Co nowego dzieje się w medycynie?
Wraz z rozpoczęciem marca w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego odbyła się konferencja IV Krakowskich Dni Hepato—gastroenterologicznych. Przedrostek hepato - oznacza wątrobę, gastroenterologia zaś to gałąź medycyny zajmująca się czynnościami i schorzeniami układu pokarmowego, w szczególności przełyku, żołądka i jelit.
Na jednej z sesji, zaplanowanej jako "spotkanie z ekspertem" mieliśmy możliwość wysłuchania prelekcji prof. dr hab. n. med. Krzysztof Celińskiego dotyczącej dość kontrowersyjnego ostatnimi czasy w kręgach lekarskich tematu: ,,Rzadsze postaci przewlekłego zapalenia trzustki – jak je rozpoznawać?’’.
Tradycyjnie rozpoczynając od statystyk, trzeba zaznaczyć, że 6 przypadków na 100 tyś. mieszkańców Europy dotkniętych jest zapaleniem trzustki, natomiast w Polsce ciężko jest określić, czy sprawa ma się lepiej, czy gorzej, ponieważ według różnych źródeł mówi się o 3-11 przypadkach na 100 tyś. osób. Co ciekawe krajem, w którym przewlekłe zapalenie trzustki odnotowywane jest najczęściej jest Finlandia, a jako że główną przyczyną tej choroby jest alkohol, to czy możemy pozwolić sobie na stwierdzenie, że w tym kraju spożycie alkoholu jest największe?
Oczywiście, że nie. Finlandia zajmuje dopiero 13 miejsce wśród państw o najwyższym spożyciu alkoholu. Wróćmy zatem do przewlekłego zapalenia trzustki. Przyczyn jest oczywiście więcej, ponieważ sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana niż by się wydawało na pierwszy rzut oka. - Gdybyśmy chcieli dowiedzieć się, która z przyczyn występuje najczęściej w danym regionie musielibyśmy sięgnąć do badań epidemiologicznych. –mówi prof. Krzysztof Celiński na początku swojej prezentacji.
Okazuje się bowiem, że wyniki takich badań przeprowadzonych w USA wykazują, że to właśnie czynniki niealkoholowe, idiopatyczne są najczęstszą przyczyną występowania przewlekłego zapalenia trzustki. W opozycji do grupy badawczej z USA, naukowcy ze wschodu sugerują, że pomimo to w kolejnych dziesięcioleciach przyczyny alkoholowe umacniają swoją pozycję, natomiast schorzenia dróg żółciowych stanowią coraz rzadszą przyczynę Tak, więc ciężko jest wysunąć ogólne wnioski na ten temat.
Zobacz również:
Pierwszą z rzadszych postaci jest genetyczne zapalenie trzustki…
- O wrodzonym zapaleniu trzustki należy myśleć, wtedy kiedy dotyczy ono młodej osoby i występuje bez ewidentnej przyczyny. Wymiar rodzinny wygląda tak, że schorzenie to występuje wśród krewnych I i II stopnia. W badaniach obrazowych stwierdza się zanik gruczołu, wapnienie i kamienie. – twierdzi prof. dr hab. n. med. Krzysztof Celiński
Rozpoznanie powinno, więc przebiegać pod okiem specjalisty, który analizując wyniki odpowiednich badań, może stwierdzić, czy zmiany w tkankach są na tyle charakterystyczne, że można mówić o przewlekłym zapaleniu trzustki.
Obecnie w fachowej literaturze najczęściej podejmuje się temat innej postaci tego schorzenia, a mianowicie przewlekłego zapalenia trzustki o podłożu autoimmunologicznym.
- Pozwolę sobie tutaj przywołać definicję. Jest to szczególna postać zapalenia przewlekłego charakteryzująca się występowaniem żółtaczki mechanicznej, może być też stwierdzona obecność guza – lub nie. W obrazach histologicznych stwierdza się nacieki limfocytów i plazmocytów oraz zwłóknienie. Występuje również korzystna reakcja na leczenie sterydami. – tłumaczy gastroenterolog z Lublina.
Autoimmunologiczne przewlekłe zapalenie trzustki stanowi (jako że jest to postać rzadka) od 2 do 4% wszystkich postaci tej choroby. Jednakże może przebiegać również całkowicie bezobjawowo. Aby stwierdzić jego występowanie choroby warto również wykonać badanie na zwiększenie immunoglobulin Ig4 w surowicy krwi. Jakie jeszcze badania są zalecane w diagnostyce autoimmunologicznej?
- Przede wszystkim badania endoskopowe. Na pierwszym miejscu diagnostyka obrazowa EUS i pobranie materiału do badania histopatologicznego. Następnie diagnostyka zwężeń przewodów trzustkowych i żółciowych w oparciu o endoskopowo cholangiografię wstępującą. – odpowiada ekspert w tej dziedzinie
Jednakże nawet specjaliści muszą pozostać bardzo uważni, ponieważ tego typu postać zapalenia trzustki wykazuje duże podobieństwo do raka trzustki, który bardzo często występuje u osób starszych.
Inną rzadszą postacią jest tropikalne przewlekłe zapalenia trzustki, występujące głównie w krajach rozwijających się – jakie są główne objawy tego typu schorzenia?
- Objawy kliniczne to ból brzucha, wyniszczenie, cukrzyca, powiększenie przytarczyc, sine obwódki wokół oczu. – zauważa profesor.
Okazuje się, że owoce tropikalne, warzywa, tapioka, niedożywienie mogą sprzyjać wystąpieniu tego rodzaju patologii trzustki. Na koniec należy też wspomnieć, ze kolejną bardzo rzadką postacią tej choroby jest rowkowe zapalenie trzustki.
- Albo inaczej zapalenie trzustki w bruździe. Jest to nazwa związana z zajęciem przez proces zapalny przestrzeni między głową trzustki, dwunastnicą, a przewodem żółciowym wspólnym...Oprócz tego możemy również wyróżnić zapalenie trzustki we zwłóknieniu torbielowatym – wypowiada się na ten temat lekarz.
Podsumowując w przypadku rzadkich zapaleń trzustki warto zwrócić się do uznanych polskich specjalistów, którzy nie będą mieli problemu z wykonaniem odpowiednich badań i rozpoznaniem konkretnego typu schorzenia.
Sam konferencja określona została przez uczestników jako udana, w przerwach można było usłyszeć opinie, że jest ona "nienadęta" i "nieprzenaukowiona". Dyskusje miały bardzo praktyczny charakter. Pozostaje, więc mieć tylko nadzieję, że w Krakowie będzie miało miejsce więcej takich wydarzeń.
Autor:
Jagoda Jęczmień
Komentarze do: Co nowego dzieje się w medycynie?