Ciało obce w oku - pierwsza pomoc
Ziarenka piasku, kurzu, drobny owad, bądź rzęsę przesuwająca się po gałce ocznej możemy łatwo usunąć. Gorzej jeżeli większe ciało obce, które nie umiejscawia się w worku spojówkowym oka uciska nasza gałkę oczną z ryzykiem jej trwałego uszkodzenia, a my nie znając zasad pierwszej pomocy jesteśmy w takiej sytuacji bezradni.
Do oczu mogą dostać się przeróżne niebezpieczne rzeczy: zaczynając od drobinek szła, opiłków metalu, drzazg, kończąc na ołówku czy gałęzi. Bywa, że ciało to wnika w gałkę, bądź spoczywa na barwnej części oka (tj. źrenica lub tęczówka). Wówczas nie powinniśmy tego dotykać, tylko jak najszybciej udać się do specjalisty, który w profesjonalny sposób udzieli nam pomocy.
Z czym wiąże się nieprawidłowa pomoc?
Nasze oczy są niezwykle delikatną częścią ciała. Nie trzeba nikomu tłumaczyć, jak ważną rolę odgrywają i co oznacza choćby najmniejsze ich uszkodzenie. Kiedy choruje organizm, tętnice odżywiające oko podlegają tym samym zmianom, co inne naczynia, toteż w wielu sytuacjach oczy są ważnym czynnikiem diagnostycznym.
Dostanie się do nich obcych elementów może spowodować przede wszystkim podrażnienia, groźne zarysowania, owrzodzenia, a nawet utratę wzroku! Zatem wszystkie uszkodzenia są poważne, nawet powierzchowne zadrapanie rogówki powinien wywołać niepokój. Rany mogą prowadzić do pęknięcia gałki ocznej i wypłynięcia z niej cieczy wodnistej. Istnieje jednak obecnie możliwość leczenia ran oka metodami chirurgicznymi, bez utraty zdolności widzenia.
Jak wygląda podrażnione oko?
Do podstawowych objawów pozwalającym nam rozpoznać obecność „czegoś” w oku jest przede wszystkim lekkie kłucie uniemożliwiające swobodne rozwarcie powieki i utrzymywanie przymrużonych powiek w skurczu. Może być to również nie tyle kłucie, co ból w uszkodzonym oku z zaciśnięciem powiek. Oprócz tego, często obserwuje się, że oko jest zaczerwienione i przekrwione, mocno łzawi, przez co obraz jest rozmyty, zamglony. Bywa również, że dochodzi do całkowitej utraty zdolności widzenia.
Jak usunąć niewielkie ciało obce z oka?
Zobacz również:
- Ciało obce w nosie - pierwsza pomoc
- Jak postępować w przypadku ciężkich ran?
- Wyposaż swoją domową apteczkę!
- Pierwsza pomoc dziecku w nagłych wypadkach
- Co robić podczas nadmiernego wychłodzenia ciała?
- Pierwsza pomoc przy zatruciach
- Rodzaje oparzeń i pierwsza pomoc przedmedyczna
- Jak postępować w przypadku wystąpienia krwawienia wewnętrznego u ofiary wypadku?
Nie należy pocierać oka, bo w ten sposób dodajemy sobie bólu i możemy doprowadzić do rozdrobnienia przeszkadzającej nam drobiny. Najlepiej, gdy w pobliżu znajduje się osoba, która dokładnie obejrzy nasze oko, gdyż sami, dostatecznie już rozdrażnieni nieprzyjemną sytuacją, nie jesteśmy w stanie określić i wyeliminować przyczyny bólu i podrażnienia. Należy dokładnie rozdzielić powieki palcem wskazującym i kciukiem, aby obejrzeć i zbadać każdą część oka. W tym celu poszkodowany może wykonać delikatne ruchy gałka oczną w prawo, lewo, w górę i w dół, aby odsłonić zakamarki oczu. Jeśli znajdziemy ciało obce, należy przelać je czystą wodą (najlepiej destylowaną) bezpośrednio z małego naczynia lub jeśli mamy z irygatora do oczu. Możemy też usunąć przedmiot przykładając kieliszek z wodą do gałki ocznej i energicznie mrugając (zanurzając gałkę w wodzie), co pozwoli nam wypłukać oko z zanieczyszczeń.
Czasami zdarza się również, że ciało obce umiejscowiło się pod powieką - wówczas możemy chwycić rzęsy i nałożyć kilka razy powiekę górną na dolną. Rzęsy zwyczajnie mogą strzepnąć sprawcę bólu, poszkodowany więc może spojrzeć w tym celu w dół. Jeżeli nie pomoże i to, przedmiot należy usunąć zwilżonym gazikiem, różkiem tkaniny bądź zwilżonej chusteczki do nosa. Przy czym pamiętajmy tutaj o zachowaniu ostrożności.
Urazy otwarte gałki ocznej
W przypadku rany otwartej gałki ocznej, skutki urazu zależne są od jego rodzaju:
- uraz penetrujący - spowodowany jest przeważnie przez duży, ostry przedmiot (nóż, nożyczki, szkoło, drewno). W jego wyniku powstaje rana, z której wycieka płyn bądź wylatują struktury wewnątrzgałkowe. Mówiąc o ranie rogówki zauważamy częściowe wypadnięcie tęczówki i nieregularność źrenicy. W urazie twardówki dochodzi do wylewu krwi pod spojówkę gałkową. Oba urazy penetrujące mogą doprowadzić do wypadnięcia ciała szklistego lub soczewki.
- uraz perforujący - obejmuje przedni i tylni odcinek gałki ocznej (rana wlotowa i wylotowa) i stanowi jeden z najcięższych problemów chirurgii okulistycznej.
- pęknięcie gałki ocznej - spowodowane często ingerencją ostrym przedmiotem. Może dojść do niego w trzech miejscach: w miejscu bezpośredniego uderzenia, wokół rąbka rogówki, nerwu wzrokowego i pod przyczepami mięśni gałkowych, więc tam gdzie twardówka jest najsłabsza oraz w miejscu rany po wcześniejszym urazie, operacji.
W pierwszej kolejności musimy zorganizować transport poszkodowanego do szpitala, zatem dowieźć go tam samemu lub zadzwonić po pogotowie ratunkowe. Zanim jednak kontuzjowanym zajmie się specjalista, musimy zapobiec dalszemu uszkodzeniu. W tym celu należy ułożyć rannego na plecach podtrzymując bardzo delikatnie jego głowę.
Trzeba zakazać jakichkolwiek ruchów okiem. Jeżeli obiekt tkwiący w oku jest duży, pod żadnym pozorem nie wolno nam go wyjmować samemu, jedynie unieruchomić, aby nie wypadł z rany za pomocą dwóch bandaży. Jeżeli ciało jest mniejsze, ale mimo wszystko trwale wbite, musimy zabezpieczyć oczy sterylnym opatrunkiem lub miękką szmatką na tyle mocno, aby uniemożliwić ruchy gałek.
W przypadku, kiedy uda nam się samemu usunąć ciało obce z oka, ale mimo to, będziemy wciąż odczuwać ból lub jakikolwiek inny dyskomfort widzenia, musimy jak najszybciej udać się do okulisty, który ustali tego przyczynę i pomoże odzyskać sprawność. Dzięki temu unikniemy powikłań, których leczenie przebiega dużo trudniej.
Autor:
Agnieszka Augustowska
Komentarze do: Ciało obce w oku - pierwsza pomoc