatającymi” przy użyciu miękkiej szczoteczki
- możliwie częste (w szczególności po jedzeniu) płukanie ust specjalnymi płynami o działaniu antybakteryjnym i antypróchniczym
- systematyczne usuwanie kamienia nazębnego (co 6-miesięcy)
- regularne wizyty kontrolne u stomatologa (co najmniej raz na rok)
Komentarze do: Choroby przyzębia - druga po próchnicy przyczyna utraty zębów (1)
Choroby przyzębia
1Przeczytałam dziś artykuł o chorobach przyzębi i tak się przestraszyłam, że aż postanowiłam zgłębić temat. Oj będę dbać o higienę jamy ustnej.... pokaż całość